وبینار بررسی فرصت‌ها و ظرفیت‌های تجاری ایران و کنیا با حضور جعفر برمکی سفیر ایران در کنیا، محمدرضا کرباسی معاون بین‌الملل اتاق ایران و حسن خسروجردی رئیس اتاق مشترک ایران و کنیا برگزار شد. در این نشست رئیس اتاق قزوین به‌عنوان اتاق معین ایران و کنیا، روسای کمیسیون‌های تخصصی اتاق ایران، فعالان اقتصادی بخش خصوصی از سراسر کشور حضور داشتند.
در ابتدای نشست محمدرضا کرباسی، معاون بین‌الملل اتاق ایران از ظرفیت‌های اقتصادی کشور کنیا گفت: کنیا کشوری درحال‌توسعه در شرق آفریقاست؛ این کشور عمدتاً متکی بر کشاورزی، مواد معدنی و آبزیان است. کنیا موقعیت ویژه‌ای در شرق آفریقا دارد که دسترسی جمهوری اسلامی ایران به کشورهای هم‌جوار ازجمله اوگاندا، تانزانیا، بروندی و رواندا فراهم را می‌کند. ظرفیت برای همکاری با کنیا و کشورهای همسایه آن بسیار بالاست.
او ادامه داد: ما در معاونت بین‌الملل اتاق ایران نگاه ویژه‌ای به روابط تجاری با کشورهای آفریقایی داریم. برای همین می‌خواهیم از ظرفیت همه فعالان اقتصادی، سفرای ایران در کشورهای آفریقایی و وزارت امور خارجه استفاده کنیم تا حضور گسترده‌تری در بازار کشور افریقا فراهم آوریم.
کرباسی ادامه داد: ظرفیت متعددی برای همکاری با کنیا داریم که می‌توان این ظرفیت‌ها را به چندین برابر فعلی افزایش داد. در بخش مشتقات نفتی و قیر زمینه خوبی برای همکاری است. اگر کشورهای همسایه کنیا را هم مورد توجه قرار دهیم که از طریق بند مومباسا بتوانیم به آن بازارها ورود کنیم، حجم صادرات به آن منطقه از طریق کنیا افزایش می‌یابد. زمینه همکاری در حوزه تجهیزات موتوری، ماشین‌آلات و تجهیزات کشاورزی، دارو و تجهیزات پزشکی و پتروشیمی و مواد غذایی وجود دارد.
معاون بین‌الملل اتاق ایران گفت: عمده داروهای مورد مصرف در کنیا، وارداتی است. ما اینجا نیازمند هستیم که طرف کنیایی تسهیلاتی را فراهم کند تا داروهای تولیدی خود را در بازار کنیا ثبت کنیم و از طریق آنجا به کشورهای همسایه صادر شود و نیازمندی خود کنیا هم تأمین شود.
او به مسئله واردات محصولات کنیایی به ایران هم اشاره کرد: نیازمندی ایران در حوزه خوراک دام می‌تواند از طریق کنیا و کشورهای هم‌جوار تأمین شود. البته نیاز به کاکائو، غلات، و میوه‌های حاره‌ای را هم می‌توان از این طریق تأمین کرد.
کرباسی به همکاری در بخش فنی و مهندسی هم اشاره کرد و گفت: در بخش فنی و مهندسی زمینه خوبی برای همکاری وجود دارد؛ در بخش سدسازی، ساختمان‌سازی و جاده‌سازی زمینه‌های خوبی برای همکاری وجود دارد. زمینه بعدی کشت فرا سرزمینی کالا کشاورزی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
او ادامه می‌دهد: ما در بخش توزیع آل پی جی ظرفیت خوبی در بازار کنیا داریم. علی‌رغم همه این ظرفیت‌ها حجم روابط تجاری ما قابل‌قبول نیست و نیازمند توجه ویژه است. در سال 1399 تراز تجاری ایران و کنیا حدود 60 میلیون دلار بود که می‌تواند چندین برابر شود.
کرباسی به موانع موجود در مسیر فعالان اقتصادی اشاره کرد: فقدان روابط بانکی یکی از مشکلات تجار در کنیاست و برای رفع این موانع باید به مکانیزم تهاتر توجه شود. همان‌طور که با کشورهای امریکای لاتین تهاتر می‌کنیم، در کنیا هم می‌توان در قالب تهاتر همکاری تجاری را گسترش داد.
او به عدم امضای تجارت ترجیحی اشاره کرد و گفت: لازم است موافقت‌نامه تعرفه تجاری تدوین و امضا شود تا زمینه توسعه روابط تجاری فراهم شود. همچنین برای توسعه روابط تجاری ایران و کنیا باید به حمل‌ونقل، میان بنادر ایران و مومباسا توجه شود تا از آیین طریق به شرق آفریقا دسترسی داشته باشیم.
کرباسی به پرواز مستقیم ایران و کنیا اشاره کرد: علی‌رغم ظرفیت‌های ممکن، هنوز به پرواز مستقیم بین ایران و کشورهای آفریقایی توجه نشده است. باید زمینه پرواز مستقیم به شرق و غرب آفریقا فراهم شود تا از ظرفیت بازارهای آفریقایی استفاده شود.
بعد از آن جعفر برمکی، سفیر ایران در کنیا گزارشی از فرصت‌های اقتصادی کنیا برای ایران ارائه داد: کشور کنیا ۴۵ میلیون نفر جمعیت دارد. کنیا از جهت اینکه دارای امکانات مختلفی است در میان کشورهای جامعه شرق آفریقا اهمیت بالایی دارد. این کشور در میان شش کشور جامعه شرق آفریقا، تنها کشوری است که به آب‌های آزاد دسترسی دارد و این مسئله باعث شده تا کشورهای دیگر از طریق کنیا به بازار جهانی دسترسی داشته باشند.
