مجتبی خسروتاج - معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت - امروز (شنبه) در نشست خبری که به مناسبت روز ملی صادرات برگزار شد، سخنرانی کرد که 20 نکته از صحبت‌های او در زیر آمده است:
1. در حال حاضر شاهد حجم بالایی از صادرات به کشورهای همسایه هستیم، اما همچنان در بحث فرهنگ صادراتی مشکلاتی داریم و باید صادرات در دستگاه‌های مختلف در اولویت قرار گیرد.
2. شاخص های مختلفی برای انتخاب صادرکنندگان نمونه در نظرگرفته شده است. مهمترین شاخص، کمیت صادرات است (درآمدهای ارزی حاصل از صادرات) و پس از آن شاخص حفظ و ماندگاری در یک بازار در نظر گرفته شده تا بدانیم بقا در یک بازار مقطعی نبوده و چه اقداماتی توسط بنگاه ها انجام شده است وشاخص سوم مهارت های فنی و عملکرد شرکت ها در این بخش است.
3. ۷۵ درصد شرکت های صادراتی استانداردهای مدیریت بین المللی را کسب کرده اند، همچنین ۴۱ درصد شرکت های صادراتی در بخش کسب استانداردهای بین المللی موفق بوده اند و در این بین تنها پنج درصد از شرکت های صادراتی توانسته اند محصول خود را با جذب سرمایه گذار خارجی تولید کنند که رقمی پایین است.
4. اگر می خواهیم در توسعه صادات کشور جهشی داشته باشیم باید فضای نوآوری در بخش های مختلف تولیدی را ایجاد کنیم و به تولیدات محدود خود را منحصر نکنیم.
5. بر اساس عملکرد شش ماهه نخست سال جاری ۲۱.۷ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داشته ایم که این رقم سال گذشته ۲۰.۴ میلیارد دلار بوده است.
6. متاسفانه از برنامه ریزی انجام شده عقب هستیم و اگر می خواهیم به میزان ۵۰ میلیارد دلار صاردات غیرنفتی در سال جاری برسیم باید ۲۵ میلیارد دلار صادرات انجام می دادیم.
7. هرچند توانسته ایم از نظر وزنی رشد ۲۵ درصدی در بخش صادرات غیرنفتی را داشته باشیم اما در بخش رشد ارزشی تنها شش درصد رشد کرده ایم و اگر می خواهیم به رشد مورد نظر برسیم باید تلاش بیشتری انجام دهیم.
8. در بخش میعانات گازی ۳.۵ میلیارد دلار ( ۱۳ درصد کاهش ارزشی)، پتروشیمی ۸.۶ میلیارد دلار (رشد ارزشی ۲۲ درصدی)، صنعت ۷.۳ میلیارد دلار (یک درصد رشد ارزشی)، فرش و صنایع دستی ۴۶ میلیون دلار، محصولات کشاورزی ۱.۵ میلیارد دلار (هفت درصد کاهش ارزشی) و در بخش معدن ۵۷۶ میلیون دلار (۴۱ درصد رشد ارزشی) داشته ایم.
9. به ترتیب چین، امارات متحده عربی، عراق، ترکیه، کره جنوبی، هند، افغانستان، ژاپن، پاکستان و عمان ۱۰ کشوری هستند که بیشترین میزان صادرات به آن ها انجام شده است.
10. به ترتیب آلمان، برزیل، ایتالیا، فرانسه، هلند و انگلستان کشورهایی هستند که واردات از آن ها از لحاظ ارزشی رشد داشته است.
11. باید سیاستهای جایگزین مناسب در بخش واردات مدنظر قرار گیرد. علاوه بر این باید با اعمال نظام تعرفه‌ای صحیح و کنترل رسمی واردات شاهد تغییرات عمده در این بخش باشیم. ظرفیت‌های تولید داخل بیشتر شده و همین عامل موجب کاهش واردات شده است.
12. با نظام تعرفه‌ای سعی کرده‌ایم از تولید داخل حمایت کنیم و باید بدانیم که تنها با این تصمیم کار پیش نمی رود و با برخی چالش ها مواجه ایم؛ یکی از چالش‌های موجود افزایش تعرفه موضوع مقابله با پدیده قاچاق است اگر نرخ تعرفه، سود یا مالیات بالا برود باید در کنار آن کنترل رسمی به نحو مطلوبی صورت گیرد اما در حال حاضر می‌بینیم که قاچاق برخی کالاها همچون تلفن همراه بسیار راحت است و یک مسافر می‌تواند یک چمدان موبایل به داخل کشور بیاورد.
13. ۶۰ درصد محصولات وارداتی با ارز متقاضی انجام می‌شود و در این بین تنها ۴۰ درصد از واردات با ارز رسمی صورت می‌گیرد.
14. مصوب شد به شرکت‌هایی که در عراق پروژه اجرا کرده‌اند و هنوز نتوانسته‌اند پول خود را دریافت کنند ۲۰۰ میلیون دلار تعلق بگیرد که از این رقم ۱۰۰ میلیون دلار محقق شده و ۱۰۰ میلیون دلار دیگر نیز در دست بررسی دولت قرار دارد.
15. در سال گذشته ۳۰۰ میلیارد تومان با نرخ سود ۱۴ درصد توسط بانک توسعه صادرات برای کسانی که صادرات صنعتی دارند تسهیلات در نظر گرفته شد و در سال جاری نیز ۳۰۰ میلیارد تومان دیگر با نرخ ۱۶ درصد تسهیلات ارائه می‌شود.
16. یکسان سازی نرخ ارز تاثیر چندانی بر بخش صادرات ندارد اما باعث می‌شود که از فساد دو نرخی بودن ارز جلوگیری شده و مانع واردات رانتی شود؛ بنابراین باید سیاستهای هوشمندانه‌ای در مورد نرخ ارز اتخاذ شود.
17. شرکت اپل نه‌تنها به ایران بلکه به سایر کشورها نیز نمایندگی رسمی نمی‌دهد؛ بنابراین ما اعلام کردیم به شرکت‌هایی که می‌توانند خدمات پس از فروش ارائه کنند مجوز ثبت سفارش داده شود. باید بدانیم که حدود ۱۸ درصد مالیات بر ارزش افزوده در مورد هزینه واردات رسمی موبایل مدنظر قرار می‌گیرد.
18. با توجه به طرح رجیستری، کسانی که به صورت قاچاق موبایل وارد کرده اند باید نگران باشند، چرا که ممکن است تلفن‌های همراه وارد شده کار نکنند. طرح رجیستری به صورت پایلوت انجام شده و بر اساس گزارش‌ها موفق بوده است.
19. مهمترین اتفاق تجاری پس از برجام سفر هیات‌های تجاری بخش خصوصی دیگر کشورها به ایران است که آنها در راستای منافعشان حرکت می کنند، منافع آنها در فروش کالا، سرمایه گذاری و سرمایه گذاری مشترک است و ما نباید انتظار داشته باشیم که فقط دنبال خرید کالاهای ما باشند و این موضوع بستگی به سیاستهای ما دارد که چگونه می توانیم بلوغ بنگاهی خود را گسترش دهیم تا منافع ملی را تامین کنیم. در قرارداد با پژو و رنو که دیدید که ٤٠ درصد تولید باید داخلی باشد.
20. قصد داریم به منظور حساس‌سازی بنگاه‌ها در امر برند سازی همانند روز ملی صادرات، روز ملی برند را نیز مد نظر قرار دهیم.