نخستین نشست بررسی راهکارهای رفع موانع تولید در دولت سیزدهم از سلسله نشست‌های اقتصاد مقاومتی در دولت سیزدهم توسط مرکز شتابدهی صادرات اتاق ایران برگزار شد.
در ابتدای این نشست غلامحسین جمیلی، عضو هیات رئیسه اتاق ایران با بیان اینکه فعالان اقتصادی همواره توقعات مختلفی از اتاق ایران به عنوان یکی از نهادهای بخش خصوصی دارند، گفت: اتاق ایران مرتبا با انبوهی از درخواست‌های متناقض و متمایز روبه‌روست که براساس رسالتی که مبنی بر حمایت حداکثری از شرکت‌های بزرگ و فعالان اقتصادی داریم به آنها پاسخ می‌گوییم.
جمیلی ادامه داد: در این میان گروه نوینی از شرکت‌ها در قالب شرکت‌های دانش‌بنیان، فناور و نوآور در سالهای اخیر شکل گرفتند که به نظر می‌رسد اتاق بازرگانی ایران در راستای تامین نیازهای این گروه از اعضا به درستی وارد نشده است.
وی ادامه داد: در این میان مجمع تشکل‌های دانش‌بنیان و مرکز شتابدهی صادرات که عضو جدید اتاق ایران است، به‌عنوان نقطه شروعی برای حمایت از فعالان این اکوسیستم فعالیت‌های ارزنده‌ای را انجام داده‌اند که به نظرم این رویکرد می تواند پیام مناسبی از جانب اتاق ایران باشد.
جمیلی ادامه داد: در این مسیر به دو حوزه توسعه و تاسیس شرکت‌های نوپا و رفع مشکلات و توقعات ناشی از برخی محدودیت‌ها ورود کرده و با انعکاس آنها سعی در رفع مسائل تمامی شرکت‌ها کرده‌ایم. در این میان تامین مالی به‌عنوان مسائل و مشکلات هر فعالیت اقتصادی همواره مورد توجه بوده است؛ از این رو، برای استفاده از شیوه‌های نوین تامین مالی حتما باید قوانین و مقررات نوینی را در این حوزه پیاده سازی و نهادینه کرده و از آنها به عنوان ابزارهای جدید استفاده کنیم.
او تصریح کرد: حل مسائل بین‌المللی ناشی از تحریم، شفافیت و تمرکززدایی، افزایش سرعت انطباق توقعات با قوانین حاکم بر کشور به‌ویژه در حوزه‌های نوین کسب‌وکار از جمله مسائلی است که از دولت سیزدهم انتظار می‌رود در راستای تحقق آن برنامه ریزی داشته باشد.
پشت درهای بسته نمی‌توان برای فعالان اقتصادی نسخه شفابخش پیچید
در ادامه این نشست، افشین کلاهی، رئیس مجمع تشکل‌های دانش‌بنیان ایران با بیان اینکه حاکمیت به درستی تصمیم گرفت تا برای فاصله گرفتن از حوزه نفتی و درآمدهای آن اکوسیستم مناسبی ایجاد کند، گفت: یکی از بخش‌های انگشت‌شماری که در سالهای اخیر فعالیت‌های ارزشمندی انجام داده اکوسیستم دانش‌بنیان کشور است.
کلاهی اظهار کرد: اما به نظر می‌رسد گام دوم این است که شرکت‌های دانش‌بنیانی که تا کنون در یک فضای گلخانه‌ای رشد کرده‌اند را وارد فضای ملی و بین‌المللی کرده و در GDP کشور سهمی برایشان در نظر بگیریم.
وی با بیان اینکه برای تحقق این امر با چالش‌هایی مواجه هستیم، تصریح کرد: تعاملات بین‌المللی به دلیل تحریم و مشکلات ناشی از آن، بر بازارهای صادراتی، سرمایه‌گذاری‌های خارجی و دسترسی به فناوری‌های نوین تاثیر منفی گذاشته است.
کلاهی بیان کرد: مساله دیگر اینکه، شرکت‌ها در فضای مناسبی که از آنها حمایت می‌شود، رشد می‌کنند اما به محض اینکه می خواهند وارد فضای اقتصادی کشور شوند به مشکلات عدیده‌ای برخورد می‌کنند که امیدوارم در دولت سیزدهم این موانع برطرف شود.
