بررسی ظرفیت‌های تجاری و راهکارهای توسعه روابط اقتصادی ایران و ارمنستان محور اصلی دیدار واروس سیمونیان، معاون وزیر اقتصاد کشور ارمنستان و هیات همراه با غلامحسین شافعی، رئیس اتاق ایران بود.
شافعی، رئیس اتاق ایران در این دیدار با اشاره به نوع روابط حاکم بین ایران و ارمنستان گفت: این روابط از سطح خوبی برخوردار بوده است؛ ما با ارمنستان سابقه زیست طولانی داریم و سال‌ها کنار هم زیست کرده‌ایم. ارمنی‌ها در ایران به دلیل اخلاق و تلاششان از احترام خاصی برخوردارند. تا آنجایی که اطلاع داریم کشورِ دوست، ارمنستان بعد از استقلال در حوزه قفقاز و آسیای مرکزی به لحاظ رشد اقتصاد ممتاز است. توسعه بخش خصوصی در ارمنستان با سرعت قابل‌توجهی انجام‌شده و اقتصاد ارمنستان در طول این مدت تحول فوق‌العاده‌ای داشته است.
رئیس اتاق ایران با اشاره به موقعیت و مشخصات اقتصاد ارمنستان گفت: اقتصاد ارمنستان اقتصادی آزاد است و این باعث شده که از رشد خوبی برخوردار شود. اقتصاد ارمنستان با سرعت خوبی به سازمان تجارت جهانی پیوسته و جایگاه خوبی پیداکرده است. ارمنستان در اوراسیا حضوری اثرگذار داشته و تنها کشور عضو اتحادیه اوراسیاست که با ایران مرز مشترک دارد. بنابراین برای ما آر نظر روابط اقتصادی، ارمنستان موقعیت منحصربه‌فرد دارد.
شافعی تصریح کرد: ایران و ارمنستان روابط همه‌جانبه، نزدیک و طولانی دارند؛ اگرچه روابط اقتصادی هم‌پای روابط سیاسی جلو نرفته است. باید در حوزه روابط اقتصادی هم همسان‌سازی رخ دهد.
او تأکید کرد: زمینه همکاری مشترک میان دو کشور از تنوع بالایی و ظرفیت قابل‌توجهی برخوردار است. حوزه معدن، توسعه دام‌پروری و کشاورزی از این زمینه‌هاست. در مورد همکاری معدنی شاید بتوانیم در حوزه مس و طلا کار کنیم؛ حوزه منسوجات، پوشاک، ساختمان‌سازی، خدمات فنی و مهندسی ظرفیت قابل‌توجهی برای همکاری دارد. حوزه حمل‌ونقل و ترانزیت با توجه به موقعیت گرجستان و ارمنستان می‌تواند به توسعه زیرساخت و راه‌های زمینی کمک کند. سیاست‌های تشویقی ارمنستان برای سرمایه‌گذاری قابل‌توجه است و می‌شود همکاری دوجانبه داشت. اتاق مشترک ایران و ارمنستان از اتاق‌های فعال است و می‌تواند به آماده شدن این بسترها کمک کند. ما از همکاری دوجانبه و توسعه همکاری اقتصادی استقبال می‌کنیم.
بعد از آن واروس سیمونیان، معاون وزیر اقتصاد کشور ارمنستان گفت: روابط همه‌جانبه با ایران برای ارمنستان اهمیت بالایی دارد و ما برای عملی شدن توافق‌ها اینجا هستیم. ما به جایگاه مثبت ایران در منطقه اهمیت قائل هستیم و ایران را کشوری دوست در همکاری‌های دوجانبه می‌دانیم.
او ادامه داد: اما این اشاره درستی است که سطح روابط اقتصادی دو کشور هم‌سطح روابط سیاسی نیست و باید برای ارتقای آن تلاش کنیم. این علامت و هشداری است تا سطح روابط اقتصادی را به سطح روابط سیاسی برسانیم و بین این دو موازنه برقرار باشد.
سیمونیان ادامه داد: ما در این روزها سعی کردیم موانع و مشکلات را شناسایی کنیم. برای رفع موانع باید به توسعه زیرساخت‌ها اقدام کنیم تا درنتیجه آن همکاری منطقه‌ای را توسعه دهیم. ارمنستان بعد از فروپاشی نظام کمونیسم به سازمان تجارت جهانی ملحق شده است. البته این روند آسان نبوده و پیش‌فرض‌هایی داشت.
به گفته معاون وزیر اقتصاد ارمنستان گاه موانعی بر مسیر توسعه و روابط ارمنستان ایجاد می‌شود ولی ارمنستان به تمام تعهدات خود وفادار است.
