سیدجواد ساداتینژاد در نشست اندیشکده آب و محیطزیست مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت که با حضور جمعی از اساتید دانشگاهی برگزار شد، گفت: شرایط کشور ما از نظر اقلیمی و منابع آبوخاک باوجود محدودیتهای ناشی از تغییرات اقلیم نسبت به منطقه و کشورهای همسایه شرایط بهتری است و ظرفیتهای بینظیری داریم که در مقایسه با سایر کشورها میتوانیم علاوه بر تأمین غذای کشور خودمان نقشی هم در تأمین غذای همسایگانمان داشته باشیم.
وی ادامه داد: امروزه امنیت غذایی در قانون اساسی کشورها وجود دارد و نسبت به وضعیت گذشته خود ارتقا پیداکرده و به اقتدار غذایی رسیده است. بنابراین کشورها به غذا بهعنوان ابزار قدرت و امنیت نگاه میکنند. امروزه غذا از اسلحه جایگاه بالاتری دارد.
وزیر جهاد کشاورزی اضافه کرد: باتوجه به ظرفیتها کشور ما باید در حوزه اقتدار غذایی در جنوب غرب آسیا و خاورمیانه کرسی اول را داشته باشد.
الگوی کشت ضرورت زیادی در بهرهوری آبوخاک دارد
وی با اشاره به اینکه در وزارت جهاد کشاورزی مسائلی را اولویت کاری خود قراردادهایم و در جهت رفع آن تلاش میکنیم، گفت: یکی از اولویتهای اجرای الگوی کشت است. این موضوع از قانون برنامه دوم همیشه عنوانشده، در برنامه ششم هم گفتهشده و در برنامه هفتم هم خواهد بود. طبیعتاً الگوی کشت ضرورت زیادی در بهرهوری آبوخاک دارد. باید مشخص کنیم چرا اجرایی نمیشود. امیدواریم در این دولت بتوانیم در مسیر اجرایی شدن الگوی کشت قدمهای مؤثری برداریم.
ساداتی نژاد در ادامه گفت: برای اجرایی شدن الگوی کشت به دو ابزار نیاز داریم. ابزار اول قیمت است. قیمت تضمینی در این زمینه نقش مهمی دارد. برای اینکه کشاورز را تشویق به کاشت محصولی کنیم باید ابزار قیمت را در اختیار داشته باشیم. ابزار قیمت تاکنون در اختیار وزارت جهاد کشاورزی نبود و شورای اقتصاد آن را تعیین میکرد. اما قبل از آمدن به وزاتخانه در مجلس با تشکیل شورای قیمتگذاری و اتخاذ سیاستهای حمایتی محصولات اساسی کشاورزی این وظیفه از شورای اقتصاد به این شورای تخصصی محول شد.
وی در ادامه گفت: ابزار دیگر این است که باید به سمت کشاورزی قراردادی حرکت کنیم. با کشاورزی قراردادی الگوی کشت تضمین میشود. یکی از اولویتهای ما در وزارتخانه ترویج کشاورزی قراردادی است. بهطور میانگین بیش از ۴۰ درصد محصولات کشاورزی در دنیا قراردادی تولید میشود درحالیکه این عدد در ایران به یک درصد میرسد.
قرارگیری ۲۵۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی تحت پوشش کشاورزی قراردادی
وزیر جهاد کشاورزی بابیان اینکه در سال زراعی جاری کشاورزی قراردادی را از محصول گندم شروع کردهایم، گفت: همیشه این سؤال را میپرسیدیم که چرا کشاورز باید با هر سختی (مشکلاتی در تأمین کود، سم و آفتزدگی و...) گندم بکارد و درنهایت محصول از آن خریداری شود؟ در این راستا به شرکت بازرگانی دولتی اعلام کردیم که با کشاورز قرارداد ببندد، آن را بیمه کند، کود و سم مورد نیازش را تأمین کند و در آخر به هنگام خرید محصول با او تسویه کند. خوشبختانه درحالیکه حاضر بیش از ۲۵۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی گندم تحت این طرح قرارگرفته است. امیدواریم سال آیند ۲ میلیون هکتار از اراضی کشاورزی تحت پوشش کشاورزی قراردادی قرار گیرد.
