امریکای لاتین مدتی است در صدر اخبار سیاسی و اقتصادی ایران قرار گرفتهاست. هنوز یک هفته از دیدار حسن روحانی رئیسجمهوری ایران با «جوآن آلفردو پینتو ساودرا» سفیر جدید آکردیته کلمبیا در تهران نمیگذرد. پینتو که به تازگی استوارنامه خود را به رئیسجمهور ایران تقدیم کرده روز سهشنبه با حضور در اتاق ایران و دیدار با امور بینالملل اتاق، نخستین قدمها را برای برقراری روابط تجاری جدی بین ایران و کلمبیا برداشت. طبق گفته روحانی، توسعه روابط و مناسبات همهجانبه با کشورهای امریکای لاتین از جمله کلمبیا برای ایران از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. پینتو با همسرش به اتاق ایران آمده بود و درخواست مصاحبه با «پایگاه خبری اتاق ایران» را با خوشرویی پذیرفت. او که تجربه زیادی در امور بینالملل دارد معتقد است فضا برای برقراری روابط جدیتر بین ایران و کلمبیا فراهم شده که از یکسو به خاطر برداشته شدن تحریمهای بینالمللی علیه ایران و از سوی دیگر به خاطر قرارداد صلح در کلمبیا است. او در گفتوگو با پایگاه خبری اتاق ایران از ظرفیتهای کشاورزی برای برقراری روابط دو کشور سخن میگوید و معتقد است این دو کشور مشکلی در روابط بانکی ندارند بلکه تنها باید برای ثبات و شفافیت آن تلاش کنند. او از همایش بزرگی که در ماه آوریل با عنوان «ایران-کلمبیا» با همکاری دانشگاه تهران و دانشگاه کلمبیا برگزار خواهد شد، خبر میدهد و امیدوار است این همایش شناخت لازم را برای ادامه روابط فراهم کند.
هدف اصلی از دیداری که امروز (سهشنبه 11آبان) با مسئولان امور بینالملل در اتاق ایران داشتید، چه بود؟
من اخیراً دیداری با رئیسجمهور روحانی داشتهام. ما به این درک رسیدهایم که فضا و جو تازهای در زمینه روابط بینالملل در ایران برقرار شده؛ به علاوه کلمبیا نیز با امضای قرارداد صلح وارد دوره تازهای در عرصه بینالمللی شدهاست. به این ترتیب شرایط بین ایران و کلمبیا کاملاً مثبت است. به این ترتیب دو کشور میتوانند به سمت چرخه جدیدی از روابط دوجانبه حرکت کنند. میتوانیم با رویکرد سیاسی جدیدی به یکدیگر روی بیاوریم و روابط بسیار خوبی را بین دولتها و مردممان برقرار کنیم. به همین خاطر اکنون تلاش میکنیم یک برنامه حداقلی را برای روابط خود در نظر بگیریم که این برنامه شامل افزایش روابط اقتصادی و تجاری میشود. علاوه بر آن افزایش تبادل فرهنگی، افزایش سایر بخشهای مرتبط با توسعه پایدار، تجارت و توریسم، و همچنین افزایش همکاریها در زمینه مبارزه با قاچاق مواد مخدر نیز در دستور کار ما قرار دارد. به علاوه ما میخواهیم در زمینههایی مثل نانوتکنولوژی و عرصههای سایبری نیز به شکلی پایدار با یکدیگر ارتباط برقرار کنیم.
از نظر شما چه فرصتهایی برای سرمایهگذاری بین دو کشور وجود دارد؟
به نظر من امکاناتی در طراحی ایدهآل روابط ایران و کلمبیا وجود دارد. اما واقعیت این است که ابتدا باید مشکلاتی را که در شالوده و اساس روابط وجود دارد و مانع سرمایهگذاری و سرمایهگذاری مشترک میشود، شناسایی و برطرف کنیم. ابتدا باید روابط را بین شرکتها برقرار کنیم. مثلاً ما با بخش کشاورزی آغاز کردهایم و سال آینده کلید روابط را میزنیم، هیاتهایی از کلمبیا به ایران و از ایران به کلمبیا سفر خواهند کرد. گروههایی متشکل از چهار تا پنج موسس شرکت از ردههای بالا نیز از طرف بخش خصوصی حضور خواهند داشت. وظیفه این گروهها شناسایی فرصتها و ایجاد فضا برای ارتباط مستقیم بین بخشهای خصوصی است.
