جدیدترین آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت نشان می‌دهد که تا پایان بهمن سال 1400، بیش از ۸۴ درصد کل طرح‌های در دست اجرا کمتر از ۲۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته و فقط ۲.۹ درصد آن‌ها بیش از ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته‌اند.
بر اساس این آمار از بین ۶۵ هزار و ۲۴۴ طرح در دست اجرا تا پایان بهمن سال ۱۴۰۰، حدود ۵۴ هزار و ۸۶۱ طرح معادل ۸۴ درصد کل طرح‌ها کمتر از ۲۰ درصد پیشرفت فیزیکی، ۸۵۰۳ طرح معادل ۱۳ درصد بین ۲۰ تا ۸۰ درصد و ۱۸۸۰ طرح معادل ۲.۹ درصد کل طرح‌ها بیش از ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته‌اند.
سال گذشته مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران، مسائل مربوط به تحریم و تأمین نقدینگی را در بالا بودن تعداد طرح‌های با پیشرفت فیزیکی کمتر از ۲۰ درصد مؤثر دانسته و گفته بود که برخی هم اهلیت نداشتند و فقط می‌خواستند زمین را نگه دارند تا گران شود که در این زمینه سختگیری‌ها و مشوق‌هایی در نظر گرفته شده است.
همچنین بیشترین طرح‌های در دست اجرا، طرح‌هایی با اشتغال ۱۰ تا ۵۰ نفر کارکن است که ۴۰ هزار و ۹۲۸ طرح معادل بیشتر از ۶۰ درصد از کل طرح‌ها را شامل می‌شود. ۱۸ هزار و ۲۲۸ طرح در دست اجرا نیز کمتر از ۱۰ نفر کارکن دارند و تعداد طرح‌های با ۵۰ تا ۱۰۰ نفر کار کن و بیش از ۱۰۰ نفر کارکن نیز به ترتیب ۳۷۱۸ طرح و ۲۳۷۰ طرح بوده است.
مجموع اشتغال پیش‌بینی شده در طرح‌های در دست اجرا نیز بیش از یک میلیون و ۷۹۷ هزار نفر است که بیش از ۷۴۰ هزار نفر از آن‌ها در طرح‌هایی با ۱۰ تا ۵۰ نفر کارکن و ۶۹۴ هزار نفر از آن‌ها در طرح‌هایی با بیش از ۱۰۰ کارکن مشغول خواهند شد.
مجموع سرمایه در طرح‌های در دست اجرا تا پایان بهمن نیز بیش از ۲۲۵۵ هزار میلیارد تومان پیش بینی شده است.
بیشترین طرح‌ها در گروه کانی‌های غیرفلزی
در این میان تا پایان بهمن ماه سال قبل ۹۲۶۳ طرح در بخش «سایر محصولات کانی‌های غیرفلزی»، ۶۷۳۵ طرح در بخش «ساخت مواد و محصولات شیمیایی» و ۶۴۲۶ طرح در بخش «محصولات غذایی و آشامیدنی‌ها» در دست اجرا بوده و این سه بخش بیشترین تعداد طرح‌ها را به خود اختصاص داده‌اند. کمترین طرح‌ها نیز به بخش‌های «جمع آوری، تصفیه و توزیع آب»، «تولید انرژی»، و «فاضلاب، دفع زباله، بهداشت محیط و سایر فعالیت‌های مشابه» اختصاص دارد که به ترتیب یک، ۹ و ۱۶ طرح در آن‌ها در دست اجراست.
استان‌های محروم میزبان کمترین طرح‌های صنعتی
در میان استان‌ها نیز از بین ۶۵ هزار و ۲۴۴ طرح در دست اجرا، ۵۰۴۹ طرح در یزد، ۴۴۷۲ طرح در خراسان رضوی و ۴۰۳۵ طرح در سمنان در دست اجراست که بیشترین تعداد طرح‌ها را به خود اختصاص داده‌اند. اما از بین استان‌ها کمترین تعداد طرح‌ها در کهگیلویه و بویر احمد، ایلام و گیلان با ۳۶۱، ۴۵۵ و ۵۹۵ طرح است.
وضعیت مناطق آزاد و ویژه اقتصادی
از بین کل طرح‌ها، در مجموع هشت منطقه آزاد و ویژه اقتصادی فقط ۸۵۷ طرح صنعتی معادل ۱.۳ درصد طرح‌ها، در دست اجراست که برای آن‌ها بیش از ۵۵ هزار نفر اشتغال و ۴۳۳ هزار میلیارد تومان سرمایه پیش بینی شده است.
از بین مناطق آزاد نیز منطقه آزاد چابهار و اروند هر کدام با ۲۶ طرح و اروند و کیش هر کدام با ۳۹ کمترین تعداد طرح‌ها را در دست اجرا دارند. اما سایر مناطق آزاد یعنی منطقه آزاد انزلی، قشم، ماکو و ارس ۵۷، ۷۳، ۶۵ و ۱۰۹ طرح در دست اجرا دارند و ۴۴۹ طرح در منطقه ویژه اقتصادی در دست اجرا است.
در زمینه حوزه فعالیت، نیز «ساخت مواد و محصولات شیمیایی» با ۱۶۶ طرح پرطرفدارترین حوزه و «تحقیق و توسعه» با دو طرح، کم طرفدارترین حوزه‌ها در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی هستند.
این در حالی است که مناطق آزاد و ویژه تجاری با قوانین محدودتر و تشریفات گمرکی ساده‌تری نسبت به سرزمین اصلی با اهدافی از جمله حمایت از صنعت داخلی کشور، جذب فناوری‌های نوین در امر تولید، گسترش تولیدات صادرات محور و اشتغالزایی راه‌اندازی شده‌اند.