رئیس اتاق کرمان با طرح این پرسش که آیا برگزاری همایش‌های روز صادرات طی سال‌های گذشته، منجر به رفع دغدغه‌های صادرکنندگان، توسعه بازارها و رشد صادرات شده است یا نه؟ گفت: مشاهده لیست صادرکنندگان، کالاهای صادراتی و آمار و ارقام نشان می‌دهد هیچ اتفاقی در این زمینه نیفتاده است؛ حتی بازارها محدودتر شده و کالاهای صادراتی تکراری و عمدتاً بر پایه منابع است و تعداد صادرکنندگان هم نه‌تنها اضافه نمی‌شوند بلکه روزبه‌روز به دلایل متعددی کاهش پیدا می‌کنند و حتی اشتیاق تکمیل فرم و مشارکت در ارزیابی صادرکننده نمونه را هم ندارند.
سیدمهدی طبیب‌زاده در همایش تجلیل از صادرکنندگان نمونه استان کرمان، افزود: چه اتفاقی افتاده که این مسائل پیش آمده است؟ باید این موارد را تحلیل کنیم تا سال آینده که این مراسم برگزار می‌شود اعلام کنیم این مشکلات را از صادرکنندگان حل کردیم، این بازارها اضافه شده و این کالاها ارزششان بالاتر رفته است و این تغییرات اساسی در صادرات اتفاق افتاده است.
رئیس اتاق کرمان با بیان اینکه باید رویکرد جدیدی برای صادرات انتخاب کنیم، گفت: شعار هر تولیدکننده یک صادرکننده یک فاجعه است، زیرا رقابت‌های غیرسازنده‌ای که شاهد بودیم باعث افت قیمت شده است، صادرات یک کار حرفه‌ای است و باید به شرکت‌های مدیریت صادرات واگذار شود.
وی با بیان اینکه رسیدن به صادرات ۱۰ میلیارد دلاری در استان کرمان قابل‌دسترسی است، اظهار کرد: رسیدن به این هدف در همین شرایط فعلی و در کوتاه‌مدت به‌راحتی قابل‌دسترسی است.
رئیس اتاق کرمان خاطرنشان کرد: اگر ادعا داریم 10 میلیون شمش فولادی در استان کرمان در حال تولید است یا در آستانهٔ رسیدن به آن هستیم و اگر می‌گوییم تا ۴۰۰ هزار تن مس کاتدی در مجموعه‌های مس در حال تولید است، اگر می‌گوییم ظرفیت بسیار زیادی در خدمات فنی و مهندسی داریم و ۵ تا ۶ میلیارد دلار در حال حاضر ظرفیت محصولات معدنی فرآورده‌های معدنی داریم، پس می‌توانیم به این عدد دست پیدا کنیم.
وی افزود: همیشه کرمان بیش از یک میلیارد دلار صادرت پسته داشته که امکان افزایش آن با تمهیداتی وجود دارد، ظرفیت بسیار زیادی در خدمات فنی و مهندسی وجود دارد و برآورد من این است که حداقل 2 میلیارد دلار می‌توان در این بخش صادرات داشت و در کنار آن با توریست درمانی، گردشگری، فرش و سایر صنایع، 10 میلیارد دلار صادرات به‌راحتی در کرمان در کوتاه‌مدت قابل‌دسترسی است.
طبیب‌زاده ادامه داد: با تنوع محصولات صادراتی، افزایش سطح تکنولوژی و تولید محصولات دانش‌بنیان که ارزش‌افزوده بیشتری داشته باشند، در میان‌مدت می‌توان به ۲۰ میلیارد دلار صادرات دست یافت.
وی تأکید کرد: این اعداد آرمانی نیست، واقعی است و نیاز به برنامه، باور و زیرساخت دارد.
رئیس اتاق کرمان ادامه داد: در بلندمدت هم حتماً استان پتانسیل بسیار زیادی دارد اما همیشه ما حرف‌هایی را تکرار می‌کنیم و به 2.2 میلیارد دلار صادرات دل‌خوش می‌کنیم و می‌گوییم استان اول صادراتی هستیم.
