مشاور وزیر اقتصاد با اشاره به آغاز طرح مدیریت هوشمندانه یارانه آرد و نان از اردیبهشت سال قبل، اظهار کرد: از زمان آغاز طرح تاکنون در سمت مردم تغییر ویژهای صورت نگرفت. بهعبارتدیگر در سال قبل نه آزادسازی قیمت نان در دستور کار قرار گرفت و نه محدودیتی در خرید نان برای مردم ایجاد شد. فاز دوم طرح نیز از بهمن سال قبل آغاز شد. البته مرحله آزمایشی فاز دوم از انتهای آذرماه در استان قزوین آغاز و در انتهای بهمن بهتدریج در کلیه استانها پیادهسازی شد. در فاز دوم نیز مانند فاز اول، عدم آزادسازی قیمت نان و عدم ایجاد محدودیت خرید نان برای مردم مهمترین پیشفرضهای کار بودند.
محمد جلال در مورد تغییراتی که در مرحله دوم طرح در مقایسه با مرحله اول طرح صورت گرفت، توضیح داد: در آغاز اجرای فاز دوم، میزان کمکهزینه جبران اجاره و دستمزد نانوایان از ۱۵ به ۳۰ درصد افزایش یافت. در قدم بعدی، تخصیص آرد به نانوایان وارد الگوی جدید شد و محدودیتی که در گذشته در قالب سهمیه برای بسیاری از نانوایان وجود داشت که تولید نان با حجم بیشتر در روز امکانپذیر نبود، برداشته شد؛ یعنی در فاز دوم طرح، نانوایان میتوانند هر میزان نان از طریق کارتخوانهای هوشمند به مردم عرضه کنند. همچنین درصدی بیشتر، میتوانند آرد یارانهای دریافت کنند.
مشاور وزیر اقتصاد ادامه داد: یعنی برای نانوا معادل عملکرد صحیحی که در فروش نان به مردم انجام میدهد و تراکنشها از طریق سامانه پذیرفته میشود، امکان خرید آرد یارانهای فراهم میشود و این میزان خرید در هر دوره دریافت آرد، میتواند تا ۱۰ درصد افزایش پیدا کند. از طرف دیگر نانواییهایی هستند که ما به ازای عدم ثبت فروش نان در کارتخوانهای هوشمند یا کاهش ساعت کاری در روزهای مختلف میزان فروش نانشان کاهش یافته است و اثر کاهش فروش و عدم عرضه نان به مشتری این است که در دوره آتی میزان تخصیص آرد یارانهای برای نانوایی که رفتار متعهدانه ندارد کاهش پیدا میکند.
به گفته وی، دوره تخصیص آرد به نانوایان در بسیاری از استانها هر ۱۰ روز یکبار و در برخی استانها یا نانواییهای مستقر در روستاهای کشور که ممکن است مشکلاتی در زمینه تردد و حملونقل آرد وجود داشته باشد، دورههای ۱۵ روزه یا یکماهه هم بهصورت موردی انجام میشود. البته کمکهزینهها بهصورت روزانه پرداخت میشود.
جلال در ادامه با اشاره به مراحل تکمیلی فاز دوم طرح اظهار کرد: در ادامه یک ورود جدیتری به حوزه کیفیت و رضایت مردم در حوزه نان خواهیم داشت. در این راستا برنامکی پیشبینی شده است که تا قبل از پایان اردیبهشت بهصورت رسمی به مردم معرفی میشود و مردم بهراحتی میتوانند سوابق تراکنشهای خرید نان خود را روی این برنامک (اپلیکیشن) مشاهده کنند و مبتنی بر تجربه خریدهای خود نسبت به کیفیت، قیمت، مقدار نان، رفتار نانوا و... نظرات خود را ثبت کنند.
وی با بیان اینکه روزانه بین ۱۰ تا ۱۱ میلیون تراکنش خرید نان روی کارتخوانهای هوشمند ثبت میشود، گفت: یکی از اهداف طرح، کاهش هدررفت آرد یارانهای بود که در سال ۱۴۰۱ فاصله قیمتی آرد یارانهای (آرد خبازی که برای تولید نان مردم استفاده میشود) با آرد و گندمی که برای سایر مصارف استفاده میشود به دلیل هدفمندسازی ارز ترجیحی ۱۶ برابر شد درحالیکه این فاصله قیمتی در سال ۱۴۰۰ چهار برابر شد. این موضوع انگیزه افراد سودجو برای سوءاستفاده از آرد یارانهای را تشدید کرد. با آغاز مرحله جدید طرح، مبتنی بر شاخصهای آماری جریان جلوگیری از هدررفت آرد قابل مشاهده است. قیمت آرد خارج از شبکه دچار افزایش قیمت شده است و اثربخشی طرح را مشاهده میکنیم.