او تصریح کرد: ارمنستان تنها کشور عضو اتحادیه اوراسیا است که با ایران مرز زمینی دارد و می‌تواند دسترسی ایران را به بازارهای 200 میلیونی اتحادیه اوراسیا هموار کند. ما بارها گفته‌ایم که آماده همکاری با شما هستیم و این گفته تشریفاتی نیست؛ ارمنستان عمیقاً در کنار ایران در اتحادیه اوراسیا قرار دارد. باید همکاری اقتصادی دو کشور در اوراسیا گسترده شود تا زمان شروع تجارت آزاد و به صفر رسیدن عوارض گمرکی مانعی در مسیر همکاری نباشد.
او تصریح کرد: ما معتقدیم که برای یک اقتصاد توسعه‌یافته، زیرساخت‌های توسعه‌ای لازم است. سازوکارهایی که براساس آن بتوان روابط دوجانبه را گسترش داد. از طرفی ما می‌توانیم همکار خوبی برای ایران رد ارتباط با کشورهای ثالث در حوزه تجارت ترجیحی باشیم.
معاون وزیر اقتصاد کشور ارمنستان تأکید کرد: وقتی صحبت از همکاری مشترک است باید امکانات خود را وارد مرحله عمل کنیم. ما سیاست مشترکی با اوراسیا در تولید دارو و داریم. اگر تولید دارویی در ارمنستان به ثبت برسد، این بدان معنی است که آن محصول می‌تواند به بازار روسیه وارد شود.
به گفته سیمونیان تمام شرکت‌های ثبت‌شده در ارمنستان و فرصت برابر برای ورود به بازار جهانی دارند و اینم فرصت در اختیار کشور ارمنستان است و فعالان اقتصادی ایرانی می‌توانند از این بستر استفاده کنند.
بعد از آن شافعی گفت: ایران علاقه‌مند به همکاری با کشور ارمنستان است. شاید بزرگ‌ترین مانع در مسیر تحریم باشد، با برداشته شدن این مانع بخش بزرگی از مشکلات حوزه تجارت، تهاتر و توسعه روابط اقتصادی حل خواهد شد.
شافعی ادامه داد: سرمایه‌گذاری مشترک و سیاست‌های تشویقی مسیر خوبی برای توسعه اقتصادی است. البته حوزه دیگر کار حوزه کشاورزی و کشت فراسرزمینی است که ما می‌توانیم در این حوزه به دلیل مشکل کم‌آبی در ایران، همکاری خوبی با ارمنستان داشته باشیم.
معاون وزیر اقتصاد ارمنستان در ادامه این نشست گفت: اعزام هیات تجاری در دستور کار اتاق بازرگانی ارمنستان است؛ در این هیات در حوزه کشاورزی هم گفت‌وگو خواهد کرد.
او ادامه داد: در حال حاضر سیاست‌های بخش کشاورزی در ارمنستان بیشتر تولید محصولات ارگانیک و کشت گلخانه‌ای است. ما فرصت انتخاب می‌دهیم به روستاییان که کشاورزی یا تولید صنعتی انتخاب کنند. ما پتانسیل زیادی برای همکاری داریم. من به‌صراحت اعلام کرده‌ام ارمنستان به تعهدات بین‌المللی پایبند است. شاید این منش در کوتاه‌مدت شرر برای اقتصاد ارمنستان بوده ولی در درازمدت ثمره داشته است.
او گفت: تحریم اقتصادی رقابت را ناعادلانه می‌کند و ارمنستان برای ارتباط با کشور همسایه فرصت رقابت را از دست می‌دهد و ضرر می‌کند.
معاون وزیر اقتصاد ارمنستان تأکید کرد: در حال حاضر واقع‌بینانه‌ترین شرایط همکاری این است که ما سال قبل فهرست اقلام موردنیاز ارمنستان را تهیه کردیم؛ امسال هم این فهرست تهیه خواهد شد و می‌توانیم با سازوکاری شفاف در اختیار اپراتورها قرار دهیم. اپراتورها این فهرست را در اختیار تولیدکننده و متقاضی قرار می‌دهد و تهاتر کالا انجام می‌شود. حتی این اپراتور می‌تواند ارتباط با کشور ثالث را تسهیل کند. این سازوکارها باعث می‌شود مشکلات اسناد و مجوزها حل شود؛ هزینه خدماتی کم شده و حلقه عرضه کالا توسعه یابد.
شافعی درنهایت تأکید کرد: همکاری به شیوه تهاتر راهکار مناسبی برای غلبه بر تحریم‌های ظالمانه است.