نشست هماهنگی برگزاری پنجمین کنفرانس گردشگری سلامت کشورهای اسلامی با حضور محمدرضا کرباسی معاون بین‌الملل اتاق ایران، محمد جهانگیری رئیس انجمن خدمات بین‌المللی گردشگری سلامت، آرش انیسیان دبیر انجمن خدمات بین‌المللی سلامت و چینی‌گرزاده، رئیس انجمن پزشکان بدون مرز مسلمان در اتاق ایران برگزار شد.
در این نشست محمدرضا کرباسی با بیان اینکه برگزاری 4 دوره کنفرانس گردشگری سلامت کشورهای اسلامی که اتاق ایران از سال 88 آغاز کرد به نتایج خوبی منجر شد و برای یک دوره 5 ساله در ارائه خدمات گردشگری به کشورهای مختلف و ورود توریست سلامت به کشور رشد بسیار خوبی را شاهد بودیم گفت: متأسفانه از سال 93 به این سو به واسطه برخی اختلافات سیاسی ایجاد شده بین ایران و برخی کشورها از جمله عربستان سعودی بر اساس تأکید وزارت خارجه برگزاری کنفرانس‌های گردشگری سلامت از سوی اتاق ایران متوقف شد.
او ادامه داد: دلیل این تصمیم این بود که از آنجا که دستاوردهای خوب ما از برگزاری این کنفرانس‌ها به اسناد بالادستی سازمان همکاری اسلامی (OIC) راه‌یافته بود، این نگرانی وجود داشت که ادامه فعالیت با وجود اختلافات باعث شود این دستاوردها با شیطنت عربستان و ... از اسناد خارج شود. لذا کار متوقف شد.
کرباسی با بیان اینکه بخش‌های دولتی با فرهنگ نحوه جذب گردشگر سلامت، غریبه هستند گفت: بخش خصوصی باید دوباره فعالیت خود در این زمینه را از سر بگیرد. خوشبختانه نشانه‌هایی از بازگشت همکاری‌ها میان ایران و عربستان پیدا شده و روابط ایران و با کشورهای منطقه آرام‌آرام در حال تلطیف است.
او افزود: باید جدول زمانی را تنظیم کنیم و در ادامه همان حرکت سال 88 با همت مجموعه‌هایی که هم با فرهنگ کار آشنا هستند و هم توانایی و تخصص آن را دارند کار را آغاز کنیم و پنجمین کنفرانس گردشگری سلامت کشورهای اسلامی را برگزار کنیم.
کرباسی با تأکید بر ظرفیت بسیار خوب ایران در حوزه سلامت و خدمات درمانی گفت: در اتاق ایران در اغلب ملاقات با مقامات کشورهای مختلف به خصوص کشورهای همسایه اعم از روسای اتاق‌ها و یا سفرای آن‌ها ظرفیت گردشگری سلامت ایران را گوشزد کردیم.
او با بیان اینکه باید چند کشور همسایه را در اولویت قرار دهیم و زمینه ایجاد دفاتر انجمن گردشگری سلامت کشورهای اسلامی را در آن‌ها دنبال کنیم گفت: تاجیکستان، افغانستان، عمان، جمهوری آذربایجان و عراق می‌توانند به عنوان کشورهای هدف اولیه ایران در این زمینه باشند. ما در بلندمدت باید به سمت ایجاد دفاتر انجمن گردشگری سلامت کشورهای اسلامی در کشورهای مختلف برویم. خوشبختانه مقر اصلی این دفتر طبق اسناد بالادستی در ایران و در اتاق بازرگانی مستقر است اما باید شعبات آن را افزایش دهیم.
کرباسی افزود: با استفاده از ظرفیت خوب پزشکان بدون مرز مسلمان و انجمن خدمات بین‌المللی گردشگری سلامت می‌توان زمینه فعالیت گسترده‌تر این دفاتر را فراهم کنیم.
حوزه سلامت مرز نمی‌شناسد
در ادامه این نشست محمد جهانگیری رئیس انجمن خدمات بین‌المللی گردشگری سلامت با بیان اینکه تجربه پاندمی کرونا نشان داد حوزه سلامت مرز نمی‌شناسد گفت: ما به خدمات بین‌الملل سلامت و تبادل اطلاعات، تجربیات و توانمندی‌های خود با دیگر کشورها نیاز زیادی داریم.
جهانگیری با بیان اینکه باید این اقدام را بدون حمایت مالی دولت پیش برد بیان کرد: ما 4 دستاورد بزرگ از 4 دوره کنفرانس‌های قبلی داشتیم که باید بر اساس این دستاوردها گام‌های بعدی را برداریم. مهم‌ترین این دستاوردها ایجاد دبیرخانه است که با محوریت اتاق ایران باید شکل بدهیم. دومین دستاورد ایجاد مرکز اطلاعات سلامت کشورهای اسلامی یا هیکوئیک است که باید مقدمات ثبت آن را فراهم کنیم. ما باید به دنبال ایجاد پلتفرم شبکه خدمات‌رسانی سلامت باشیم؛ به خصوص که بسترهای این پلتفرم با ایجاد امضای الکترونیک، نسخه الکترونیک و امثال آن فراهم شده است.
