یک عضو اتاق بازرگانی ایران گفت: در حالی که بازار عراق 20 تا 30 میلیارد دلاری است، ما در حال از دست دادن این بازار هستیم تنها به دلیل اینکه مسئولین نگاه‌شان با بخش خصوصی فرق دارد.
حمیدرضا صالحی، درباره اجرای پروژه نیروگاهی توسط ایران در دیگر کشورها از جمله روسیه اظهار داشت: امروزه در دنیا علاوه بر تکنولوژی موضوع فاینانس بر اجرای پروژه‌ها اهمیت دارد، با توجه به این مسئله ممکن است در قلب اروپا هم بتوانیم پروژه اجرا کنیم به شرطی که مسئله فاینانس حل شده باشد و به لحاظ کمی و رقابت در مناقاصات بتوانیم برنده شویم، بعبارت دیگر باید بتوانیم در بعد فاینانس برای شرکت سرمایه‌پذیر مزایایی ایجاد کنیم.
پروژه نیروگاهی؛ از افریقا تا روسیه
وی با بیان اینکه ایران به لحاظ فنی و ساخت نیروگاه مشکل ندارد و خوشبختانه در جایگاه خوبی قرار دارد، افزود: ما نیروگاه آبی در آفریقا و کشورهای مختلف و هم نیروگاه حرارتی در عراق و سوریه عمان داشته‌ایم، در روسیه هم یک شرکت ایرانی موفق شده پروژه ساخت نیروگاه داشته باشد.
باید و نباید حضور روس‌ها در سیریک
این عضو اتاق بازرگانی در ادامه به اجرای پروژه سیریک توسط روس‌ها اشاره و تصریح کرد: مزیتی که روسیه در اجرای پروژه در ایران داشته آوردن کلاس F است، در هر حال وقتی سرمایه‌گذار خارجی وارد پروژه شود موجب رشد و ارتقای اقتصاد کشور می‌شود اما وقتی یک پروژه را فاینانس کند و قیمت تمام‌شده بالا برود قطعا مسیر اشتباه است. مثلا در پروژه سیریک قرار است روس‌ها 1000 مگاوات نیروگاه احداث کنند اما با توجه به اینکه فایناس به عهده خودشان است قیمت تمام‌شده را بالا گرفته‌اند هرچه که با توجه به اینکه با کمبود اعتبار مواجهیم این یک مزیت است که روس‌ها فاینانس کنند.
وی گفت: تامین مالی نیروگاه سیریک به صورت وام است اما قیمت نیروگاه به جای مثلا 600 تا 700 میلیون یورو یک میلیارد و 200 میلیون یورو شده است و این در حالی است که اکنون شرکت‌های ایرانی به صورت BOT یا BOO پروژه نیروگاهی اجرا و یا فایناس هم می‌کنند، اما اینگونه نیست که چون فاینانس به عهده خودشان است قیمت را دو برابر کنند.
صالحی خاطرنشان کرد: شرکت‌های ایرانی هم توان فنی دارند و هم قیمت تمام شده با نرخ پایین‌تر پروژه اجرا می‌کنند، ممکن است از لحاظ تجهیزات همتراز با شرکت خارجی باشند اما به لحاظ اجرا پایین‌تر هستند. در کل به لحاظ موقعیت رقابتی که داریم، می‌توانیم پروژه‌های زیادی در خارج از کشور از جمله کشورهای همسایه عراق، افغانستان و پاکستان که برق نیاز دارند اجرا کنیم.
قیمت تمام‌شده اجرای پروژه ایران 20 درصد از بقیه پایین‌تر است
وی یادآور شد: اگر کمبودهای داخلی را با روش‌های درست و بهینه‌سازی حل کنیم، می‌توانیم اضافه تولید را صادر کنیم و از طرف دیگر این توان فنی را هم داریم که در رقابت با شرکت‌های بزرگ نیروگاهی پروژه اجرا کنیم زیرا قیمت‌های رقابتی ما حتی 20 درصد هم نسبت به دیگر کشورها پایین‌تر است.
نگاه دولت به بازار منطقه‌ای صادرات حداقلی است
این عضو اتاق بازرگانی در ادامه به موضوع صادرات برق و از دست رفتن بازارهای ایران از جمله عراق توسط کشورهایی مثل عربستان و مصر پرداخت و گفت: نگاه دولت‌ها به بازار منطقه‌ای صادرات حداقلی است برخی معذوریت‌ها هم ایجاد می‌شود که نمی‌توانند استراتژی‌های بلندی را طراحی کنند؛ بنابراین به مشکل می‌خورند. در مورد بازار عراق در ابتدا مشخص بود که دولت به تنهایی نمی‌تواند برق بفروشد و پول را هم بازگرداند چون با مانعی به نام تحریم مواجه است.
اولین نیروگاه عراقِ بعد از صدام را ایران ساخت
وی تاکید کرد: در عراق و یا هر کشور دیگری که ما مزیت داریم نباید حضورمان حداقلی باشد، بعد از صدام بخش خصوصی ایران بدون هیچ حمایت دولتی در مناقصه نیروگاه الصدر عراق در رقابت با اروپا برنده شد و اولین نیورگاه بعد از سقوط صدام را ایران در عراق ساخت، اگر این مسیر ادامه پیدا می‌کرد و شاید هماهنگی بین دولت‌ها و بخش خصوصی صورت می‌گرفت، به این ترتیب که بازار عراق را در حوزه انرژی به خوبی تعریف می‌کردیم، یعنی یک برنامه 20 تا 30 ساله طراحی و دولت بسترسازی و ایجاد زیرساخت و ارتباطات را انجام داده و سوی دیگر بخش خصوصی را هم حمایت می‌کرد، موقعیت بسیار بزرگی فراهم می‌شد.
بازار 30 میلیارد دلاری عراق را واگذار می‌کنیم
صالحی ادامه داد: مثلا از پولی که دولت در عراق دارد و نمی‌تواند بازگرداند از بخش خصوصی حمایت کند، اگر اینگونه بود ما اکنون در عراق نشسته بودیم و حضورمان در حوزه انرژی عراق می‌توانست پایگاه بزرگی برای نظام سیاسی کشور باشد، چراکه حضور اقتصادی می‌تواند از حضور نظامی و روش‌های دیگر قوی‌تر باشد. ما اکنون عراق را در حد فروش حداقلی برق داریم که پول آن را هم نمی‌توانیم دریافت کنیم و این موضوع باعث شده بازار بزرگ عراق را به مصر و عربستان تحویل دهیم. در حالی که بازار عراق 20 تا 30 میلیارد دلاری است ما در حال از دست دادن این بازار هستیم تنها به دلیل اینکه مسئولین نگاه‌شان با بخش خصوصی فرق دارد. در صورتی که هدف باید حفظ منافع ملی باشد و منافع ملی در گرو این است که بتوانیم در این کشور پایگاه داشته باشیم و این پایگاه از طریق ایجاد زیرساخت انرژی و افزایش درآمد صادراتی امکان‌پذیر است.
به روزی فکر کنیم که نفت ما را نخرند
وی خاطرنشان کرد: همانگونه که اردوغان از شرکت‌های ترک در عراق حمایت می‌کند ما انتظار داریم که دولت حمایت کند، ما باید به روزی فکر کنیم که نفت ما را نخرند، آن زمان درآمد باید از صادرات غیرنفتی که همین پروژه‌ها هستند، تامین شود.