برمکی گفت: علاوه بر زیرساخت‌های دریایی، به دلیل زیرساخت‌های بانکی، حمل‌ونقل جاده‌ای و ریلی این منطقه مهم‌ترین مسیر برای دسترسی به شرق آفریقا است
او ادامه داد: بسیاری از مزایده‌های نفتی کشورهای منطقه در نایروبی برگزار می‌شود. وجود خطوط هوایی در نایروبی دسترسی به دیگر پایتخت کشورهای آفریقایی را فراهم کرده است و باید به این ظرفیت‌ها توجه ویژه شود.
او تأکید کرد: برای داشتن یک تجارت قوی باید هم‌زمان به مسئله واردات و صادرات توجه شود. تجارت رابطه‌ای دو طرفه است. ما نباید فقط روی صادرات تمرکز کنیم و در صورت عدم توجه به مسئله واردات، ممکن است خیلی زود جایگاه خود را در بازار آن کشور از دست بدهیم.
او به مراسم سالگرد 50 سال رابطه دیپلماتیک ایران با کنیا اشاره کرد: در سفر سورنا ستاری ایجاد خانه نوآوری و فناوری ایران در نایروبی قول داده شد که در بهمن‌ماه 1399 ایجاد شد. با ایجاد این مرکز روابط تجاری دو کشور رونق گرفته است. قبلاً از ثبت محصولات پزشکی در این کشور کمتر از 10 رقم بود، ولی بعد از افتتاح این مرکز بیش از 20 محصول در کنیا ثبت‌شده است.
برمکی تأکید کرد: نباید به بازار 45 میلیونی کنیا اکتفا کرد، باید به شرق آفریقا که جمعیت بزرگی دارد، اندیشید.
او به تأسیس دو کلینیک ایرانی در کنیا اشاره کرد و گفت: این کلینیک 25 سال بیشتر سابقه کار در کنیا را دارد و حضور ایران را در حوزه پزشکی پیش برده است.
برمکی در ادامه به خطوط هوایی بین ایران و کنیا اشاره کرد و گفت: مقدمات پرواز مستقیم کارگو انجام‌شده و امیدواریم تا پایان سال میلادی این پروازها آغاز شود. این خبر خوبی برای صادرکننده و واردکننده‌های محصولات کشاورزی و میوه است. البته مذاکراتی درباره پرواز مسافری مستقیم هم انجام‌شده و امیدواریم این هم در آینده به نتیجه برسد. همچنین قرار است منطقه صنعتی ایران در کنیا راه‌اندازی شود.
بعد از آن کرباسی گفت: خبر راه‌اندازی پرواز کارگو خبر بسیار مهمی برای تجار ایرانی است و امیدواریم پرواز مسافربری هم به‌زودی بین دو کشور راه‌اندازی شود. اینکه 20 قلم دارو و تجهیزات پزشکی ایران در کشور کنیا رجیستر شده، بسیار با اهمیت است. البته صنعت دارو در ایران ظرفیت بالایی دارد و باید از این ظرفیت‌ها بهره برد تا تعداد محصولات بیشتر در کنیا ثبت شود و زمینه صادرات گسترده‌تر فراهم شود.
معاون بین‌الملل اتاق ایران به موضوع تأسیس منطقه صنعتی ایران در کنیا اشاره کرد و گفت: با توجه به موقعیت کنیا در شرق آفریقا، می‌توانیم تولید محصول نهایی را در آن مرکز انجام دهیم. این فرصتی است تا از تعرفه ترجیحی منطقه استفاده شود.
او به اتاق قزوین به‌عنوان اتاق معین ایران و کنیا اشاره کرد: اتاق قزوین پیگیر موضوع‌های مربوط با کنیا است؛ هیات تجاری زیادی از طریق این استان مبادله شده است. سفر کنیا چندین سفر به قزوین داشته و باید موضوع تأسیس منطقه صنعتی در کنیا پیگیری شود و زمینه حضور شرکت‌های بیشتری در اینجا فراهم شود.
بعد از آن حسن خسروجردی، رئیس اتاق مشترک ایران و کنیا گفت: در دوره تحریم یکی از مهم‌ترین مشکلات تجار، روابط بانکی است. باید بتوانیم در دوران تحریم برنامه‌ریزی مخصوص دوره تحریم داشته باشیم. در این دوره ما نتوانستیم از ظرفیت آل سی استفاده کنیم و کار فقط با صرافی انجام می‌شد؛ باید از این حوزه گره‌گشایی شود.
خسروجردی گفت: مشکل بعدی پرواز مستقیم ایران و کنیا است و باید این موضوع پیگیری شود. باید به حذف تعرفه گمرکی و مسئله تهاتر توجه شود. کنیا ظرفیت خیلی خوبی برای روابط تجاری با ایران دارد و باید برای تأسیس بانک در این کشور توجه ویژه شود.
در ادامه سادینا آبایی، نایب‌رئیس کمیسیون احداث و خدمات فنی و مهندسی اتاق ایران از توان خدمات فنی و مهندسی ایران گفت: ما می‌توانیم در این کشور سرمایه‌گذاری مشترکی در حوزه‌های مختلف داشته باشیم. البته قبل از این باید از شرایط حضور در مناقصات خبردار شویم. در ادامه برمکی، سفیر ایران در کنیا تأکید کرد که شرایط مناقصه‌های بر روی سایت سفارت‌خانه اطلاع‌رسانی می‌شود. امکان سرمایه‌گذاری در پروژه‌های نیمه‌تمام کنیا وجود دارد.
بعد از آن فعالان اقتصادی درباره شرایط حضور در بازار کنیا پرسیدند و به سؤالات آن‌ها پاسخ داده شد.