در قدم بعدی باید نظام پرداخت را معین کنیم. اکنون مراحل برداشته شدن تحریمها علیه ایران نهایی شده و این کشور به توافقاتی با سایر کشورها دست یافتهاست. ما امیدواریم جریان سرمایه، نظام پرداخت و سیستم بانکی برای انجام فعالیت اقتصادی بین ایران و کلمبیا شفافتر شود. سومین موردی که باید بررسی کنیم میزان رقابتپذیری پروژهها است، به ویژه آن دسته که به سرمایهگذاری مشترک مربوط میشود. شرکتها باید در این زمینه با یکدیگر متحد شوند. ما قرار است با یک نظام مبادلهای منسجم کار را آغاز کنیم و این کار از اتاقهای بازرگانی و سایر نهادهای تجاری و اقتصادی آغاز خواهد شد. البته این کار از طریق سفارت ما هم انجام خواهد شد. من گروهی دارم که مسئول رسیدگی به این مسائل است. من نسبت به بخش کشاورزی بسیار خوشبین هستم. ما فرصتها و پتانسیلهای بسیاری را شناسایی کردهایم. شما در زمینه تولید برخی میوهها و همچنین محصولات لبنی بسیار قوی هستید، شما همچنین در زمینه میوههای فصلی مثل سیب، هلو و گلابی بسیار خوب عمل میکنید. از طرفی ما هم در زمینه میوههای استوایی مثل موز بسیار قوی هستیم و صادرکننده خوبی در زمینه گل و روغن پالم هستیم. به علاوه ما بهترین تولیدکننده قهوه در جهان هستیم. ما همچنین صادرکننده گوشت هستیم و شما هم به این کالاها نیاز دارید. به این ترتیب در این زمینهها فرصتها و امکانات بسیار خوبی برای ایجاد روابط است. امکاناتی برای تبادل کالاهای دارویی و لوازم آرایشی وجود دارد. ما علاقه بسیاری به بهرهبرداری از امکانات نانوتکنولوژی در کشور شما داریم، شما در زمینه نانو پیشرفتهای چشمگیری داشتهاید و ساختار بسیار خوبی برای آن ایجاد کردهاید. کلمبیا نیز در زمینه کالاهای زیستمحیطی و توسعه پایدار بخش پیشرفته و بالغی دارد. پس زمینههایی که پتانسیل همکاری را دارند به وضوح مشخص شدهاست. اکنون باید به کمک رفتوآمد هیاتها، اطلاعات را با یکدیگر رد و بدل کنیم و این دو جهان را به شیوههای مختلف به یکدیگر نزدیک کنیم. سناریوهای همکاری بین ایران و کلمبیا بسیار است. اکنون باید این سناریوها را در واقعیت جامه عمل بپوشانیم.
روابط بانکی بین دو کشور به چه صورت است؟ آیا مشکل یا چالشی در این زمینه وجود دارد؟
مشکل خاصی وجود ندارد، بیشتر از مشکل با عدم رابطه پایدار و باثبات روبهرو هستیم. روابط بانکی واضح و مشخص نیست. در گذشته، یعنی وقتی در فاصله سالهای 2007 تا 2013 به عنوان سفیر در هند فعالیت میکردم امکان ایجاد رابطهای حقیقی وجود نداشت. این مسئله به شرایط سیاسی و اقتصادی مربوط میشد. اما امروز شرایط تغییر کردهاست. رئیسجمهور روحانی ذهنی بسیار باز دارد. به این ترتیب شرایط بسیار خوب است. اما نظام پرداخت بانکی، واضح، شفاف و جاری نیست. چنین نظامی برای بهره بردن وجود ندارد. پس ما باید با دیگر بخشهای امریکای لاتین در این زمینه گفتوگو کنیم. هر کدام از آنها به شیوهای مشخص فعالیتهای بانکی خود را انجام میدهند. قرار است سفرای مختلف امریکای لاتین با یکدیگر دیداری داشته باشند، من به هم به این دیدار دعوت شدهام. ما بسیار راغب هستیم که راهحلی برای این مسئله پیدا کنیم و یاد بگیریم چطور در این شرایط بهترین ارتباط را برقرار کنیم. بعد از تحریمها شرایط به کلی تغییر کردهاست. به هر حال نظام پولی و شیوه رد و بدل کردن پول به ویژه برای صادرکنندگان از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. نه تنها برای صادرکنندگان کلمبیایی، بلکه برای صادرکنندگان ایرانی نیز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، به ویژه اگر بخواهند سرمایهگذاریهای مشترک را در دستور کار خود قرار بدهند.
