کمیسیون گردشگری و کسب‌وکارهای وابسته اتاق ایران نتایج یک بررسی درباره گردشگری صنعتی (مراکز صنعتی، شرکت‌های دانش‌بنیان، استارت‌آپ‌ها و...) در اکوسیستم تجاری هوشمند را منتشر کرده است. در این گزارش با اشاره به وجود 72 هزار و 618 شرکت تولیدی در ایران تأکید شده که وجود این شرکت‌ها بستر بسیار مناسبی برای توسعه گردشگری صنعتی در مکان‌ها و زمان‌های مختلف است.
بر اساس این گزارش 824 شهرک صنعتی فعال دارای زیرساخت‌های مناسبی از قبیل راه، آب، برق هستند. همچنین وجود هفت هزار و 312 شرکت دانش‌بنیان با ویژگی اصلی نوآوری که مورد علاقه بسیاری از گردشگران صنعتی بوده و از طرف دیگر بسیاری از این شرکت‌ها نیازمند معرفی و تبلیغات برای خود هستند، وجود دو هزار و 32 استارت آپ در کشور که طیف وسیعی از فعالیت‌ها را در بر گرفته و تنوع مناسبی دارند، همگی بستری مناسب برای جذب گردشگران با علائق گوناگون هستند.
در این گزارش تأکید شده: اگرچه صنایع مختلف در کشور، پتانسیل‌ها و شرایط بالقوه زیادی برای تبدیل شدن به فضاهای خاص گردشگری دارند؛ اما هنوز این نگاه و ضرورت، بین مدیران اجرایی برای چنین تغییرات و درآمدزایی وجود ندارد. استفاده دوباره از مراکز صنایع عملیاتی فعلی یا متروک شده گذشته، احتمالاً توسعه و تغییراتی در عملکرد این مکان‌ها به همراه دارد؛ چراکه باعث می‌شود از صنعتی بودن صرف، به یک جاذبه گردشگری تبدیل شوند یا به‌طورکلی تغییر هدف داده و از اصالت خود خارج شده و با برنامه‌ریزی جدیدی به فعالیت خود ادامه دهند.
این گزارش، صنعت نفت را به عنوان یکی از صنایع مستعد برای گردشگری صنعتی برشمرده و آورده است: صنعت نفت به‌عنوان صنعتی با اهمیت که در تعداد زیادی از استان‌ها پراکندگی و حوزه‌های اجرایی دارد، دارای تأسیسات، تجهیزات و اماکن خاص زیادی است که می‌تواند برای شهروندان عادی، دیدنی و قابل‌توجه باشد. صنعت نفت، تعداد قابل‌توجهی پالایشگاه، کارخانه، تلمبه‌خانه، سکوی نفتی، اسکله و پمپ‌بنزین یا تجهیزات و ابزارآلات جالب و خاص دیگر دارد که وقتی صحبت از بازدید و مشاهده آن‌ها از نزدیک به میان بیاید، مخاطبان زیادی اظهار علاقه‌مندی می‌کنند.
افزون بر این، تأسیسات هسته‌ای اصفهان، معادن فیروزه نیشابور، معادن نمک سمنان، کارخانه‌های ایران‌خودرو و سایپا از دیگر مراکز جذاب برای گردشگری صنعتی در ایران نام برده شده‌اند.
در این گزارش با تأکید بر فرصت‌هایی که گردشگری صنعتی در قالب بازاریابی و تبلیغات، برندسازی و ... در اختیار صنایع قرار می‌دهد آمده است: یکی از عواملی که می‌تواند به توسعه گردشگری صنعتی در کشورهایی مثل کشور ما کمک کند، تهیه دستورالعمل مشترک برای اجرای تورهای گردشگری صنعتی است. اولین گام در راستای اجرای دستورالعمل مشترک گردشگری صنعتی، سازمان‌دهی رویداد مشترکی برای گردشگری صنعتی مانند روز بندرها، روز معادن سنگ‌های قیمتی، روز کارخانه‌های خودروسازی، روز صنایع غذایی، روز صنایع هوا فضا و غیره است.
این گزارش تأکید کرده که تعیین چنین رویدادهایی به برند سازی محصول و مکان (کل منطقه) کمک خواهد کرد.
در این گزارش توصیه شده در کنار این اقدامات، ایجاد یک سازمان ویژه که توسعه گردشگری صنعتی را ترویج کند در دستور کار قرار گیرد. سازمانی که اعضای خود را تشویق کند تا کمیت و کیفیت تورها را بهبود بخشند و عرضه گردشگری صنعتی را ارتقا دهند. البته در ابتدا این سازمان می‌تواند کمیته‌ای ذیل کمیسیون گردشگری اتاق باشد و با به مرور با گسترش فرآیند عرضه و تقاضای گردشگری صنعتی به عنوان سازمان ارتقا پیدا کند.
متن کامل این گزارش را اینجا بخوانید.