طبق برنامهریزی انجام شده قرار است سومین کنفرانس ملی دوسالانه اقتصاد آب، دوم و سوم اسفند برگزار شود. در نشست خبری این کنفرانس، تخصیص و بازتخصیص آب به عنوان محور اصلی مراسم مورد توجه قرار گرفت و از اقتصاد به عنوان ابزاری برای مدیریت ابرچالش موجود در حوزه آب یاد شد.
در این نشست، محمدحسین شریعتمدار، سرپرست مرکز ملی مطالعات کشاورزی و آب اتاق ایران با بیان این مطلب که اولین کنفرانس اقتصاد آب با همکاری وزارت نیرو در سال ۹۵ برگزار شد و نتایج قابل توجهی به دنبال داشت از تداوم در برگزاری این کنفرانس سخن گفت و تاکید کرد: به تدریج سایر ارگانها از جمله سازمان برنامهوبودجه، وزارت کشاورزی و غیره به این مجموعه پیوستند و در ادامه با همکاری هم مسیر کنفرانس را ادامه دادند. در این راستا شاهد برگزاری دومین کنفرانس در سال ۹۷ و امضای تفاهمنامه بهرهوری آب بین اتاق ایران، وزارت نیرو و جهاد کشاورزی بودیم.
بر اساس اظهارات او طبق تفاهم صورت گرفته، سیاستگذاریهای لازم در راستای ارتقای بهرهوری آب در حال پیگیری است و کاهش مصرف آب در حوزه کشاورزی را دنبال میشود.
شریعتمدار، تخصیص و بازتخصیص آب را محور اصلی کنفرانس سوم مطرح کرد که بر اساس اظهارات او موضوع بسیار مهمی در حوزه آب به شمار میآید.
سرپرست مرکز ملی مطالعات کشاورزی و آب اتاق ایران درباره فعالیت این مرکز و برگزاری این کنفرانس به همت پارلمان بخش خصوصی گفت: در قانون بهبود مستمر محیط کسبوکار این تکلیف قانونی به بخش خصوصی سپرده شده تا نسبت به موضوع آب و کشاورزی حساس شده و فعالیتهای پژوهشی و مطالعاتی انجام دهد، به موجب این قانون مرکز را شکل دادیم و طبق وظیفهای که از سوی حاکمیت به بخش خصوصی داده شده است، تلاش میکنیم تا نقطه نظرات کارشناسی خود را در اختیار تصمیمسازان قرار دهیم.
او همچنین از ارائه بسته پیشنهادی مرکز درباره موضوع آب و رویکردی که در برنامه هفتم توسعه باید نسبت به این مسئله داشته باشیم، خبر داد.
اقتصاد آب ابزاری برای برنامهریزی و مدیریت است
در ادامه عباس کشاورز، معاون پژوهشی مرکز ملی مطالعات کشاورزی و آب اتاق ایران از وضعیت آب به عنوان یک ابر چالش یاد کرد که تجلی و انعکاس آن را در همه بخشها شاهد هستیم. در کنار این شرایط آبی،توسعه نیز وجود دارد و در عین حال که نیازمند منابع آبی است، هر روز با تقاضاهای جدید مواجه میشود.
به باور او اقتصاد آب، ابزاری مهم و عامل تاثیرگذار روی رفتار انسانها با آب است. پس توجه به این عنوان در برنامهریزیها اهمیت بالایی دارد. در کنار آن تحلیل آثار آب بر معیشت، به کمک توجه به اقتصاد آب ممکن است؛ اقتصاد آب مفهومی است که باید بیش از گذشته به آن بپردازیم.
کشاورز با توجه به اینکه روند رو به کاهش ظرفیت آب تجدیدپذیر و تامین تقاضاهای اولویتدار به عنوان یک دغدغه مطرح است، چگونگی رفتار با آب را موضوع کلیدی دانست و گفت: برای پاسخ به این ابهام باید گفت در آینده دو راهکار سخت و اجتنابناپذیر را پیش رو داریم؛ اول منطقی کردن تخصیصها برای تقاضاهای اجتنابناپذیر و دوم تکیه بر افزایش بهرهوری با سیاستهای فنی، علمی و غیره.
کشاورز در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع انتقال آب از دریا و یا سایر منابع آبی به فلات مرکزی کشور پرداخت و از منظر علمای آب، اکولوژی و اجتماعی، انتقال آب را از هر منبع به حوزه دیگر مشروط دانست. بر اساس اظهارات او این انتقال تعادل حوزهای را به هم میزند و نسخه تفاهم شده این است که این کار باید آخرین راه حل موجود باشد و تنها برای شرب مورد استفاده قرار گیرد. از منظر اقتصادی این آب بسیار گران است و قیمت تمام شده آب را افزایش میدهد.
معاون پژوهشی مرکز ملی مطالعات کشاورزی و آب اتاق ایران گفت: انتقال آب، پدیدههای جدید زیستمحیطی در پی دارد و در صورت اجرا، با آب گرانی مواجه خواهیم بود که به یارانه بالای دولتی نیاز دارد.
مقابله بهینه با بحران آب از طریق مولفههای علمی
در ادامه مرسلی، نماینده وزارت کشاورزی، کمبود آب در منطقه را محسوس توصیف کرد و در نگاه ملی با توجه به شرایط حاکم و کاهش بارندگیها، گفت: استفاده از مولفههای علمی برای مقابله بهینه با وضعیت آبی حاکم بر کشور به خوبی احساس میشود. از طرفی در حوزه کشاورزی چون ماهیت آن آببر است و در برخی حوزهها خوداتکایی را برنامهریزی کردیم، موضوع آب بسیار اهمیت دارد.
او اقتصاد را راهکاری برای مدیریت این ابرچالش دانست و تاکید کرد: این همایش موضوع اقتصاد را در اولویت قرار داده چون در تلاش است که به کمک آن، رفتارها در حوزه آب را مدیریت کند.
قیمت آب باید اصلاح شود
سجادیفر، نماینده شرکت مهندسی آبوفاضلاب نیز نگاهها و رویکردها به آب را در شرایط مختلف، متفاوت عنوان کرد و با بیان اینکه در بحث آب شهری شاهد فدا شدن کارایی برای عدالت هستیم، گفت: قیمتها در اقتصاد سیگنالده هستند و متاسفانه در ایران قیمت آب سالانه شیب نزولی دارد که رویکرد فاجعهآمیزی بوده و عواقب وخیمی در پی داشته است.
او توجه به همه ابعاد آب برای ارزشگذاری را مورد تاکید قرار داد و معتقد است اقتصاد آب به تنهایی نمیتواند مشکل آب را برطرف کند و باید همه ابعاد آن را در نظر گرفت. به باور او مهندسی آب، محیط زیست، مسائل اجتماعی آب و غیره زوایای دیگر آب هستند که دیده نشدهاند.
این مقام مسئول، آب را کالایی اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، زیستمحیطی توصیف کرد که تمرکز صرف بر بعد اقتصاد آن ناکافی است. به اعتقاد ستاریفر راهکار اصلی در بحران آب، مدیریت تقاضا و مصرف است.