همایش تجاری ایران و ازبکستان با حضور «معاون اقتصادی رئیس‌جمهور»، «رئیس اتاق ایران»، «معاون نخست‌وزیر و وزیر سرمایه‌گذاری و تجارت خارجی ازبکستان» و جمعی از فعالان اقتصادی ایران و ازبکستان برگزار شد. روز گذشته نیز قراردادی بین وزیر صنعت، معدن و تجارت و معاون نخست‌وزیر و وزیر تجارت خارجی این کشور که در رأس هیاتی 20 نفره از فعالان اقتصادی ازبکستان به ایران سفر کرده، به امضا رسید.
در ابتدای همایش تجاری ایران و ازبکستان، محمدرضا کرباسی، معاون بین‌الملل اتاق ایران با اشاره به امضای اسناد همکاری بلندمدت در راستای افزایش سطح همکاری‌ها تا یک میلیارد دلار، گفت: در صورت رفع موانع موجود، امکان توسعه همکاری‌ها تا سقف دو میلیارد دلار نیز وجود دارد و برای تحقق این مهم، برقراری پرواز مستقیم بین دو کشور، تسهیل حضور شرکت‌های خدمات فنی مهندسی ایرانی در ازبکستان، برقراری سیستم تهاتر بین بانک‌های مرکزی دو کشور و رفع مشکلات موجود در سیستم حمل‌ونقل میان دو کشور باید در دستور کار قرار گیرد.
کرباسی از فعالیت اتاق مشترک ایران و ازبکستان و انعقاد موافقت‌نامه ایجاد اتاق مشترک متناظر در ازبکستان بین اتاق‌های بازرگانی دو کشور سخن گفت و ادامه داد: با تشکیل اتاق مشترک ازبکستان و ایران زمینه برای ایجاد مجمع تجاری دو کشور فراهم می‌شود. از طرف دیگر با توجه به افزایش روند فعالیت‌های تجاری باید جایگاهی را مدنظر قرار دهیم تا به حل اختلافات تجاری احتمالی کمک کند. در این رابطه پیشنهاد تشکیل کمیته حل اختلافات تجاری را داریم و برای ایجاد اعلام آمادگی می‌کنیم.
او اقتصاد ایران و ازبکستان را مکمل یکدیگر دانست و ابراز امیدواری کرد که این نشست منتج به تفاهم‌های مؤثر بین فعالان اقتصادی دو کشور شود.
ظرفیت‌های همکاری تجاری ایران و ازبکستان بسیار متنوع است
در ادامه همایش، رئیس اتاق ایران با نگاهی به تحولات و اصلاحات اخیر ازبکستان از تمایل و علاقه‌مندی تجار ایرانی برای کار با همتایان خود در این خبر داد و در مقابل موقعیت استراتژیک ایران را با توجه به دسترسی به آبراه خلیج‌فارس برای ازبکستان و دیگر کشورهای منطقه، مهم دانست.
غلامحسین شافعی گفت: ایران ازنظر ظرفیت‌های بالا در خدمات فنی مهندسی و نیروی انسانی باتجربه و آگاه، موردتوجه کشورهای منطقه است و نقش مهمی در تأمین انرژی جهان دارد. از طرفی کوتاه‌ترین و سریع‌ترین مسیر ترانزیت کالا بین روسیه، خاورمیانه و شمال آفریقا و همچنین بین آسیای مرکزی و اروپا دیگر محسوب می‌شود.
او با تأکید بر وجود ظرفیت‌های قابل‌توجه برای همکاری ایران و ازبکستان در حوزه معدن، افزود: دو کشور در زمینه‌های متنوعی می‌توانند با هم همکاری کنند و در حوزه نانو و بیوتکنولوژی نیز امکان تبادل اطلاعات وجود دارد چراکه ایران در این حوزه تجربیات بالایی کسب کرده است، البته رفع موانع بانکی، کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل و افزایش واگن‌های فعال در بخش ریلی بین دو کشور ضرورت دارد.
