تغییرات آب‌وهوایی و گرمایش زمین تا سال 2050 باعث کاهش 50درصدی تولید قهوه می‌شود؛ این یکی از چندین خبری است که وابستگی تغییرات آب‌وهوایی و کشاورزی را نشان می‌دهد. یک موسسه بررسی تغییرات آب‌وهوایی اخیراً در گزارشی هشدار داده‌است که گرمایش جهانی باعث کاهش 50درصدی تولید قهوه تا سال 2050 خواهد شد. این خبر برای شیفتگان قهوه خبر خوبی نیست. البته این خبر برای 120میلیون نفری که زندگی خود را بر پایه تجارت قهوه می‌گذرانند یک فاجعه بزرگ به شمار می‌آید.
اما تولیدکنندگان قهوه تنها کسانی نیستند که از تغییرات آب‌وهوایی آسیب می‌بینند. آب‌وهوا همیشه بیشترین ارتباط را به فعالیت‌های کشاورزی داشته‌است. از میزان بارش گرفته تا دمای هوا همگی روی تولیدات کشاورزی اثر می‌گذارد. در برخی مواقع کیفیت مواد غذایی و میزان مغذی بودن آن‌ها هم با همین تغییرات آب‌وهوایی دچار افت می‌شود.
کشاورزان در هیچ کشوری در امان نیستند
در برخی مناطق تأثیر آب‌وهوا روی محصولات کشاورزی شدیدتر است. هرچه ارتفاع کمتر باشد، کیفیت محصول بیشتر پایین می‌آید. به این ترتیب تغییرات آب‌وهوایی روی امنیت غذایی اثر می‌گذارد و این اثر به دلیل تغییرات منفی آب‌وهوا، منفی است. منطقه جالگائون در هند، جایی است که هفتمین تولیدکننده موز در جهان به شمار می‌آید. اما افزایش دما در این منطقه به قدری بوده تولید موز در این منطقه در سال 2010 به کلی مختل شد. نیجریه جزو مهم‌ترین کشورهای تولیدکننده سیب‌زمینی شیرین در جهان است اما گرمایش هوا در این کشور باعث بروز مشکل برای آن شده‌است. برزیل نیز که از تولیدکنندگان مهم شکر در جهان به شمار می‌آید به خاطر گرمایش هوا دچار مشکل شده‌است.
پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که تغییرات آب‌وهوایی در آینده، کشاورزی را به شدت تحت تأثیر خود قرار بدهد. تنها با افزایش 1 تا 3 درجه سانتی‌گراد در دمای هوا، تمامی غلات و حبوبات از بین خواهند رفت. به این ترتیب امنیت غذایی نیز به طور گسترده در جهان به خطر می‌افتد. بررسی‌های پایگاه خبری اتاق ایران نشان می‌دهد که تا سال 2080 قطحی و گرسنگی در جهان به مشکل نخست تبدیل خواهد شد. این مسئله قطعاً توسعه اجتماعی و اقتصادی را تحت‌الشعاع خودش قرار خواهد داد.
قطحی دامان همه را می‌گیرد
بر اساس آمار فائو، در سال 2006 حدود 820میلیون نفر با مشکل قحطی و گرسنگی دست‌وپنجه نرم کرده‌اند که تعداد آن‌ها تا سال 2080 چندین برابر خواهد شد. گرسنگی و قحطی مهم‌ترین مسئله و مشکلی است که از اثر تغییرات آب‌وهوایی بر کشاورزی ناشی می‌شود. پدیده‌هایی مانند ال‌نینو که سال گذشته نیز بحث آن زیاد در رسانه‌ها مطرح شد از جمله مسائلی است که از طریق تغییرات آب‌وهوایی ناشی می‌شود و باعث اختلال در کشاورزی مناطق درگیر می‌شود.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که کشور نپال جزو آسیب‌پذیرترین کشورها در این زمینه است. افزایش متوسط دمای هوا و کمبود بارش‌ها به مشکل بزرگی برای کشاورزی در این منطقه تبدیل شده‌است. گروهی از محققان در دانشگاه بیرمنگام پژوهش‌هایی انجام داده‌اند و به این نتیجه رسیده‌اند که تولید محصولات کشاورزی باید وارد مرحله جدیدی بشود و از پیشرفت‌های تکنولوژی بهره بگیرد.
کجا بیشتر در معرض خطر است؟
جمعیت جهان تا 30 آینده به بالای 9میلیارد نفر می‌رسد و به این ترتیب راهی جز افزایش تولید مواد غذایی وجود ندارد. اما با وجود تغییرات آب‌وهوایی که زمین با آن مواجه است و وابستگی آن به کشاورزی، چطور می‌توان تولیدات کشاورزی را دوبرابر کرد. پژوهش‌ها نشان می‌دهد زمین‌هایی که در آن‌ها گندم، ذرت و برنج کاشته می‌شود در برابر تغییرات آب‌وهوایی آسیب‌پذیرتر هستند. به این ترتیب شاید الگوی کشت در این زمین‌ها باید تغییر کند. اگر وضعیت به همین شکل ادامه پیدا کند تا سال 2050 تولید بسیار از کالای اساسی افت خواهد داشت.
بر اساس پژوهش‌های دانشگاه بیرمنگام، در حال حاضر 43درصد از ذرت تولیدی جهان، 33درصد از گندم و 37درصد از برنج تولیدی جهان در مناطقی کشت می‌شود که به لحاظ تغییرات آب‌وهوایی بسیار آسیب‌پذیر هستند. زمین‌هایی که در مناطق استوایی، آفریقایی و امریکای لاتین قرار دارند بیشترین آسیب‌پذیری را در برابر تغییرات آب‌وهوایی دارند. البته در برخی از مناطق مانند روسیه و کانادا، زمین‌های جدیدی قابل کشت می‌شوند که کشاورزان می‌توانند برای تولید به آن‌ها پناه ببرند.
هرچند معمولاً پژوهش‌ها نشان می‌دهند که افراد فقیر در کشورهای در حال توسعه آسیب‌پذیری بالایی دارند، پژوهش‌های دانشگاه بیرمنگام نشان می‌دهد که کشورهای توسعه‌یافته هم به همین میزان در معرض خطر قرار دارند.