نشست کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق مشترک ایران روسیه با موضوع حل مشکل محصولات کشاورزی صادراتی به مقصد روسیه و همچنین نحوه تعیین تکلیف 25 کامیون ایرانی متوقف شده در پشت مرزهای اوکراین و روسیه برگزار شد.
نماینده گمرک ایران در این نشست پیشنهاد کرد برای حل مشکل کامیون‌های ایرانی متوقف شده در مرز اوکراین و روسیه، خریدار روسی سفارش خود را به سفارت ایران در روسیه اعلام کند. دست‌اندرکاران روسی هم درباره آن محموله از گمرک ایران استعلام کنند. در این صورت گمرک ایران آماده است تا در سریعترین زمان پاسخ استعلام را داده و اسناد لازم را ارائه کند تا این کامیون‌ها به سرعت روانه مقصد شوند.
علاوه بر این در این جلسه رئیس سازمان حفظ نباتات ایران برای حل مشکل صادرات محصولات کشاورزی ایران به روسیه از جمله فلفل دلمه‌ای سه راه کار کشت قراردادی محصول برای روسیه، ارائه برگه آنالیز برای بارهای صادراتی فعلی و شناسنامه‌دار کردن محصولات در سامانه سماک از دوره بعدی کشت را مطرح کرد.
مشروح این نشست را در ادامه می‌خوانید.
روشنعلی یکتای قرابایی رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق مشترک ایران و روسیه با اشاره به جنگ روسیه و اوکراین بیان کرد: متاسفانه 25 تریلی ایرانی در مرز روسیه و اوکراین متوقف شده‌اند. تجار ما هنوز از گرفتاری بازگشت خوردن بار فلفل دلمه‌ای کمر راست نکرده بودند که این بار کامیون‌های آن‌ها در مرز اوکراین زمین‌گیر شده است. اگر این کامیون‌ها بازگشت داده شوند با توجه به مسافت و معطلی‌های قابل پیش‌بینی عملاً جنازه بار به ایران خواهد رسید و بنابراین لازم است به سرعت برای این موضوع تصمیم‌گیری شود.
یکتای قرابایی با بیان اینکه شناسنامه‌دار کردن محصولات کشاورزی می‌تواند امکان پایش، رصد و نظارت بر این محصولات را در کشور مقصد صادرات افزایش دهد گفت: با اعمال شناسنامه‌دار شدن محصولات کشاورزی هم تاجر می‌تواند با آرامش بیشتری محصول مورد نظر خود را برای صادرات از تولیدکننده خریداری کند و هم روسیه و هم خریدار این محصول در روسیه یا هر کشور صادراتی دیگری می‌تواند از مبدأ این محصول را بررسی و انتخاب کند تا مثل تجربه صادرات فلفل دلمه‌ای در میان راه محصول را به دلیل مغایرت با برخی استانداردهای روسیه بازنگرداند.
او با ابراز گله‌مندی از مسئولین گفت: اگر کنترل کیفی محصول در مراحل کشت داشت و برداشت انجام نشده بازرگان گناهی ندارد در حالی که بیشترین ضرر مالی از این ناحیه متوجه او بوده است. هر بار فلفل بین 600 تا 700 میلیون تومان ارزش دارد. 100 تریلی از روسیه بازگشت داده شد که ارزش آن 70 میلیارد تومان بود.
امیدواریم شاهد تداوم صادرات محصولات کشاورزی ایران به روسیه باشیم
رستم ژیگانشین رئیس نمایندگی بازرگانی فدراسیون روسیه در ایران با اشاره به اینکه حجم مبادلات تجاری ایران و روسیه در سال 2021 به 4 میلیارد دلار رسید بیان کرد: تقریباً 80 درصد از این میزان را محصولات کشاورزی به خود اختصاص داده‌اند. بنابراین در حوزه کشاورزی پتانسیل‌های خوبی برای همکاری میان دو کشور وجود دارد.
او با اشاره به جنگ میان روسیه و اوکراین ادامه داد: وقوع این جنگ هم امکان مضاعفی برای ایران فراهم کرده که صادرات محصولات کشاورزی خود را افزایش دهد.
ژیگانشین با اشاره به سفر هیات روسی برای بررسی محصولات کشاورزی ایران گفت: این هیات در رابطه با محصولات کشاورزی ایران از جمله فلفل دلمه‌ای از سه استان بازدید کرده و نمونه‌های زیادی را جمع‌آوری و با خود به روسیه برده است. قرار است ظرف دو هفته آینده تصمیم خود را درباره واردات این محصولات از ایران اعلام کند که امیدوارم این تصمیم مثبت باشد و ما شاهد تداوم صادرات فلفل دلمه‌ای و دیگر محصولات کشاورزی از ایران به روسیه باشیم.
