طبق اظهارات سخنگوی گمرک ایران در سال گذشته 4 میلیون و 187 هزار تن کالا به ارزش 1 میلیارد و 839 میلیون دلار به کشور افغانستان صادر شد که نسبت به میزان صادرات در سال 99 از لحاظ وزنی با کاهش 40 درصدی و از لحاظ ارزش با حدود 20 درصد کاهش مواجه بودیم.
روح‌الله لطیفی، سخنگوی گمرک ایران درباره میزان واردات از کشور افغانستان در سال 1400 گفت: باید به این موضوع توجه داشته باشیم ورود هر گونه کالای مشابه تولید داخل از هر کشوری ممنوع است و عمده کالاهای قابل صادرات افغانستان هم از کالاهایی هستند که مشابه آن در ایران وجود دارد و تولید می‌شود؛ اما با این وجود واردات از کشور افغانستان در سال گذشته حدود 17 هزار تن به ارزش حدود 19.5 میلیون دلار بوده است.
سخنگوی گمرک ایران ادامه داد: این میزان واردات از افغانستان در حالی است که در سال 99، 6هزار و 818 تن به ارزش چهار میلیون و 173هزار دلار بوده است. بنابراین میزان واردات از این کشور از لحاظ وزن حدود 200 درصد و از لحاظ ارزش حدود 360 درصد افزایش یافته‌است.
وی درباره دلایل کاهش میزان صادرات به افغانستان اظهار داشت: کاهش صادرات با توجه به شرایط کشور افغانستان در سال گذشته، طبیعی است. نکته اول این است که چند ماه شاهد بحران‌های این کشور در نزدیکی با مرزهای آن بودیم و صاحبان کالا با این ابهامات و نگرانی نسبت به ارسال و انتقال بار خود به مقاصد مختلف در کشور افغانستان مواجه بودند.
لطیفی افزود: از سوی دیگر در افغانستان تغییر در حاکمیت رخ داد که این منجر به تغییر قواعد و قوانین تجاری این کشور شد. نکته مهم دیگر این بود که بسیاری از پروژه‌ها که از محل منابع دولتی یا بین‌المللی در این کشور در حال اجرا بودند، متوقف شدند یا تغییر پیدا کردند و به همین دلیل در اجرا آن وقفه‌ای ایجاد شد یا اساسا برخی از پروژه‌ها تعطیل شدند از این رو مصرف مصالح ساختمانی و عمرانی در این کشور کاهش پیدا کرد و طبیعتا در این شرایط میزان صادرات مصالح عمرانی و ساختمانی هم افت پیدا کرد.
سخنگوی گمرک ایران گفت: همچنین عدم ثبات و ابهامات از آینده این کشور باعث کاهش ساخت و ساز در این کشور شد و برخی از فعالان هم ساخت و ساز خود را در این کشور آغاز نکردند و همین باعث شد میزان صادرات مصالح کاهش یابد.
وی با اشاره به کاهش صادرات سایر اقلام از جمله کالاهای مصرفی و مواد غذایی تاکید کرد: در این مدت منابع درآمد پایدار در کشور افغانستان دچار تغییراتی شد و به دلیل تعطیل شدن برخی از مشاغل و کاهش درآمدهای مردم، اولویت مردم برای خرید و تهیه اقلام مورد نیاز تغییر کرد و با کاهش قدرت خرید مردم، طبیعی است که صادرات این اقلام و کالاهای غیر ضروری از هر کشوری از جمله ایران به افغانستان کاهش یابد.
لطیفی با بیان اینکه به طور قطع ایجاد ثبات و امنیت در افغانستان و رونق اقتصادی در این کشور به نفع کشورهای همسایه و منطقه به ویژه ایران خواهد بود، گفت: اخیرا در اجلاس همسایگان افغانستان در چین، کشورها به موضوع برقراری امنیت و رونق اقتصادی در این کشور پرداختند و اگر این موضوعات مطرح شده، عملیاتی شود، افغانستان به رونق اقتصادی گذشته برمی‌گردد و در این شرایط کاهش صادرات کالاهای ایرانی به این کشور جبران خواهد شد.
سخنگوی گمرک ایران افزود: در حال حاضر در صادرات برخی از کالاها به حالت عادی و روال گذشته برگشتیم. با ثبات و برقراری آرامش در کشور افغانستان با کمک مردم این کشور و همراهی و همکاری کشورهای همسایه، روند تجارت با افغانستان به حالت عادی بر می‌گردد.
وی با تاکید بر اینکه کاهش صادرات ایران به افغانستان به معنای حضور کشور دیگری جایگزین ایران نیست، گفت: کاهش صادرات ایران به افغانستان به معنای عدم توجه کشورمان به بازار افغانستان جدید یا اینکه کشور دیگری جایگزین کالای ایرانی در این کشور شده، نیست بلکه متاثر از کاهش توان خرید مردم این کشور و توقف پروژه‌های دولتی و خارجی است که امید داریم با ورود شرکت‌های ایرانی در پروژه‌های معدنی، زیرساخت‌ها و تولید در این کشور سرعت بگیرد و منافع دو ملت را در بر بگیرد.