محمدرضا مودودی درباره تاثیر اقتصادی پیشنهاد الهام علیاف مبنی در زمینه همکاری منطقهای "3 + 3"شامل ایران، ترکیه، روسیه و سه کشور قفقاز یعنی آذربایجان، ارمنستان و گرجستان گفت: هر چه ما در پیمانهای اقتصادی و منطقهای بیشتر مشارکت کنیم قطعا به نفع کشور ما است. اقتصاد ما نیاز دارد که بتواند پیمانهای خود را با همسایگان و کشورهای هدف گسترش و افزایش دهد. اینکه ترکیب این کشورها چگونه است و تا چه حد ما توان سهمگیری از بازار آنها را داریم و تا چه اندازه میتوانیم روی ظرفیتهای خود امیدوار باشیم که بتوانیم در این بستر، روابط اقتصادی خود را افزایش دهیم در مرحله دوم قرار میگیرد. هرگونه روابط و پیوندهای اقتصادی بین ایران و دیگر کشورها که همسایگان در اولویت هم هستند، مزیت بسیار خوبی برای کشور خواهد بود.
وی افزود: مهم این است که در داخل بستر لازم فراهم شده باشد، ما هنوز برای توسعه صادرات ضعفهای بسیار زیادی در داخل کشور داریم. در تولید محصولات و تنوع آنها که در عرصه بینالمللی رقابتپذیر باشند و همینطور از نظر خدمات پشتیبانی ضعفهایی داریم. ما نیاز داریم در بخشهایی مانند لجستیک، بانک، بیمه و .. در سطح بینالمللی فعالیت کنیم. نهادهای پشتیبان ما در این زمینهها به هیچ وجه رقابتپذیر نیستند.
مودودی در ادامه تصریح کرد: در مورد قوانین و مقررات هم زیرساخت برای صادرات مهیا نیست، هر زمان که کاستی در داخل کشور ایجاد میشود، ابتدا سر صادرات بریده میشود. متاسفانه همین موضوع باعث میشود که بازارها به مرور از دست بروند. اگر واقعا بخواهیم جریان تجاری را برقرار کنیم باید جلوی بحثهایی مانند خودکفایی، ممانعت از واردات و ... را بگیریم، باید دروازههای ورودی کشور را برای واردات تا حد امکان تسهیل کنیم تا بتوانیم سهم خود از صادرات را افزایش دهیم. بنابراین موضوعات ایدوئولوژیکی، محتوایی و زیرساختی در این مورد دارای اهمیت است که ما هنوز آمادگی کامل برای آن را نداریم.
وی با تاکید بر اهمیت تعمیق روابط اقتصادی با دیگر کشورها بیان کرد: به هر میزان که ما بتوانیم پیوندهای اقتصادی خود از نظر تجاری، جذب سرمایهگذاری خارجی و همچنین سرمایهگذاری در کشورهای هدف صادراتی را گسترش دهیم، پیوندهای اقتصادی روابط را حسنهتر خواهد کرد و حتی مسائل سیاسی را هم تا حد زیادی تلطیف میکند. هر میزان کشور مستقلی باشیم که تمایل نداشته باشیم با دنیا ارتباط برقرار کنیم یا پیوندهای خود را در حوزه سرمایهگذاری تعمیق کنیم، قطع به یقین آسیبپذیری ما برای اینکه از این ساختار حذف شده، به حاشیه رانده شده و منزوی شویم بیشتر است.
رئیس سابق سازمان توسعه تجارت با اشاره به اهمیت روابط اقتصادی بر حل موضوعات سیاسی و امنیتی گفت: از این منظر حتی اگر موضوعات سیاسی و امنیتی و غیراقتصادی هم برای ما مهم باشد، در هر صورت اقتصاد یکی از اصلیترین ابزارها برای توسعه سیاسی و امنیتی هم است. برای مثال در مورد مرزها هم گفته میشود که هر میزان که مرزنشینان حمایت شوند تا بتوانند روابط را با همسایگان تعمیق کنند، قطع به یقین باعث افزایش و گسترش امنیت مرزها میشود. به هر میزان هم که روابط اقتصادی تضعیف کنیم، قطعا تبعات امنیتی بیشتری مرزها را تهدید می کند.
این کارشناس اقتصاد بازرگانی تصریح کرد: در مورد همسایگان نیز همینطور است، همسایگان میتوانند در برابر دنیا به عنوان یک کمربند باشند که بتوانند مسائل سیاسی و امنیتی را تا حد زیادی پوشش دهند. ما از طریق اقتصاد میتوانیم وارد تار و پود ساختارهای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی کشورهای همسایه شویم و مبنایی باشد که با آن روابط به حدی قوی شود که به راحتی شکسته نشوند. این موضوع نیاز دارد که در حوزه اقتصاد الزاماتی تعریف شود.
مودودی در ادامه خاطرنشان ساخت: با این توضیحات و در این راستا، اگر ظرفیتهای کشور و همینطور اعضا به درستی شناخته و ارزیابی شود تشکیل اتحادیه اقتصادی موسوم به 3+3 قطعا میتواند کمککننده باشد. باید بررسی شود که محصولات صادراتی ما تا چه اندازه میتوانند از بازار این کشورها سهم داشته باشند و به چه میزان واردات یا صادرات ما شبیه به کشورهای هدف است. به هر میزان همپوشانی بیشتر باشد و بتوانیم بده و بستان خوبی داشته باشیم، قطعا هم هزینهها بسیار کاهش مییابد و هم روابط تعمیق پیدا خواهد کرد و همچنین باعث میشود که پیوندهای ما طولانیتر و پایدارتر باشد. به تبع بسیاری از مسائل سیاسی و سوتفاهمهای امنیتی هم شاید برطرف شود.