سه پیشنهاد برای حل مشکل صادرات محصولات کشاورزی ایران به روسیه
در ادامه این نشست شاهپور علایی مقدم رئیس سازمان حفظ نباتات کشور با تأکید بر اینکه راه‌اندازی سامانه مجوزهای الکترونیکی کشاورزی (سماک) با محوریت سلامت و بهداشت محصولات کشاورزی در ایران به مرحله آخر رسیده و به زودی آیین‌نامه‌های مربوط به آن ابلاغ خواهد شد گفت: به زودی باید همه محصولات زراعی و باغی در این سامانه ثبت شوند تا همه اطلاعات مربوط به هر محصول از جمله تولیدکننده، صادرکننده، مقصد صادراتی، محل تولید، چگونگی مراحل کاشت داشت و برداشت آن محصول، میزان استفاده از آفت‌کش‌ها و سموم و مواد بیولوژیک در فرآیند تولیدان محصول و ... همه ثبت و جمع‌آوری خواهند شد.
او با بیان اینکه در دنیا 1200 آفت‌کش ثبت‌شده که 435 نوع از این تعداد بر اساس استاندارد تعریف‌شده در ایران استفاده می‌شود بیان کرد: اتفاقی که در ماجرای بازگشت خوردن فلفل دلمه‌ای‌ها صادراتی ایران اتفاق افتاد این بود که روسیه هفت سم در محصولات کشاورزی خود استفاده می‌کند که در لیست استاندارد ما نیست و چهار سمی که در ایران استفاده می‌شود و در لیست استاندارد اتحادیه اروپا هم وجود دارد در روسیه استفاده نمی‌شود. این محل اختلاف واقع شد و این امکان وجود داشت که با مذاکره و هماهنگی آن را حل شود.
علایی مقدم ادامه داد: به ازای هر کیلوگرم محصول تولیدی در دنیا 0.65 کیلوگرم سم استفاده می‌شود. این عدد در کشور ما 0.35 گرم است. در واقع در کل کشور 35 هزار تن آفت‌کش استفاده می‌شود. مصرف سم در یک سال در ایران 1.9 کیلوگرم است در حالی که میانگین دنیا 2.8 کیلوگرم است. بنابراین از این جهت نمی‌توان به محصولات کشاورزی ایران خرده گرفت.
او با طرح پیشنهاد برای حل مشکل گفت: ایران حاضر است به صورت قراردادی با کشور روسیه محصولات مورد نظر آن را با سموم مورد تأیید آن تولید کند. این محصول صرفاً برای عرضه در روسیه تولید خواهد شد.
علایی مقدم افزود: محصولاتی که در حال حاضر تولید شده و در انبار بوده و یا در حال برداشت هستند دیگر امکان شناسنامه‌دار کردن ندارند. لذا برای پنج محصول فلفل دلمه‌ای، گوجه، خیار، بادمجان و سیب درختی که آماده صادرات به روسیه هستند از ابتدای اسفند ماه ابلاغ کردیم این محصولات باید برگه آنالیز داشته باشند. با سازمان غذا و دارو توافق کردیم که با در نظر گرفتن 20 میلیارد تومان اعتبار 30 آزمایشگاه جدید منطبق با پروتکل‌های روسی تأسیس شوند و برگه‌های آنالیز صادر شود. صادرکنندگان تا این برگه آنالیز را ارائه نکنند گواهی سلامت برای محصول آن‌ها در گمرک صادر نخواهد شد.
او ادامه داد: برای محصولات که در دوره بعدی تولید وارد بازار خواهند شد از طریق سامانه سماک همه اطلاعات مربوط به آن‌ها ثبت خواهد شد.
پیشنهاد گمرک ایران برای تعیین تکلیف کامیون‌های ایرانی متوقف شده در مرز اوکراین و روسیه
سیامک علی پناه کارشناس اوراسیا-روسیه واحد بین‌الملل گمرک ایران هم در این نشست به ارائه آخرین آمار تجارت ایران و روسیه پرداخت و گفت: مجموع تجارت ما (اعم از صادرات و واردات) با کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا بیش از 5 میلیارد دلار در 11 ماه امسال رسیده است. از این مقدار 80 درصد مربوط به روسیه است. در این مدت از مجموع یک میلیون دلار صادرات ما به کشورهای اوراسیا حدود 50 درصد یعنی 547 میلیون دلار صادرات به روسیه انجام شده است.
او ادامه داد: همچنین مجموع واردات ایران از اوراسیا حدود 4 میلیارد دلار بوده است که از این مقدار سه میلیارد و 570 میلیون دلار از روسیه وارد شده که حدود 90 درصد این میزان را شامل می‌شود.
او با اشاره به تراز منفی تجارت ایران و روسیه دلیل آن را عدم اجرای طرح کریدور سبز دانسته و بیان کرد: روسیه بیش از یک سال است که با وجود توافقات از اجرایی کردن طرح کریدور سبز ممانعت می‌کند. این طرح برای صادرات محصولات کشاورزی ایران بسیار مهم است. تبادلات تجاری ما با روسیه تراز منفی دارد و باید تعدیل شود و با اجرای کریدور سبز این اتفاق خواهد افتاد.
علی پناه درباره کامیون‌های ایرانی متوقف شده در مرز اوکراین و روسیه گفت: برای بارهایی که در پشت مرز اوکراین مانده قرار شد خریدار سفارش خود را به سفارت ایران در روسیه ارائه کند. دست‌اندرکاران روسی از گمرک ایران درباره آن محموله استعلام خواهند کرد و گمرک ایران نیز در کمترین زمان استعلام را پاسخ داده و اسناد را ارائه خواهد کرد. در این صورت این کامیون‌ها به سرعت می‌توانند به مقصد برسند.