آزمایشگاه‌های تشخیص طبی، سهم بالایی در تشخیص و درمان بیماری‌ها دارند و در این بین، استفاده از کیت آزمایشگاهی، از اهمیت زیادی برخوردار است، اما این روزها به دلیل مشکل واردات کیت‌های آزمایشگاهی، دردسرهایی برای آزمایشگاه‌های تشخیص طبی و بیماران به وجود آمده است.
بیش از ۵ هزار، آزمایشگاه تشخیص طبی در کشور وجود دارد که سهم زیادی در روند تشخیص و درمان بیماری‌ها دارند. درواقع، می‌توان از آزمایشگاه‌ها به‌عنوان بازوی پرتوان جامعه پزشکی نام برد که اگر اختلالی در روند خدمات آزمایشگاه‌ها ایجاد شود، قطعاً در مسیر درمان بیماری‌ها نیز دچار مشکل خواهیم شد.
یکی از نیازهای اساسی آزمایشگاه‌های تشخیص طبی، کیت است که به‌وسیله آن، وضعیت بیماری‌ها قابل ارزیابی و رصد است. بهتر است بگوییم اگر آزمایشگاه‌ها کیت نداشته باشند، عملاً از مسیر خدمت خارج می‌شوند. از همین رو، تأمین و دسترسی به کیت‌های باکیفیت، یکی از اولویت‌های آزمایشگاه‌ها برای دستیابی به تشخیص‌های دقیق است.
متأسفانه به‌رغم ادعای بعضی از آزمایشگاه‌های معروف مبنی بر استفاده از کیت‌های به‌روز، با محدودیت کیت‌های آزمایشگاهی مواجه هستیم.
فعالیت تعدادی از آزمایشگاه‌ها به روش قدیمی
در این رابطه شهروز همتی، رئیس انجمن دکترای علوم آزمایشگاهی، گفت: در دو سال گذشته به دلیل همه‌گیری کرونا و تحریم‌ها، با کمبود کیت، تجهیزات و مواد مصرفی آزمایشگاه‌های تشخیص پزشکی مواجه بودیم، به همین خاطر بسیاری از آزمایشگاه‌ها هنوز با کیت‌های قدیمی و به روش قدیمی فعالیت خود را ادامه می‌دهند.
وی ادامه داد: استهلاک تجهیزات و کمبود اقلام مصرفی، درنهایت منجر به تعطیلی آزمایشگاه‌های کوچک در مناطق دورافتاده و محروم کشور می‌شود که درنتیجه با بحران جدی ارائه خدمات مطلوب آزمایشگاهی در این مناطق روبرو می‌شویم.
همتی افزود: وقتی آزمایشگاه نتواند خدمات ارائه بدهد، مجبور به تعطیلی خواهد شد و این مشکل در شهرهایی که شاید یک آزمایشگاه باشد، به ضرر مردم تمام می‌شود.، تا از دسترسی به خدمات آزمایشگاهی در شهر خود محروم بمانند.
عبدالحسین ناصری دکترای علوم آزمایشگاهی نیز، با عنوان این مطلب که ۷۰ درصد تشخیص بیماری‌ها توسط جامعه آزمایشگاهی صورت می‌گیرد، بر تأمین کیت‌های آزمایشگاهی تأکید کرد و گفت: تهیه کیت‌های معتبر و دقیق برای آزمایشگاه‌ها سخت و دشوار شده است. بسیاری از آزمایشگاه‌ها مجبور شده‌اند ساعت کار آزمایشگاه را کم کنند. زیرا، بیشترین حجم خدمات تشخیصی این مراکز به‌واسطه کیت‌ها است.
وی افزود: اداره کل تجهیزات پزشکی سازمان غذا و دارو، می‌بایست برای تأمین کیت‌های جدید که از دقت لازم برخوردارند، از طریق واردات به‌اندازه نیاز داخلی اقدام کند تا شرایط آزمایشگاه‌ها برای انجام کارهای تشخیصی، بهتر شود.