طبیب‌زاده با بیان اینکه نباید به این مقدار بسنده کرد زیرا استان پتانسیل‌های زیادی دارد اما نیاز به کار دارد ادامه داد: باید حداقل تا سال آینده، شرکت مدیریت صادرات شمال و جنوب استان تشکیل، و برای چند کالای اساسی برنامه‌ریزی شود.
وی گفت: با نرخ‌های تسهیلات بانکی کنونی، نمی‌توان در بازارهای جهانی رقابت کرد، نرخ ۱۸ درصد و حداقل 14 درصد چند برابر نرخ کارمزد رقبای ماست.
رئیس اتاق کرمان با بیان اینکه در استان کرمان هنوز یک شرکت حمل‌ونقل بین‌المللی برای صادرات نداریم، اظهار کرد: این‌ها باید در بخش خصوصی، بخش مدیریت صادرات و تشکل‌های صادراتی انجام شود.
وی ادامه داد: ما برای صادرات خرما به هندوستان، با عربستان و اردن رقابت می‌کنیم درحالی‌که تعرفه ورود ما به بازار هندوستان چند برابر عربستان است. این موارد در اختیار صادرکننده خرما نیست و باید در حاکمیت و مراودات سیاسی و دیپلماسی اقتصادی حل شود.
طبیب‌زاده افزود: اگر انتظار است که ما در بازارهای بین‌المللی حضور داشته باشیم باید فضای کسب‌وکار صادرات متناسب باشد تا حداقل ما بتوانیم در شرایط برابر با رقبا کار کنیم.
وی با بیان اینکه صدور بخشنامه‌های خلق‌الساعه و تصمیمات غیر کارشناسی تأثیر بسیاری بر روند صادرات دارد، یادآور شد: ما حاضریم در اتاق تحلیل واقع‌بینانه‌ای از سیاست‌های ارزی از سال 97 به بعد انجام دهیم تا مشخص شود که ره‌آورد این تصمیم خلق‌الساعه در کشور چه بوده و چه آسیبی به صادرات رسانده است.
رئیس اتاق کرمان با بیان اینکه با این تصمیم صادرکنندگان صاحب برند از رده خارج شده‌اند، افزود: باید مشخص شود در قبال این ضربه‌ای که به صادرات خورده ما چه دستاوردی داشتیم، اگر دستاورد داشته که ما هم قانع می‌شویم و می‌گوییم تصمیم درستی بوده اما اگر اشکال بوده چرا تحلیل نشده است.
وی با اشتباه خواندن این استراتژی که کانون توجه خود را همسایگان قرار بدهیم، گفت: همه همسایگان کشور ما فقط 5 درصد از مراودات بین‌المللی را دارند و هیچ‌یک از آن‌ها نمی‌توانند به‌عنوان بازار هدف استراتژیک کشور باشند.
طبیب‌زاده ادامه داد: غیر از توجه به همسایگان باید بازارهای دوردست و کشورهای نوظهور در آفریقا و هندوستان که ظرفیت‌های خوبی هستند را مدنظر داشته باشیم به‌شرط اینکه تحلیل اقتصادی و دیپلماسی اقتصادی فعال شود.
وی بیان کرد: شرق آسیا، اروپا و آفریقای شمالی می‌توانند اهداف ما باشند اما به‌شرط اینکه بنیه صادراتی استان را تقویت کنیم و تولید صادرات محور باشد که در این صورت بحث رقابت‌پذیری شکل می‌گیرد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: صادرات پسته در 11 ماههٔ امسال ۳۵ درصد و خرما ۱۵ تا ۲۰ درصد کاهش داشته است.
حضور استان کرمان در نمایشگاه‌های منطقه‌ای مطلوب نیست
استاندار کرمان نیز در این مراسم بیان کرد: در 11 ماههٔ گذشته صادرات استان از مرز 2 میلیارد و 200 میلیون دلار گذشته و تراز ما هم 700 میلیون دلار مثبت است.
