رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان میگوید هر چند از سه روز گذشته مبادلات تجاری ایران و افغانستان از سر گرفته شده است؛ اما هنوز معلوم نیست که در شرایط جدید میتوانیم دوباره حجم مبادلات خود با این کشور را به رقم 200 میلیون دلار در ماه برسانیم یا خیر.
حسین سلیمی در گفتوگو با پایگاه خبری اتاق ایران با اشاره به استقرار طالبان در افغانستان و برقراری آرامش نسبی در این کشور درباره آخرین وضعیت مبادلات تجاری ایران و افغانستان میگوید: اگرچه در یک ماه گذشته به دلیل بههمریختگیهای داخل افغانستان و تمدیدات دولت، در عمل مرزها بسته بوده است، اما از دو روز گذشته کم کم مبادلات تجاری شروع شده است. حجم مبادلات ما از روزی 150 کامیون که به افغانستان رفت و آمد داشت با وخیم شدن اوضاع به روزی 12 کامیون رسید و بعد هم که اساسا مدتی مرزها بسته شد و همان کامیونهای رفته هم نتوانستند برگردند. اما الان سه روز است که مرز دوغارون برای ساعاتی باز شده و رفتوآمدها کمکم آغاز شده است.
سلیمی با بیان اینکه فعلا بیشترین کالای صادراتی ما به افغانستان مواد غذایی هستند ادامه میدهد: علاوه بر این انتقال و خرید فولاد و آهنآلات هم از دیروز شروع شده است. ولی هچنان همه مرزهای ما با افغانستان بستهاند و مبادلات فعلا فقط از طریق مرز دوغارون انجام میشوند.
او بیان میکند: با شرایط جدید در افغانستان آن تعداد از تجار افغانستانی که باقی ماندهاند کمکم سفارشات خریدوفروش خود با تجار ایرانی را از سر گرفتهاند. البته هنوز حجم مبادلات خیلی کم است. تا پیش از این به طور متوسط 200 میلیون دلار در ماه به افغانستان صادرات داشتیم و معلوم نیست در شرایط جدید بتوانیم دوباره به این عدد برسیم. اما کم کم مبادلات تجاری ما در حال از سرگیری است و تجار افغانستانی درخواست کالا میدهند.
او با اشاره به برخی تحلیلها مبنی بر تضعیف موقعیت اقتصادی ایران در افغانستان با توجه به نزدیکی طالبان به پاکستان میگوید: بعید است چنین اتفاقی رخ دهد. ایران و افغانستان قرنهاست که روابط تجاری نزدیک دارند. حتی در دوره تسلط کمونیستها هم تجار رفتوآمد داشتند. ممکن است مدت کوتاهی تبادل تجاری ما کاهش پیدا کند. اما به دلایل مختلف از جمله قرابتهای فرهنگی و ضائقه غذایی افغانستانیها، بعید است به این سرعت جایگزینی برای مواد غذایی و یا انواع مصالح ساختمانی و ... ما در افغانتسان ایجاد شود. پاکستان همیشه با افغانستان هممرز بوده اما هیچوقت نتوانسته بر بازار این کشور تسلط پیدا کند یا جایگزینی برای ایران در بازار افغانستان باشد.
سلیمی ادامه میدهد: فکر میکنم باید حدود یک ماه تحمل کنیم تا بالاخره دولت در آنجا شکل بگیرد. آن زمان مشخص میشود که آیا ما میتوانیم به حجم 2.5 میلیارد دلار صادرات در سال به افغانستان را حفظ کنیم یا نه.
او تاکید میکند: انتظار ما از دولت و وزارت خارجه این است که هرچه سریعتر رایزنهای بازرگانی را در کابل مستقر کند. چون در شلوغیهای اخیر رایزنهای اقتصادی ما به ایران برگشتهاند اما حالا لازم است زودتر در افغانستان مستقر شوند تا پشتوانه مسائل تجاری ما باشند. بهرحال ما نیاز داریم تجار افغانستانی بتوانند سریعتر ویزا دریافت کنند و برای عقد قراردادهای خود به ایران بیایند.
سلیمی ادامه میدهد: ما این درخواست خود را به وزارت خارجه هم دادهایم که هم رایزنهای اقتصادی ما در کابل مستقر شوند و هم مرزهای ما به سرعت بازگشایی شوند تا بتوانیم انتقال کالا داشته باشیم. بخش خصوص طرفهای خودش را به خوبی میشناسد و درخواست کالا هم وجود دارد اما وقتی مرزها بستهاند امکان انتقال کالا وجود ندارد. مرز دوغارون هم که پیش از این 24 ساعته باز بود الان تنها 16 ساعت باز است. این بر کار ما اثرات منفی گذاشته و باعث معطلی کامیونها و بالا رفتن هزینههای انتقال کالا شده است.