اندیشکده صلح بینالملل استکهلم (SIPRI) در گزارش جدید خود میگوید که میزان هزینههای نظامی در سال 2022 به نسبت یک سال پیش از آن افزایشی 3.7 درصدی داشته است و به 2240 میلیارد دلار رسیده است. علاوه بر این، میزان هزینههای نظامی در کشورهای مختلف جهان رکوردهای بیسابقهای را ثبت کرده است. اروپا با 13 درصد افزایش، شدیدترین نرخ افزایش هزینههای نظامی طی 30 سال گذشته تاریخ خود را داشته است. همچنین اصلیترین هزینهکنندگان نظامی جهان به ترتیب آمریکا، چین و روسیه بودهاند که در مجموع 56 درصد از کل هزینه جهانی را به خود اختصاص دادهاند.
واضح است که آغاز جنگ روسیه و اوکراین در فوریه سال گذشته اصلیترین عامل در افزایش هزینههای نظامی در جهان است؛ جهانی که به واسطه همین جنگ درگیر بحران اقتصادی شده است اما از اقتصاد خود میزند تا ارتشها قدرتمندتر شوند و به آتش جنگ دامن زده شود. به گفته نان تیان محقق ارشد در SIPRI تداوم افزایش هزینههای نظامی در جهان در سالهای اخیر نشانهای از آن است که جهان بیش از هر زمان دیگری برای بشر به مکانی ناامن تبدیل شده است.
در اروپا، مجموع هزینههای نظامی در سال 2022 به 345 میلیارد دلار رسیده است ؛ این مبلغ 2 درصد از تولید ناخالص اتحادیه اروپا را تشکیل میدهد. این مبلغ طی 34 سال اخیر بیسابقه بوده است. در میان کشورهای اروپایی، به ترتیب فنلاند با 36 درصد، لیتوانی با 27 درصد، سوئد با 12 درصد و لهستان با 11 درصد بالاترین افزایش هزینههای نظامی را داشتهاند.
هزینههای نظامی اوکراین که یکی از طرفهای بزرگترین جنگ حال حاضر جهان است، در سال گذشته 6 برابر شده و به 44 میلیارد دلار رسیده است که به گفته SIPRI این بالاترین افزایش نرخ هزینههای نظامی یک ساله برای یک کشور است که تاکنون به ثبت رسیده است. سهم این هزینهها برابر 34 درصد از 374 میلیارد دلار تولید ناخالص داخلی این کشور بوده است. سال پیش از جنگ اوکراین 3.2 درصد از تولید ناخالص داخلی خود را صرف هزینههای نظامی کرده بود.
هزینههای نظامی روسیه هم در سال گذشته 9.2 درصد افزایش یافته و به 86.4 میلیارد دلار رسیده ایت. این مبلغ برابر 4.1 درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور است که نسبت به 3.7 درصد سال گذشته افزایش قابل توجهی به شمار میرود.
سهم آمریکا از هزینههای نظامی هم در سال گذشته با افزایشی 0.7 درصدی به 877 میلیارد دلار رسیده است؛ مبلغی 3 برابر هزینههای نظامی چین که حدود 34 درصد از تولید ناخالص داخلی 2546 میلیارد دلاری این کشور و 39 درصد از کل هزینههای نظامی جهان به شمار میرود. بخشی از این افزایش قابل توجه هزینه، ناشی از کمکهای مالی و نظامی آمریکا به اوکراین بوده است. آمریکا در سال گذشته 19.9 میلیارد دلار برابر 0.7 درصد از تولید ناخالص داخلی خود را صرف کمک نظامی و مالی به اوکراین کرده است. این بالاترین نرخ کمک نظامی به یک کشور از پس از پایان جنگ سرد به شمار میرود.
چین که دومین هزینهکننده نظامی بزرگ جهان باقی مانده است، 292 میلیارد دلار از تولید ناخالص داخلی 17734 میلیارد دلاری خود را صرف هزینههای نظامی کرده است. این مبلغ 4.2 درصد بالاتر از نرخ هزینههای نظامی چین در سال گذشته و 63 درصد بالاتر از هزینههای نظامی این کشور در سال 2013 بوده و این بیست و هشتمین سال پیاپی است که هزینههای نظامی چین روند صعودی را طی میکند. ژاپن که تولید ناخالصیاش در سال گذشته به 4100 میلیارد دلار رسید، 46 میلیارد دلار، یا 1.1 درصد از تولید ناخالص داخلی خود را برای هزینههای نظامی خرج کرد. این بالاترین نرخ هزینه نظامی در تاریخ ژاپن از سال 1960 به بعد، یعنی طی 63 سال اخیر بوده است. سهم چین و ژاپن از هزینههای نظامی منطقه آسیا و اقیانوسه 575 میلیارد دلار بوده است که بالاترین نرخ هزینهکرد در این منطقه به شمار میرود.
هند با 81.4 میلیارد دلار و 6 درصد افزایش نسبت به سال قبل، چهارمین هزینهکننده بزرگ نظامی جهان است و پس از آن عربستان با 75 میلیارد دلار هزینهکرد و 16 درصد افزایش در رتبه پنجم قرار گرفته است.