شرکت یونیت‌اینترنشنال ترکیه چند ماهی است که با قرارداد نیروگاه‌سازی خود را با وزارت نیرو به داستان مبهمی تبدیل شده‌است. از یک‌سو وزارت نیرو اصرار دارد این قرارداد نهایی شود از سوی دیگر فعالان بخش خصوصی و نمایندگان مجلس به محتوای این قرارداد ایراد می‌گیرند. آن‌ها معتقدند این قرارداد به چند دلیل نباید نهایی شود. نخست اینکه این شرکت اصالتاً شرکتِ تولیدکننده نیروگاه نیست، مورد دیگر عدم انتقال دانش و تکنولوژی از طریق این قرارداد است. موارد دیگری مثل ضمانت‌نامه‌های بانکی یا عدم مشارکت بخش خصوصی در این قرارداد از جمله موارد دیگری است که بخش خصوصی و نمایندگان به آن معترض هستند. اسدالله قره‌خانی سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس در گفت‌وگو با پایگاه خبری اتاق ایران از سوال نمایندگان از وزیر نیرو خبر می‌دهد. طبق گفته قره‌خانی، وزیر نیرو به زودی در صحن علنی مجلس مورد پرسش قرار خواهد گرفت.
سوال از وزیر نیرو
اسدالله قره‌خانی در گفت‌وگو با پایگاه خبری اتاق ایران در مورد پیگیری‌های قرارداد یونیت‌اینترنشنال ترکیه می‌گوید: «قرارداد یونیت‌اینترنشنال ترکیه در کمیسیون انرژی مجلس مطرح بود و تعدادی از نمایندگان در کمیسیون در مورد آن از وزیر سوال کردند.» او ادامه می‌دهد: «البته پاسخ وزیر قانع‌کننده نبوده، به همین خاطر به هیات‌رئیسه مجلس ارجاع شد و اکنون در دستور کار مجلس قرار دارد. به این ترتیب قرار است این موضوع به زودی در صحن علنی مجلس مورد بررسی قرار بگیرد و از وزیر سوال شود.»
پاسخ وزیر قانع‌کننده نیست
طبق گفته قره‌خانی در حال حاضر هنوز برخی از بندهای این قرارداد نهایی نشده‌است. سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس می‌گوید: «تعهداتی که داده شده یا فروش گاز هنوز نهایی و اجرایی نشده‌است. حالا باید ببینیم وزارت‌خانه چه تصمیمی می‌گیرد.» او ادامه می‌دهد: «و همچنین باید ببینیم آیا پاسخ‌های وزیر قانع‌کننده است یا خیر که البته من بعید می‌دانم قانع‌کننده باشد و دلایلی هم دارد. مواردی که تا کنون شنیده‌ایم قانع‌کننده نیست.»
شرکت ترکیه‌ای اهلیت این کار بزرگ را ندارد
نخستین دلیلی که سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس به آن اشاره می‌کند این است که شرکت یونیت‌اینترنشنال ترکیه اهلیت این کار بزرگ را ندارد. او می‌گوید: «نه به لحاظ فنی و نه به لحاظ سوابق کاری چنین صلاحیتی برای پذیرش این کار در این شرکت وجود ندارد. یونیت‌اینترنشنال یک شرکت نیروگاه‌ساز نیست بلکه یک شرکت جنرال و عمومی است که کارهای خدماتی، عمرانی و کشاورزی می‌کند و در کنار آن نیروگاه‌سازی هم انجام می‌دهد. به این ترتیب این شرکت در حقیقت یک شرکتِ تأمین‌کننده فاینانس است. یعنی واسطه‌ای برای تأمین منابع مالی است.»
پرسش دیگری که قره‌خانی مطرح می‌کند این است که چرا یک شرکت با حجم عظیم و سقف بالای قرارداد مشغول به کار شده‌است. او در این باره می‌گوید: «ما می‌توانستیم ابتدا تنها هزار مگاوات واگذار کنیم و رفته‌رفته جلو ببریم نه اینکه یکباره 5هزار مگاوات را واگذار کنیم.»
انتقال دانش و تکنولوژی در قرارداد در نظر گرفته نشده‌است
انتقال دانش فنی و تکنولوژی بخش دیگری از ماجراست. سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس در این باره می‌گوید: «شرکتی که هیچ‌گونه سوابقی ندارد قطعاً هیچ‌گونه تعهدی هم برای انتقال دانش فنی و تکنولوژی روز ندارد. ما باید توربین‌هایی که در حال حاضر استفاده می‌کنیم از کلاس F باشد که این نوع بسیار پیشرفته‌ای است و اگر فردا با مشکلاتی روبه‌رو شد باید دانش آن را داشته باشیم.» او ادامه می‌دهد: «به علاوه ما در آینده می‌خواهیم نیروگاه‌های دیگری را راه‌اندازی کنیم باید دانش آن را هم به دست بیاوریم. پس باید از ابتدا بحث آموزش را داشته باشیم.»
بحث دیگری هم که مطرح می‌شود مشارکت شرکت‌های داخلی در این کار است. قره‌خانی می‌گوید: «در این قرارداد هیچ مشارکتی را از شرکت‌های داخلی نمی‌بینیم. اگر فردا در زمان اوج مصرف مشکلی ایجاد شد، همه را این یک شرکت خارجی نمی‌تواند حل کند. یا تصور کنید این شرکت یکباره از کار کناره بگیرد و 5هزار مگاوات از گردونه تولید خارج شود، این می‌تواند مخاطرات اجتماعی و امنیتی به دنبال داشته باشد.»
چرا به شرکت‌های داخلی ضمانت بازگشت سرمایه نمی‌دهیم؟
نکته دیگری که قره‌خانی به آن اشاره می‌کند این است که ما نمی‌دانیم با چه نرخی می‌خواهیم به آن‌ها گاز بدهیم. دادن ضمانت‌نامه بانکی نیز از جمله موارد دیگر است که بسیار اهمیت دارد. سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس می‌گوید: «چرا ما این ضمانت‌نامه را به تولیدکنندگان داخلی نمی‌دهیم؟ اگر این امکان را برای داخلی‌ها هم ایجاد کنیم و بازگشت سرمایه را تضمین کنیم، شرکت‌های داخلی هم قادر به انجام این کار خواهند شد یا اینکه می‌توانند به صورت کنسرسیومی وارد شوند. به هر حال مسائل زیادی در این قرارداد وجود دارد.»