سیاست‌های توسعه‌ای ادوار اخیر و تاکید بر راهبرد جایگزینی واردات، ساختار تعرفه کشور با هدف حمایت از صنایع داخلی و کنترل استاندارد و مسائل فنی به دلیل ساختاری اصلی در تغییرات تراز تجاری کشور عنوان شده است.
در این خصوص میزان تجارت خارجی ایران با کم شدن واردات رسمی و افزایش صادرات رسمی همراه بوده که دلیل اصلی مثبت شدن تراز تجاری ایران است.
با توجه به مستنداتی که در اختیار خبرنگار ایسنا قرار گرفته است، کاهش واردات به کشور چهار دلیل عمده داشته که به ترتیب کاهش قیمت کالاهای اساسی در جهان که عمدتا همبستگی بالایی با قیمت نفت دارند، کاهش واردات کالاهای اساسی عمده و حجیم همچون گندم، کاهش واردات کالاهای مصرفی بادوام همچون لوازم خانگی و کاهش واردات برخی مواد خام و واسطه ای است.
همچنین در مورد تغییرات تراز تجاری کشور با کاهش ارزشی برخی اقلام صادراتی همراه بوده‌ایم که به ترتیب کاهش قیمت جهانی محصولات پتروشیمی، میعانات گازی و سایر فرآورده‌های نفتی که متاثر از کاهش قیمت‌های جهانی نفت و گاز، ثبات نرخ ارز و عدم ملاحظه افزایش هزینه‌ها در این مورد، ناامنی‌های حاد منطقه پیرامونی و کاهش درآمدهای نفتی کشورهای نفتی پیرامونی و در نتیجه کاهش واردات آنها از دلایل عمده این مسائله بوده‌اند.
در این رابطه توسط مسوولان تدابیری اتخاذ شده که در این زمینه می‌توان به مدیریت واردات، کاهش واردات کالاهای اساسی با توجه به برنامه‌های حمایت از تولید داخلی و اجازه ورود برخی کالاها به جای نرخ مبادله‌ای با ارز آزاد، گران کردن واردات با هدایت اقلام وارداتی به سمت استفاده از نرخ ارز متقاضی به جای نرخ ارز رسمی اشاره کرد.
به گزارش ایسنا، در شش ماهه نخست سال جاری تراز تجاری صادرات کالاها و میعانات گازی منهای واردات به ۱.۴ میلیارد دلار رسیده که در مدت مشابه سال گذشته ۱۷۴ میلیون دلار (کسری) بوده است.
این در حالی است که متوسط ارزش هر تن کالای صادراتی در این دوره ۳۶۷ دلار بوده که در سال قبل با ۴۳۴ دلار حاکی از کاهش ۱۵ درصدی آن است و متوسط ارزش برای واردات ۱۳۸۶ دلار در مقایسه با ۱۲۱۳ دلار در سال گذشته نشان‌دهنده رشد شش درصدی است.