علی زینی‌وند با اشاره به ظرفیت‌های صادراتی استان، ادامه داد: می‌توان با برنامه‌ریزی دقیق‌تر و تمرکز بر بازارهای هدف، ظرفیت صادراتی استان را به پنج میلیون دلار رساند.
وی با بیان اینکه حضور استان کرمان در نمایشگاه‌های منطقه‌ای مطلوب نیست، یادآور شد: برگزاری نمایشگاه‌ها در کشورهای مختلف برای معرفی محصولات استان کرمان بسیار اهمیت دارد و حضور در این نمایشگاه‌ها باید هدفمند باشد.
استاندار کرمان ادامه داد: استان کرمان باید در رقابت شدیدی که در دنیا وجود دارد به دنبال پر کردن خلأهای بازار باشد.
باید در صادرات از یک برند ویژه در دنیا برخوردار باشیم
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز در این همایش با بیان اینکه آمار 11 ماههٔ امسال نشان می‌دهد که صادرات کشور در مقایسه با سال گذشته از ۳۱ میلیارد دلار به ۴۳ میلیارد دلار افزایش پیدا کرده، خاطرنشان کرد: طی این مدت واردات ما نیز از 34 میلیارد دلار به 46 میلیارد دلار رسیده که کماکان تراز غیرنفتی ما منفی است اما روند حوزهٔ تجارت مثبت ارزیابی می‌شود.
محمدرضا پورابراهیمی افزود: ۷۵ درصد مجموع کل صادرات که طی این سال‌ها داشتیم به ۵ کشور چین، عراق، افغانستان، ترکیه و امارات بوده که این موضوع از یک جهت بسیار نگران‌کننده است و از سوی دیگر موقعیتی ایجاد می‌کند که به‌واسطه تمرکز بر بازار صادراتی از شرایط مطلوب‌تری بهره بگیریم.
وی با بیان اینکه چند اقدام می‌تواند به روند بهبود صادرات کمک کند، اظهار کرد: بخش اول مرتبط با بخش خصوصی است، در حوزهٔ بخش خصوصی راهبرد جدیدی باید در حوزه تجارت خارجی و بازارهای صادراتی اتخاذ کنیم.
کالای ایرانی می‌تواند در قله بماند
معاون سازمان توسعه تجارت ایران نیز در این همایش با بیان اینکه بازار رقابتی بین‌الملل جایی برای شرکت‌های کوچک نیست، گفت: حتماً باید قدرتمند و با شرکت‌های بزرگ در این بازار ظاهر شویم اما این فرآیند با توجه به ساختارهایی که در اقتصاد ایران شکل گرفته خیلی راحت نیست.
نوری افزود: مجوزها، مشوق‌ها و یارانه‌هایی که به حمایت از بنگاه‌های کوچک و متوسط در طول این سال‌ها شکل گرفته اگر تجمیع می‌شد و با اندیشهٔ اقتصادی معتبرتری پیش می‌رفتیم شاید نتیجهٔ بهتری می‌گرفتیم.
وی بیان کرد: در سفرهای خارجی معمولاً خریداران کالای ایرانی در خصوص کیفیت و قیمت کالاها گلایه دارند و اظهار می‌کنند که کیفیت کالای صادراتی ایرانی دارای اوج بسیار خوبی است اما در آن اوج نمی‌ماند و تعهدات زمانی پایداری و رعایت آن با خدشه مواجه می‌شود. نوری با بیان اینکه کالای ایرانی اگر بخواهد می‌تواند در قله بماند، گفت: ما قبلاً هم این جایگاه را داشتیم و آن را از دست دادیم. در صادرات فنی و مهندسی و صادرات فرش کشور و بسیاری کالاهای دیگر که امروز از آن قله فاصله گرفتیم، باید برگردیم و ببینیم اشتباهات ما چه بوده است.
در پایان این همایش از 27 صادرکننده نمونه و شایسته تقدیر استان کرمان تجلیل شد.