مهمترین و برجستهترین چالشهای ایران و کلمبیا در زمینه برقراری روابط تجاری به صورت کلی چه چیزهایی است؟
ما باید اعتماد را بین یکدیگر ایجاد کنیم تا فعالان اقتصادی با اعتماد متقابل مشغول به کار شوند. ما به لحاظ اخلاقی و رفتاری بسیار شبیه به هم هستیم. هر دو طرف به لحاظ میزبانی بسیار خوب و مهربان هستند؛ اهل شوخی و مزاح هستند؛ خوشاخلاقند؛ واقعاً خارقالعاده است چرا که ما حتی به لحاظ ظاهری هم به یکدیگر شباهت داریم. اما در زمینه روابط، نه تنها به لحاظ جغرافیایی فاصله بسیار زیادی با یکدیگر داریم بلکه به لحاظ برقراری جنس رابطه هم بسیار دور از هم هستیم. اکنون باید فرمول جدیدی برای برقراری روابط تعریف کنیم و به شکل جدیدی رابطه را ایجاد کنیم. ما باید افراد را با یکدیگر مرتبط کنیم. ما در روز 4 تا 8 آوریل 2017 همایش بزرگ ایران-کلمبیا را در همین راستا در دانشگاه تهران برگزار خواهیم کرد. همسر من نیز در مرکز پژوهش دانشگاه کلمبیا فعالیت میکند و در این زمینه کمک خواهد کرد. این بزرگترین سمیناری است که بین ایران و کلمبیا در زمینههای مختلف اقتصاد، فرهنگ، توریسم و بسیاری موارد دیگر برگزار خواهد شد. به علاوه برای برقراری روابط دوجانبه، هیاتهایی از دو کشور به دیگری سفر خواهند کرد. ما برای فعالیتها فضا را فراهم خواهیم کرد. من در مورد تبادل افکار و ایدهها با اتاق ایران بسیار خوشبین هستم.
آیا مردم کلمبیا ایرانیها را میشناسند؟ با شیوه کسبوکار با آنها آشنایی دارند؟
آمار و ارقامی که وجود دارد نشان میدهد فرصتهای بسیاری برای کسبوکار بین دو کشور وجود دارد که کلمبیاییها نیز با آنها آشنا هستند. اکنون باید افراد را به کار بگماریم. باید سطح اطلاعات را افزایش بدهیم. باید خارج از کلیشههایی که وجود دارد نسبت به یکدیگر شناخت پیدا کنیم. در نهایت باید موسس شرکتها را شناسایی کنیم و از آنها بخواهیم که کار خود را آغاز کنند. در واقع باید به آنها تحرک ببخشیم.
بخش خصوصی ایران را چطور ارزیابی میکنید؟
من هنوز شناخت عمیقی نسبت به بخش خصوصی ایران پیدا نکردهام. من تلاش میکنم با دیدارهای مختلف این شناخت را به دست بیاورم. بخش پژوهشی که در سفارت من وجود دارد زمینههای لازم را برای اطلاعات در اختیار من گذاشته و زمینه نخستین دیدار را فراهم کردهاست. ما فهرستی از شرکتهای داخل ایران داریم و پتانسیلهای همکاری بین دو کشور را شناسایی کردهایم. اکنون با اتاقهای بازرگانی دو کشور موافقم و باید فهرستها را برای آنها ارسال کنیم و منتظر پاسخ باشیم. باید شرایط را برای روابط رو در رو فراهم کنیم.
آیا نسبت به پیشرفتی که تا کنون داشتهاید احساس رضایت میکنید؟
درخواست و تمایل ابتدایی من برقراری رابطه حداقلی است. من از همین دیدار هم بسیار راضی هستم. تا کنون با مقامات مختلف از جمله رئیسجمهوری دیدار داشتهام. اتاق کلمبیا نیز نگرش بسیار مثبتی به ایران دارد. بخش خصوصی به صورت کلی رویکرد مثبتی دارد. دیدارهای من ادامه خواهد داشت و من به آن بسیار خوشبین هستم.