شافعی، عضویت ناظر ازبکستان در اتحادیه اقتصادی اوراسیا و عضویت ایران در این منطقه و پیمان شانگهای را مؤید توسعه سطح همکاری‌ها و زمینه‌ساز افزایش مناسبات عنوان کرد.
مبادلات فعلی رضایت‌بخش نیست
سردار عمرزاک‌اف، معاون نخست‌وزیر و وزیر سرمایه‌گذاری و تجارت خارجی ازبکستان نیز با اشاره به مذاکرات و نشست‌هایی که طی این سفر بین هیات ازبکستان و مقامات ایرانی صورت گرفت، نتایج و توافقات انجام شده را بسیار امیدوارکننده توصیف کرد.
بر اساس اظهارات او، ایران از شرکای تجاری مهم ازبکستان است و در حال حاضر سطح همکاری‌های آن‌ها برابر با ۴۳۰ میلیون دلار برآورد می‌شود که رضایت‌بخش نیست و باید شاهد تقویت این آمار باشیم.
عمرزاک‌اف با بیان این نکته که در آینده نزدیک سند موافقت‌نامه تجارت ترجیحی بین دو کشور نهایی خواهد شد، گفت: در این مسیر ضرورت دارد به وضعیت حمل‌ونقل رسیدگی کرده و شاهد تقویت آن باشیم.
او ادامه داد: سرمایه‌گذاری مشترک نیز موردتوافق قرار گرفته و امروز ۳۴۷ شرکت ایرانی در حوزه‌های مختلف در ازبکستان فعالیت می‌کنند. طبق بازدیدهایی که داشتیم متوجه شدیم ایران ازنظر کسب‌وکارهای نو توسعه خوبی پیدا کرده و توانمندی‌های بزرگی در اختیار دارد.
وزیر تجارت ازبکستان به دستاوردهای بزرگ ایران در حوزه داروسازی اشاره کرد و گفت: با توجه به برنامه‌ریزی انجام شده برای توسعه صنعت تولید دارو در ازبکستان، امکان همکاری بین دو کشور وجود دارد و تمهیداتی برای اجرای پروژه‌های مشترک دیده شده است.
او همچنین به امکان مشارکت شرکت‌های ایرانی و ازبکستان در حوزه کشاورزی اشاره کرد و افزود: علاوه بر دارو و کشاورزی، حوزه تولید مصالح ساختمانی نیز از سوی دولت ازبکستان موردتوجه قرار گرفته است؛ ازاین‌رو از شرکت‌های ایرانی دعوت می‌کنیم تا با شرکای ازبکستان وارد همکاری شوند.
معاون نخست‌وزیر ازبکستان از امکان صادرات محصولات تولید مشترک دو کشور به شرکای ازبکستان ازجمله کشورهای اروپایی و دیگر مناطق خبر داد و تشکیل کمیته مشترک سرمایه‌گذاری برای حمایت از پروژه‌های مشترک در حاشیه این سفر و برگزاری کمیسیون مشترک دو کشور را نیز از اتفاقات مثبت در همکاری‌های دوجانبه دانست.
آغاز دوران جدید در روابط ایران و ازبکستان
محسن رضایی، معاون اقتصادی رئیس‌جمهور از آغاز دوران حدید همکاری بین دو کشور در بخش‌های مختلف خبر داد و با اشاره به نقش مهم ازبکستان در عضویت ایران در پیمان شانگهای، گفت: بر اساس مذاکرات صورت گرفته و موافقت‌نامه‌ای که بین وزیر سرمایه‌گذاری و تجارت خارجی ازبکستان و وزیر صنعت، معدن و تجارت امضا شد، می‌توان به آغاز دوران جدیدی از روابط بین دو کشور امیدوار بود.
او ظرفیت‌های دو کشور را در بخش‌های تجاری و سرمایه‌گذاری بسیار مناسب دانست و با اشاره به توافقات دوجانبه در حوزه‌های انرژی، گردشگری، سلامت، توسعه تکنولوژی، حمل‌ونقل، کشاورزی و موضوعات حقوقی، ابراز امیدواری کرد که این توافق‌ها به‌زودی اجرایی شوند.
