منابع انرژی نامحدود هستند؛ در دسترس بودن منابع انرژی مانند نفت یا گاز باعث شده بسیاری تصور کنند این منابع هیچگاه به پایان نمیرسند اما واقعیت چیزی دیگری است. منابع انرژی محدود هستند به همین خاطر است که دولتها به فکر بهینهسازی مصرف انرژی افتادهاند. اما برای اینکه طرحهای بهینهسازی مصرف انرژی اجرایی شوند، باید سرمایهگذاریهایی در این زمینه صورت بگیرد و بخش خصوصی اصلیترین بخش برای سرمایهگذاری در این زمینه است. آرش نجفی نایب رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران و رئیس هیات مدیره انجمن بهینهسازی مصرف انرژی ایران در گفتوگو با پایگاه خبری اتاق ایران میگوید دولت تکلیف بازگشت سرمایه را مشخص نکرده به همین خاطر سرمایهگذاری در زمینه بهینهسازی مصرف انرژی از طرف بخش خصوصی صورت نمیگیرد. طبق گفته نجفی هیچ سیاست مشخصی برای بازگشت سرمایه در این زمینه وجود ندارد این در حالی است که دولت ذینفع اصلی در ماجرای بهینهسازی مصرف انرژی است.
سیاست مشخصی برای بازگشت سرمایه در بهینهسازی مصرف انرژی وجود ندارد
آرش نجفی در گفتوگو با پایگاه خبری اتاق ایران در زمینه سرمایهگذاری برای بهینهسازی مصرف انرژی میگوید: «هیچ سرمایهگذاری صورت نخواهد گرفت تا تکلیف بازگشت سرمایه مشخص شود. مشکل این است که هیچ تعیینتکلیف و هیچ سیاست مشخصی برای بازگشت سرمایه از طرف دولت وجود ندارد.»
رئیس هیات مدیره انجمن بهینهسازی مصرف انرژی ایران با اشاره به اینکه برگشت سرمایه در زمینه بهینهسازی مصرف سوخت شفاف نشده میگوید: «مدلهای مالی که در حال حاضر دولت برای بازگشت سرمایه تعریف کرده به هیچ عنوان مدل مالی مطلوب برای نظام اقتصادی به شمار نمیآید. به همین خاطر است که هیچ اتفاق واقعی هم در زمینه بهینهسازی مصرف انرژی صورت نگرفتهاست.»
مدل تعریفشدهای برای بخش خصوصی وجود ندارد
البته طبق گفته نجفی برخی شرکتهای دولتی میتوانند با کمک برخی رانتهای اطلاعاتی کارهایی را پیش ببرند. او میگوید: «در ساختار اقتصادی برای شرکت بخش خصوصی مدل مالی تعریفشدهای وجود ندارد.» او ادامه میدهد: «دولت ادعا میکند که بهینهسازی مصرف انرژی در کشور رخ دادهاست؛ اما واقعیت این است که برخی شرکتهای دولتی مثل شرکت گاز قراردادی را بستهاند و در چهارچوب مصوبات شورای عالی اقتصاد آن را اجرایی میکنند. به این ترتیب این مسئله بین خودشان است.»
به این ترتیب از آنجا که بازگشت سرمایه در این زمینه به درستی تعریف نشده در حقیقت به نوعی به بخش خصوصی اجازه داده نمیَشود که به این عرصه ورود پیدا کند. رئیس هیات مدیره انجمن بهینهسازی مصرف انرژی ایران میگوید: «تا زمانیکه ضمانتهای مربوطه در این زمینه تعریف نشود، بخش خصوصی جرات پیدا نمیکند که در زمینه سرمایهگذاری ورود کند چرا که هیچ تضمینی برای بازگشت سرمایهاش وجود ندارد.»
طبق گفته نجفی بر اساس تعریف دولت قرار است پول قدرتمند و موثر سرمایهگذار وارد حوزه بهینهسازی مصرف سوخت بشود و سپس شخص ثالث از این امکانات استفاده کند و هر تحققی که در این زمینه رخ داد، دولت سودش را به سرمایهگذار میدهد. اما او میگوید: «چنین چیزی امکانپذیر نیست. سرمایهگذار باید به محض اینکه اقدام بهینهسازی مصرف انرژی را انجام داد، سیستم مهندسی ناظر بر این کار شرایطی را برای او فراهم کند که دولت گواهی را به او بدهد.»
دولت ذینفع اصلی است
نایبرئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران میگوید: «در حالیکه برای همه واضح و مشخص است که دولت ذینفع اصلی در زمینه بهینهسازی مصرف انرژی است، اما خود دولتیها خودشان را به کوچه علیچپ زدهاند. ذینفع قطعی و نهایی بهینهسازی مصرف انرژی در حقیقت دولت است.» او ادامه میدهد: «اگر قرار است بهینهسازی مصرف انرژی در کشور رخ بدهد، باید تکلیف سود سرمایهگذار خیلی زود مشخص شود؛ نباید به نتایج آتی موکول شود. اگر قرار است به نتایجی در آینده سپرده شود باید کار بیمهای قوی در این زمینه صورت بگیرد که بعید است صنعت بیمه به آن ورود پیدا کند. در غیر اینصورت دولت باید به عنوان سرمایهگذار به این حوزه ورود پیدا کند. شرکتهایی که در زمینه بهینهسازی مصرف انرژی هستند هم به جای سرمایهگذاری، پیمانکاری کنند. چرا که ذینفع دولت است.»