وی عنوان کرد: علاوه بر اینها، شرکت‌های دانش‌بنیان، فناور و نوآور ارتباط مناسبی با بازار ندارند و چون فضای اقتصادی و کسب و کار کشور انحصاری بوده و رقابت در آن وجود ندارد، نمی‌توانند در این بازار اقبالی به دست بیاورند.
رئیس مجمع تشکل‌های دانش‌بنیان ایران تامین سرمایه را از دیگر چالش‌های موجود بر سر راه فعالیت این شرکت‌های دانست و گفت: شرکت‌های دانش‌بنیان در مسیر فعالیت خود از حمایت‌هایی در قالب وام و تسهیلات بهره می‌گیرند اما، این همه ماجرا نیست. چراکه، ارتباط میان هلدینگ‌ها و استارت‌آپ‌ها به خوبی برقرار نشده که وظیفه اتاق ایران برقراری این تعاملات است.
وی مشکلات رگولاتوری‌ها، عدم وجود قوانین و در برخی موارد وجود قوانین مضاعف را از دیگر چالش‌های فعالیت کسب و کارها در این اکوسیستم دانست و افزود: از دولت سیزدهم انتظار می‌رود امنیت اقتصادی برای فعالان اقتصادی، ثبات در قوانین و فعالیت‌های فعالان اقتصادی را در دستور کار خود قرار دهد.
کلاهی اضافه کرد: ضمن اینکه لازم است در ادامه فعالیت دولت فعلی سیاست جایگزینی واردات با استراتژی تمرکز بر مزیت‌های نسبی و رقابتی به منظور کسب ارزش افزوده بیشتر، مورد توجه قرار گیرد.
وی با بیان اینکه در حال حاضر اکوسیستم دانش‌بنیان در کشور فعال شده اما هنوز جهت‌گیری مشخصی راجع به آن نداریم، تصریح کرد: این که بخواهیم همه فعالیت‌های اقتصادی را در داخل کشور انجام دهیم، خلاف علم اقتصاد است. از این رو، در دولت سیزدهم باید بین دولت و نهادهای صنفی دیالوگ برقرار شود تا بتوانیم با کمک یکدیگر مشکلات موجود را حل کنیم. چراکه، پشت درهای بسته نمی‌توان برای فعالان اقتصادی نسخه شفابخش پیچید.
خروج نخبگان از کشور به دلیل ضعف مدیریتی
رئیس ستاد تشکل های دانش‌بنیان دولت سیزدهم که از دیگر مدعوین این نشست بود، با بیان اینکه موضوعات بسیاری را بررسی کردیم تا در دولت آتی به آنها بپردازیم، گفت: اگر بتوانیم تنها نیمی از خلاء‌های موجود را که به آنها اشاره شد را هم برطرف کنیم شاهد اتفاقات خوبی در این حوزه خواهیم بود.
سلمانی اظهار کرد: در دو سال اخیر در قوه قضائیه دوهزار واحد تولیدی را از حالت تعطیلی خارج کرده‌ایم و مجددا شروع به کار کرده اند. ضمن اینکه از تعطیل شدن هزار واحد تولیدی هم جلوگیری کرده‌ایم که نشان می‌دهد اقدامات خوبی در این حوزه اتفاق افتاده است.
وی ادامه داد: به دلیل ضعف مدیریت بسیاری از نخبگان از کشور خارج شده‌اند، در دولت آتی قصد داریم نخبگان و فعالان اکوسیستم دانش‌بنیان کشور را در همه حوزه‌ها از قبیل صنعت، کشاورزی و... مشارکت دهیم.
سلمانی اظهار کرد: در دولت سیزدهم به جد از فعالان این اکوسیستم حمایت خواهیم کرد و افتخار می کنیم که بتوانیم شاهد رشد در این حوزه باشیم.
در ادامه این نشست دبیرکل مجمع تشکل‌های دانش‌بنیان ایران با استناد بر قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار به ماده‌های 2، 3 و 15 این قانون اشاره کرده و گفت: بر اساس این قانون دولت و دستگاه‌های اجرایی مکلف شده‌اند در مراحل بررسی موضوعات مربوط به محیط کسب‌وکار، تدوین یا اصلاح مقررات، بخشنامه‌ها و رویه‌های اجرایی نظر تشکل‌های اقتصادی مربوطه را مورد توجه قرار دهند که تا کنون شاهد چنین مقوله‌ای نبودیم.
