علی شمس اردکانی درباره مزایای اقتصادی قرارداد سوآپ گازی ایران و روسیه گفت: به طور کلی، اوج مصرف گاز روسیه به دلیل شرایط اقلیمی که دارد در زمستان است، در عین حال، مصرف گاز ایران نیز به همین منوال است ولی اوج مصرف انرژی ایران در فصل‌های گرم سال در بخش برق است. اما می‌توانیم با مدیریت مصرف بخشی از برق و گاز خود را به کشورهای همسایه صادر کنیم.
وی در ادامه بیان کرد: اگر کم کاری بروکرات های بی سواد و بی توجه به منافع ملی در وزارت خانه‌های نفت و نیرو مانع این مساله نمی‌شدند ایران اکنون هاب انرژی منطقه شده بود. ما از یک طرف از هند تا مصر در بخش گاز و از طرف دیگر در بخش برق از شمال روسیه تا عمان و یمن را قادر به پوشش هستیم.
شمس اردکانی همچنین متذکر شد: در عین حال، این قراردادها با همسایگان باید توأم با قراردادهای دیگر باشد، یعنی ما گاز همسایه را بخریم به سایر کشورها که نیاز دارند سوآپ کنیم و در کنار آن قراردادهای دیگری نیز منعقد کنیم. در این شرایط زمانی و مکانی ما با یک فرصت طلایی مواجه هستیم تا بتوانیم این قرارداد را چندوجهی کنیم.
این عضو اتاق ایران همچنین تاکید کرد: در این بخش باید یک نکته اساسی را در نظر داشته باشیم که در بخش انتقال انرژی و مبادلات مصرف داخلی با خارجی مختلط نشود، یعنی خط لوله گاز و سیم برق با مصرف داخلی همراه نشود. به عنوان مثال، اگر قرار است به افغانستان گاز یا برق انتقال دهیم، یک استاندار در خرسان و یا بلوچستان نگوید که امسال به برق و یا گاز بیشتری نیاز داریم و صادراتی که به آن متعهد شده ایم را با مشکل مواجه کنیم.
ماجرای صادرات برق ایران به عمان در زمان ریاست جمهوری رهبری
شمس اردکانی با نگاهی به گذشته در خصوص ورود ایران به سوآپ گاز و صادرات برق بیان کرد: متأسفانه در سال‌های گذشته بخش گاز و به خصوص برق فقط تا نوک بینی خود را دیدند، در بخش تکنولوژی و لوازم انتقال انرژی بهترین و پیشرفته‌ترین شبکه‌های گاز و برق را ایران در جهان دارد. با این تفاسیر ما می‌توانیم به هاب انرژی تبدیل شویم. باید در این خصوص یک ابر مرد انرژی داشته باشیم که به صورت مستقیم با رئیس جمهوری کار کند و به وی گزارش دهد و اجازه دخالت بروکرات ها را در این بخش ندهد. هر دو وزارت نیرو و نفت را با هم داشته باشد و برای هر وزارتخانه وظیفه و سهمش را مشخص کند که هم نیاز داخل تأمین شود و هم سوآپ و صادرات به درستی انجام شود.
وی ادامه داد: در سال‌های گذشته من به عنوان نماینده ویژه حضرت آقا زمانی که رئیس جمهور بودند به عمان رفته و با سلطان قابوس به صورت مستقیم برای صادرات برق مذاکره کردم من اینجا متهم می‌کنم بروکرات هایی که در آن زمان این قرارداد مهم و ذی قیمت را به هم زدند. قضیه از این قرار بود که، طرح به گونه‌ای برنامه ریزی شده بود که هزینه کابل کشی به گونه‌ای باشد که با کمترین هزینه از کم عمق ترین بخش دریا انجام شود. همانطور که می‌دانیم، بخشی از عمان در تنگه هرمز قرار دارد و در این قرارداد، بنا شد تا برای ۲ هزار مگاوات برق به عمان این کشور با اماراتی که بخشی از خاکش در این کشور قرار دارد صحبت کند تا یک کابل فشار قوی از جاسک کشیده شود که متأسفانه برخی در دولت در آن زمان مانع این کار شدند و در جلسه‌ای که مقامات عمانی به ایران برای ادامه این مذاکرات آمده بودند این عبارت را گفتند که «ایرانی ها لقمه را از پشت گردن» در دهان گذاشته اند!
تبدیل ایران به هاب انرژی با سوآپ گاز روسیه
شمس اردکانی سپس ادامه داد: در بخش دیگری باز هم در همان دوران ریاست جمهوری مقام معظم رهبری، من به هند رفته و با راجیو گاندی برای خط لوله گازی مذاکره کردم. این قرارداد در زمانی امضا شد که ایران حتی یک چاه هم در عسلویه حفر نکرده بود و می‌توانست سرمایه اولیه را از این خط لوله به دست بیاورد قرار بود ۱۵۰ میلیون متر مکعب از طریق این لوله به هند گاز صادر شود که هرگز این اتفاق نیفتاد و همه چیز در حد رفت و امد و مذاکره ماند.
وی تاکید کرد: در شرایط فعلی، قرارداد سوآپ گاز با روسیه تصمیم بسیار درستی بود که هم باید مداوم بوده و هم توسعه یابد تا ایران را به هاب انرژی منطقه تبدیل کند که البته آقای رئیسی جرأت و جسارت ورود به این بحث را داشت و باید این روند را ادامه دهد. به نظر می‌رسد ایشان باید یک سوپرمن انرژی در نظر بگیرد که این بخش را فعال نگه دارد.
اردکانی ادامه داد: برای پیش برد اهداف دیپلماسی انرژی باید بروکرات ها از این حوزه کنار روند.
عضو اتاق بازرگانی ایران همچنین در پایان گفت: وقتی ایران با هر کدام از کشورهای همسایه با یک سیم برق و یا یک لوله گاز متصل باشد قطعاً در این بخش امنیت ایران تضمین می‌شود. حتی ما می‌توانیم با کشورهایی که روابط سیاسی مثبتی نیز نداریم در بخش انرژی وارد رابطه شویم که این سبب می‌شود تا کمتر با سنک اندازی های سیاسی آنها نیز مواجه شویم.