صبح امروز در ادامه بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی دولت سیزدهم، نوبت به وزیر پیشنهادی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی رسید. این 10 نکته مهمترین بخشها از سخنان عزتالله ضرغامی در دفاع از برنامههای خود در مجلس است:
1. بسیاری از نهادهای مختلف کشور باید همراهی کنند تا با یک نگاه ملی و فرابخشی گامهای تحولی در حوزه میراثفرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برداشته شود. متأسفانه به دلیل فقدان یک نگاه نظری و ایدئولوژیک که باید همه نیروهای فکری و مدیریتی را همراه کند دچار عقبماندگی شدهایم. این وزارتخانه اکنون مهجور و مغفول مانده است. درحالیکه یکی از بسترهای مهم برای صدور انقلاب و ارزشهای اسلامی میباشد. نگاه بنده به اضلاع این مثلث مساوی است و هیچکدام بر دیگری ارجحیت ندارد بلکه هر سه بخش مکمل یکدیگر هستند.
2. میراث فرهنگی شناسنامه و هویت ملی ماست. میراث فرهنگی ملموس ما شامل ۳۲ اثر ارزشمند و میراث فرهنگی ناملموس که به رفتارها، عادات و گویش جامعه برمیگردد شامل ۱۹۰۰ اثر ناملموس است. متأسفانه آنطور که شایسته و بایسته است در این حوزه گام برنداشتهایم.
3. هر یک از میراثهای چند هزار ساله ما چه قبل و چه بعد از اسلام دارای پیامهایی هستند. اگر کاخ شاهان ایرانی را که از بین رفتهاند ببینیم هم درس عبرت است و هم مثلاً اگر به تخت جمشید برویم سرپنجه هنر ایرانی و اقتدار ایرانیان را میبینیم. اما متأسفانه در طول این سالها میراث فرهنگی بهعنوان عامل مهم همبستگی و اتحاد ملی تبدیل به یک جریان دوقطبی شده است. شهید مطهری در کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران بهخوبی همافزایی این حوزه را دیده است. رهبر انقلاب دقیقترین تعبیرها را در این حوزه دارد. هر یک از این آثار از تخت جمشید تا نقش رستم همه ارزشهای این کشور هستند و ایجاد دوقطبی معنایی ندارد.
4. یکی از راهبردهای من گردشگری خانوادهمحور است. بخش خصوصی را تقویت میکنیم و با نظارت مناسب مسئولیت میدهیم که بتواند این حوزه را ساماندهی کند.
5. از 460 صنعت دستی در جهان، 370 صنعت را در ایران داریم اما باوجوداین ارزش بالایی که از آن برخورداریم داریم اما این بخش به دلیل مشکل بازاریابی، معرفی و فروش، مهجور مانده است. ما در رقابت با کشورهای دیگر به دلیل دلالیهایی که وجود دارد دچار مشکل شدهایم. فقدان برندسازی در صنایع دستی از مشکلات عمده این بخش است. عدم کاربردی بودن بخشی از این صنایع و اینکه بیشتر اینها جنبه تزئینی پیدا کردهاند موجب شده به دلیل مشکلات اقتصادی از سبد خرید مردم حذف شوند. برای حل این مسائل، تهیه مواد اولیه مرغوب، تسهیل عرضه و تقویت تقاضا جز برنامههای جدی ما در بخش صنایع دستی است.
6. در حوزه گردشگری من معتقدم که گردشگری صنعت پیشران است. 10.4 درصد از تولید ناخالص جهان و 10 درصد اشتغال جهانی مربوط به بخش گردشگری است. همینطور از هر 5 شغل در دنیا یک مورد مربوط به حوزه گردشگری است. بهعلاوه میانگین رشد ناخالص جهانی 3 درصد است درحالیکه در حوزه گردشگری 4.6 درصد است. با همه اینها سهم اقتصاد ما در این بخش ناچیز است.
7. صادرات نامرئی صفت خوبی برای حوزه گردشگری است. این حوزه ربطی به تحریم ندارد و ظرفیت اشتغالزایی و ارزآوری بسیار در آن وجود دارد. وقتی مزیتهای رقابتی را با همسایگان مقایسه میکنیم میبینیم حتی بالا رفتن ارزش دلار تأثیری در گردشگری خارجی ما نگذاشته است. این نشان میدهد که تا چه میزان مزیتهای دیگر گردشگری ما در مقابل رقبایمان کم است که بالا رفتن ارزش دلار هم نمیتواند تکانی به گردشگری بدهد. کشورهایی مثل امارات، قطر، بحرین، رژیم اشغالگر صهیونیستی، اردن و... در رتبه بالاتری در این حوزه قرار دارند و فاصله بسیاری با آنها داریم. اگر ما چاه نفتی بهطور مشترک با قطر داشته باشیم و آنها برداشت کنند و ما نکنیم همه متوجه میشوند هر روز و هر ساعت چقدر سرمایه از دست میدهیم. اما در این حوزه هیچکس متوجه از دست رفتن سرمایهها نیست.
8. گردشگری فرهنگی، طبیعتگردی، گردشگری سلامت، گردشگری کسبوکار، گردشگری خوراک، گردشگری آموزشی، گردشگری ورزشی، گردشگری مذهبی، گردشگری شهری، گردشگری دریایی و ... از جمله مزیتهای حوزه گردشگری در ایران هستند که به آنها بیتوجه هستیم. مثلاً 110 کیلومتر ساحل در هرمزگان داریم که با احتساب جزایر رویهمرفته 2 هزار و 400 کیلومتر ساحل در این منطقه داریم اما گردشگری دریایی ما در هرمزگان صفر و بیکاری در آن منطقه بیش از 30 درصد است. و یا گردشگری حلال و مذهبی از مزیتهای ماست اما ما حداقل زیرساختها را هم برای بهره از این مزیت فراهم نکردهایم.
9. نهادهای نظامی و بخش خصوصی امکانات زیادی در مناطق مختلف کشور دارند که اگر به گردشگری اختصاص بدهند میتوانیم شاهد اتفاقات خوبی در این حوزه باشیم.
10. میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، جدیترین حوزه برای تقویت همبستگی ملی و وحدت اجتماعی است. بخش زیادی از حوزههای گردشگری در مناطق محروم است و میتوان از آن برای بهبود وضعیت اقتصادی این مناطق بهره برد. اما نگاه به این حوزه باید نگاه غیرسیاسی، فرهنگی، اقتصادی و ملی باشد. آحاد مردم را میتوانیم حول این سه بخش از وزارتخانه وحدت بدهیم. هر نوع نگاه سیاسی و قبیلگی به این حوزه به زیان همه ما خواهد بود.