وی ضمن اشاره به اینکه امیدواریم بذری در زمین نرود مگر اینکه مشتری آن مشخص باشد، از اجرای کشت قراردادی در برنج شمال برای فصل آینده هم خبر داد.
4 درصد اراضی کشاورزی سند دارند
ساداتینژاد اولویت دیگر وزارت جهاد کشاورزی را سند دار کردن اراضی کشاورزی عنوان کرد و گفت: ۴ درصد زمینهای کشاورزی ما سند دارد. باید موضوع سند دار کردن اراضی کشاورزی را یکبار برای همیشه حل کنیم.
وی در بخش دیگری از صحبتهایش عنوان کرد: مدیریت واحد تولید و تجارت محصولات کشاورزی از دیگر اولویتهای وزارت جهاد کشاورزی بود. با روی کار آمدن دولت سیزدهم، فرماندهی زنجیره از مزرعه تا سفره به وزارت جهاد سپرده شد. یعنی علیرغم فروچاله تولیدی که با آن مواجه بودیم ولی با فرماندهی واحد توانستیم تولید را به خوبی مدیریت کنیم.
راهاندازی رصدخانه کشاورزی تا سال آینده
وزیر جهاد کشاورزی در ادامه گفت: اولویت دیگر وزارت جهاد کشاورزی دستیابی به داده و اطلاعات است. برآورد تولید داریم ولی آمار دقیقی در دست نداریم. باید دقیقاً مشخص شود که چه محصولاتی به چه میزانی و در کدام مناطق تولید میشوند. برای حل این موضوع نیز تا سال آیند رصدخانه کشاورزی ایران را راهاندازی خواهیم کرد تا همه مسئولان و محققان بتوانند از وضعیت تولید در کشور آگاه شوند.
لزوم توجه به دیپلماسی غذایی
وی همچنین به دیپلماسی غذایی نیز اشاره کرد و افزود: درحالیکه حاضر سهم ایران از بازار صادرات محصولات کشاورزی در منطقه ۲ درصد است. قطعاً باید تجارت کشاورزی ما رشد کند.
صنایع تبدیلی بخش کشاورزی دچار ضعف هستند
ساداتینژاد سرمایهگذاری در بخش کشاورزی را از اولویتهای دیگر وزارتخانه متبوعش دانست و گفت: سهم کشاورزی در (GDP) ۱۱.۷ درصد است. بالاترین سرمایهگذاری در بخش کشاورزی ۴ درصد است. این یعنی حق کشاورزی به درستی داده نشده و سرمایه گذاران انگیزه ندارند که در بخش کشاورزی سرمایهگذاری کنند. متاسفانه صنایع تبدیلی در این بخش دچار ضعف شده است. برای این موضوع هم برنامههایی در دستور کار داریم.
ساداتینژاد بابیان اینکه دانشبنیان کردن بخش کشاورزی از دیگر اولویتهای کاری ما است، گفت: در بخش کشاورزی سازمان تات (تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی) را داریم. دانشگاههای ما در حوزه علمی سرآمد هستند و سازمان تات باید از ظرفیت علمی دانشگاهها استفاده و آن را بومی کند.
وزیر جهاد کشاورزی در پایان گفت: بزرگترین سرمایه ما آبوخاک است. اگر از آن مواظبت نکنیم در آینده چیزی نخواهیم داشت. امسال در آبخیزداری دچار ضعف هستیم ولی تلاش کردیم سال آینده به هر صورتی که شده اعتبارات لازم رادر این حوزه به دست بیاوریم.