او ادامه داد: سومین دستاورد هم اعتباربخشی گردشگری سلامت کشورهای اسلامی و چهارم بحث بیمه مشترک بین این کشورها است. باید این اولویت‌ها را با محوریت اتاق و انجمن پیگیری کنیم.
جهانگیری تأکید کرد بعد از کرونا فرصت مناسبی برای عرض‌اندام در حوزه بین‌الملل برای ایران فراهم است و نباید این فرصت را از دست بدهیم.
نظام سلامت کشور زیرساخت‌های مناسب جذب گردشگر را ندارد
آرش انیسیان دبیر انجمن خدمات بین‌المللی سلامت هم با اشاره به اینکه اختلاف میان وزارت گردشگری و وزارت بهداشت بر سر مدیریت گردشگری سلامت به این حوزه لطمه زده گفت: طبق اسناد بالادستی متولی بخش گردشگری سلامت وزارت گردشگری است اما اختلافات بین دستگاهی مانع از پیشرفت مناسب کار می‌شود. لذا باید سازمان جداگانه‌ای خارج از دولت مانند اتاق ایران تولیت این کار را بر عهده بگیرد. به خصوص که ماهیت آن تجارت بخش خصوصی است.
او بیان کرد: نظام سلامت ما از سال‌های 65 تا 90 رو به رشد بود و از 90 تا 95 ثبات داشت اما از 95 به این سو در حال سقوط است. ما از نظر تکنولوژی به شدت از کشورهایی مثل ترکیه عقب افتادیم. زیرساخت‌های مناسبی نداریم و بدون زیرساخت‌ها در جذب گردشگر سلامت موفق نخواهیم بود.
انیسیان با تأکید بر اینکه باید برای توسعه زیرساخت‌های بخش خصوصی و توسعه گردشگری سلامت برنامه‌ریزی شود گفت: باید از همین الآن وام‌های کم‌بهره برای این منظور در قانون بودجه برای تأمین تجهیزات دیده شود. به علاوه برای مراکز درمانی معافیت مالیاتی گردشگری سلامت تعریف شود. این موضوع الآن وجود ندارد و این به این معناست که مراکز درمانی گردشگر را جذب می‌کنند اما باید مالیات آن را هم بپردازند. این باعث می‌شود جذابیت کار غیرقانونی از کار قانونی بیشتر باشد.
او تأکید کرد: در حوزه خدمات بین‌الملل نیاز به سازوکار و تشکل قوی داریم. انتظار ما این است که اتاق ایران کمک کند تشکل‌هایی مانند انجمن خدمات بین‌المللی سلامت و یا پزشکان بدون مرز مسلمان بتوانند قدرت بگیرند و برای سامان بخشی به این صنعت وارد شوند.
انیسیان گفت: این صنعت در حال حاضر بی‌سامان است و به جای صنعت بزرگ کارگاه‌های کوچک هر کدام بنا بر رأی خود کار می‌کنند و متأسفانه عمدتاً سیاه کار می‌کنند. باید تشویق کنیم تا همه این فعالیت‌ها ذیل اتاق بازرگانی قرار بگیرند.
او با اشاره به فعالیت کلاه‌برداران برای مهاجرت پزشکان و دریافت مبالغ کلان از آن‌ها گفت: عمده این مهاجرت به دلیل درآمد ناکافی است. شرکت‌ها با کلاه‌برداری مبالغی از پزشکان دریافت می‌کنند که در کشورهای عربی برای آن‌ها کار ایجاد کنند. اما این موضوع باید ذیل تشکل‌های اتاق ایران در قالب صادرات خدمات قرار بگیرد و ارزآوری آن برای کشور باشد.
از الگوی ترکیه برای توسعه گردشگری سلامت استفاده کنیم
در ادامه این نشست چینی‌گرزاده، رئیس انجمن پزشکان بدون مرز با بیان اینکه در حوزه اقتصاد سلامت دنیا سرمایه‌گذاری‌های جدی انجام داده است گفت: در حالی که مراکز هلال‌احمر ما در کشورهای مختلف یکی‌یکی در حال تعطیل شدن هستند اما ترکیه برعکس بر مراکز خود اضافه می‌کند. شاید لازم باشد به جای برنامه‌ریزی‌های مختلف که در نهایت هم به جایی نمی‌رسند الگوی به کار گرفته شده کشورهای دیگر را دنبال کنیم.
او ادامه داد: ترکیه در کشور هدف درمانگاه تأسیس کرده و از همان جا هواپیما چارتر کرده و بدون دریافت هزینه بلیت، بیمار را به ترکیه برده و درمان می‌کند.
چینی‌گرزاده گفت: پیش نیاز چنین الگویی ایجاد مراکز درمانی یا دفاتر انجمن در کشورهای هدف است. باید مرزها را پشت سر بگذاریم و این پیش‌نیازها را اجرایی کنیم.
به گفته او در دورترین کشورهای آفریقایی مسلمان مثل موریتانی از ایران می‌خواهند بیمارانشان را درمان کند اما پیش نیاز آن این است که مرکز درمانی در آنجا تأسیس شود.
کرباسی هم در پایان این نشست گفت: برای قرار گرفتن در مسیر برگزاری پنجمین کنفرانس گردشگری سلامت کشورهای اسلامی باید فعال کردن دبیرخانه انجمن بین‌المللی خدمات سلامت کشورهای اسلامی را در دستور کار قرار دهیم و رسماً کار را آغاز کنیم.