سحر بنکدارپور زمان طولانی اخذ مجوز و ثبت شرکت، هزینه‌های بالای فعالیت در اکوسیستم دانش‌بنیان و... را از مهمترین مشکلات موجود در حوزه فعالیت دانش‌بنیان‌ها دانست و گفت: همین مسائل به ظاهر ساده انگیزه فعالیت را از جوانان گرفته و باعث ایجاد مشکلات اقتصادی می‌شود.
وی تصریح کرد: جلوگیری از واردات بدون نگاه علمی و به بهانه حمایت از تولید داخلی، اخذ مالیات‌های هنگفت و عدم پرداخت به موقع هزینه سفارش‌های صورت گرفته توسط نهادها و سازمان‌های دولتی از دیگر مسائلی است که ادامه حیات را برای واحدهای تولیدی و شرکت‌های دانش‌بنیان سخت کرده است.
معاون فنی و امور گمرکی کشور نیز در ادامه این نشست گفت: سازمان امور گمرکی کشور در راستای حمایت از فعالیت‌های دانش‌بنیان هر کالایی را که در گمرک معطل مانده با استناد به نامه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ترخیص می‌کند.
مهرداد ارونقی تصریح کرد: از این رو، هر موردی که به گمرک ارجاع داده شو.د، با هر سقف ارزشی و بدون ثبت سفارش و کد رهگیری بانک ترخیص خواهد شد. مساله دیگر مجوزهای قانونی مانند استاندارهاست که از حوزه اختیارات گمرک خارج است. اما در هرحال به راحتی می‌توان با این مصوبه که به آن اشاره شد کالاهایی که مدت‌ها در گمرک مانده و شرکت‌های دانش‌بنیان را با مشکلاتی مواجه کرده ترخیص کرد.
وی اظهار کرد: معافیت از ثبت سفارش کالاهای دانش بنیان به دلایل متعدد از جمله محدودیت‌های ارزی ایجاد می‌شود که شرکت‌ها نمی‌توانند ثبت سفارش کنند که با این مصوبه و همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری این مشکل به‌راحتی مرتفع شده است.
طریقه برخورد با اندیشمندان و نخبگان به درستی پیاده شود
رئیس مرکز نوآوری و شتابدهی صادرات ایران نیز با تاکید بر اینکه تمام تلاش بخش خصوصی این است که صدای فعالان اکوسیستم نوآوری و فناوری را به گوش همگان رسانده و برای آنها انگیزه‌ای ایجاد کنیم، گفت: در کمتر از یک سالی که این مرکز شروع به فعالیت کرده است مباحث موجود در اینم حوزه را توسط کارشناسان مختلف بررسی کرده است.
مهدی اقتصادی اظهار کرد: بخش خصوصی به عنوان یک نهاد مطالبه گر باید از دولت‌ها بخواهد و با خواسته های خود موجب رونق اقتصادی در کشور شود تا انشاالله از این بن‌بست اقتصادی که در آن گیر افتاده‌ایم، رها شویم.
وی با بیان اینکه امیدوارم در دولت سیزدهم طریقه برخورد با اندیشمندان و نخبگان به درستی پیاده شود، گفت: البته یقینا دولت سیزدهم نگاه ویژه‌ای به این مقوله دارد. چراکه، اگر به این افراد اهمیت ندهیم در آینده‌ای نه چندان دور کشور دچار مشکلات عدیده‌ای خواهد شد.
اقتصادی اظهار کرد: مرکز شتابدهی صادرات ایران با مسوولیتی که اتاق بازرگانی ایران بر دوش آن محول کرده است با حداقل امکانات این مسیر را پیش برده است، به‌گونه‌ای که تفاهم‌نامه‌های اجرایی بسیاری را در دست اجرا دارد. از همین جا اعلام می‌کنم این آمادگی در مرکز وجود دارد که از شرکت‌های دانش‌بنیان و فعالان این حوزه حمایت کرده و مشکلات آنها را مرتفع کند.
در پایان این نشست شمس‌الدین حسینی نماینده مجلس شورای اسلامی و رئیس کمیسیون ویژه جهش و رونق تولید و نظارت بر اجرای اصل ۴۴ ضمن ارزشمند خواندن این سلسله نشست‌ها از بررسی و تصویب طرح رفع موانع تولید در این کمیسیون خبر داده و گفت: هدف از این طرح تسهیل شرایط عمومی کسب‌وکار برای فعالان در این حوزه است.