محدودیت در تشخیص بیماری
نماینده جامعه آزمایشگاهیان در نظام پزشکی تهران بزرگ، گفت: این روزها، یکی از مشکلات آزمایشگاه‌های تشخیص طبی، کمبود کیت است. به‌طوری‌که تولیدات داخلی نیز جوابگو نیست و برخی از آزمایشگاه‌ها برای ارائه خدمات به بیماران، دچار مشکل شده‌اند.
محمدعلی برومند گفت: به دلیل مشکلاتی که به وجود آمده، خیلی از آزمایشگاه‌ها دچار کارهای سطحی و روزمرگی شده‌اند. درحالی‌که کارهای تشخیصی خیلی مهمی وجود دارد که می‌بایست در آزمایشگاه‌ها انجام شود.
وی افزود: متأسفانه در تأمین کیت‌های با دقت بالای تخصصی برای تشخیص انواع بیماری‌ها، دچار محدودیت هستیم.
در همین حال، آزمایشگاه‌های تشخیص طبی بخش خصوصی که سهم عمده مراجعات بیماران به این دسته از آزمایشگاه‌ها است، با کیت‌های قدیمی و باکیفیت پایین مشغول کار هستند. درحالی‌که نیاز دارند از کیت‌های جدید در تشخیص بیماری‌ها استفاده کنند.
چرا واردکننده دلسرد شده است
در همین رابطه یکی از واردکنندگان کیت‌های آزمایشگاهی، گفت: اجرای سیاست‌های دستوری در حوزه سلامت و بلاتکلیفی ارز ترجیحی و محدودیت پرداخت آن به بخش‌های مختلف به دلیل محدودیت منابع، بداخلاقی‌ها و رفتارهای سلیقه‌ای با تأمین‌کنندگان از سوی نهادهای نظارتی این وزارتخانه، عدم پرداخت به‌موقع مطالبات شرکت‌های واردکننده که گاهی تا یک سال به طول می‌انجامد و قیمت‌گذاری‌های دستوری که بعضاً در همان سال ۹۷ مانده است که معلوم نیست بر چه اساس و مبنایی است، برای تأمین‌کنندگان دردسر و دلسردی ایجاد کرده است.
وی افزود: اکنون می‌بینیم چند وقتی است که سیاست‌های مدیران حوزه سلامت و بهداشت و تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی، گرفتن تخفیف از تولیدکنندگان و واردکنندگان است و در یک هم‌صدایی، شرط تخصیص ارز و تسهیلات برای تأمین‌کنندگان را گرفتن تخفیف‌ها تا ۲۰ درصد از کمپانی‌های خارجی و یا دادن تخفیف‌های چندین درصدی به بازار مصرف، قرار داده‌اند.
این واردکننده تجهیزات آزمایشگاهی ادامه داد: حال سؤال این است که با توجه به تورم اعمال شده در ماه‌های اخیر که توسط مراکز رسمی و دولتی اعلام شده و رشد چشمگیر هزینه‌های تمام‌شده برای تأمین‌کنندگان اقلام پزشکی و آزمایشگاهی، آیا میل و رغبتی برای سرمایه‌گذاران این بخش باقی خواهد ماند که همچنان ضمن فعالیت در این حوزه باعث ایجاد اشتغال جوانان که عمدتاً قشر تحصیل‌کرده و دانشگاهی هستند را فراهم کنند.
آیا این افراد که از نخبگان تجارت و علمی کشور هستند و بنا بر تأکید مقام معظم رهبری باید زمینه‌های تسهیل فعالیت آنها در کشور فراهم شود تا زمینه‌ساز رشد و بالندگی ایران اسلامی شوند، با این رفتارها، انگیزه‌ای برای تولید و فعالیت و اشتغال‌زایی خواهند داشت.
متأسفانه در حال حاضر وضعیت قیمت سمعک در بازار و مشکلاتی که برای مردم در تهیه این وسیله ضروری در ماه‌های اخیر ایجاد شده و این وضعیت برای کیسه‌های خون فیلتردار اطفال و نوار تست قند خون نیز وجود دارد که نیازمندان به آن را در داروخانه‌ها و فروشگاه‌های تجهیزات پزشکی سردرگم و کلافه کرده است.