رضایی، ایجاد پیوند بین بازار دو کشور است را به معنای ایجاد پلی برای ایجاد بازاری حدود ۸۰۰ میلیون نفری دانست و از این توافق به‌عنوان یک مسیر تنفسی جدید در منطقه یاد کرد که با تعریف سیستم تهاتری مناسب و برقراری پیمان‌های تجاری بر اساس پول ملی دو کشور می‌تواند تحولات بزرگی ایجاد کند.
بر اساس اظهارات او دولت ایران، تحولات را از اقتصاد آغاز کرده و در گام اول به اصلاح مقررات و حمل یکسره و رفع موانع پیش رو را گام دوم اصلاح برشمرد. در این سیستم حمل‌ونقل و مبادی ورودی و خروجی به‌عنوان گلم سوم اصلاحات تجاری مدنظر است. درواقع پیش از امضای هر توافق می‌توان با برطرف مردن تحریم‌های داخلی سطح تجارت خود را افزایش دهیم.
معاون اقتصادی رئیس‌جمهور اظهار کرد: دولت ایران، تحولات را از اقتصاد آغاز کرده و در گام اول به اصلاح مقررات و حمل یکسره و در گام دوم به رفع موانع پیش‌روی فعالیت‌های اقتصادی پرداخته ضمن اینکه گره‌گشایی از حوزه حمل‌ونقل و مبادی ورودی و خروجی نیز به‌عنوان گام سوم اصلاحات تجاری مدنظر قرار گرفته است.
رضایی تصریح کرد: پیش از امضای هر توافق می‌توان با برطرف کردن تحریم‌های داخلی، سطح تجارت دوجانبه را افزایش داد.
اصلاح در نظام پولی و بانکی برای رسیدن به استانداردهای بین‌المللی نکته دیگری بود که موردتوجه معاون اقتصادی رئیس‌جمهور قرار گرفت و گفت: برقراری روابط بین بازارهای سرمایه بین دو کشور و حتی ایجاد بانک مشترک، راه‌اندازی مراکز مشترک تجاری، برقراری نمایشگاه‌ها باید در ادامه مسیر موردتوجه قرار گیرد.
او تقویت دوستی‌ها و سیاست همسایگی را اولویت دولت ایران برشمرد و با تأکید بر اینکه پیشرفت ایران و ازبکستان به نفع و صلاح هر دو کشور است، بر ضرورت توجه به ظرفیت‌های دو کشور برای صادرات و پیشرفت اقتصادی و ایجاد موج توسعه تأکید کرد.
در ادامه موسی آقایی، رئیس اتاق مشترک ایران و ازبکستان، رئیس انجمن صنایع نساجی ازبکستان، عبدالله مهاجر، رئیس اتاق ساری، یونس میرزایوف، رئیس انجمن شرکت‌های برق ازبکستان، دباغ، دبیر انجمن صنفی کارفرمایان سیستم ساختمانی قالب‌های سبک فولادی سردنوردشده و معاون استاندار بخارا در امور سرمایه‌گذاری به تشریح ظرفیت‌های دو کشور در حوزه‌های مختلف پرداختند.
در این بین عبدالله مهاجر دارابی، رئیس اتاق ساری به تجربه موفق در روسیه درباره ایجاد دفتر تجاری به منظور ارائه مشاوره‌های تجاری و خدماتی از این دست به فعالان اقتصادی دو طرف اشاره و از طرف بخش خصوصی برای راه‌اندازی این دفتر در قزاقستان اعلام آمادگی کرد.
همچنین دباغ، دبیر انجمن صنفی کارفرمایان سیستم ساختمانی قالب‌های سبک فولادی سردنوردشده از ظرفیت‌های بالای ایران در حوزه خدمات فنی مهندسی سخن گفت و یادآور شد: ایران در عرصه خدمات فنی مهندسی، پروژه‌های قابل توجهی را در سطح منطقه اجرا کرده است. در صورتی که شرایط برای سرمایه‌گذاری در این کشرو فراهم شود، شرکت‌های ایرانی آمادگی لازم برای حضور در بازار قزاقستان را دارند.