چالش ناترازی برق ادامه دارد؛ ناترازی مشکل جدی صنعت برق کشور است که با شروع موج گرما خود را نشان میدهد و در کنار قطعی برق منازل، قطعی برق صنایع رخ میدهد که فعالان اقتصادی آن را زمینگیر کردن صنعت خواندهاند. حالا با شروع فصل بهار بار دیگر هشدارها و وعدهها در حوزه صنعت برق آغاز شده است.
علیرضا کلاهیصمدی، فعال اقتصادی در گفتوگو با ایلنا پیشبینی کرده است که امسال، قطعی برق صنایع بسیار بدتر از پارسال باشد و حتی اگر اتفاقات غیر قابل پیشبینی مثلا موج گرما زیاد شود شاید خیلی از شبکههای شهری هم دچار فروپاشی (کلپس) شود. در سال جاری نیز چالش ناترازی برق تداوم داشته و بدتر هم خواهد شد، ناترازی برق خروجی ناترازی مالی است، ما بارها گفتیم که اقتصاد صنعت برق مشکل جدی دارد، از زمان تصمیم غلط و سیاسی-جناحی مجلس هفتم مبنی بر تثبیت قیمتها، برق کمترین افزایش قیمت را بین همه حاملهای انرژی و سایر خدمات دولتی داشته و این باعث شده گودال صنعت برق هر سال عمیقتر شود و اگر فکر جدی نکنیم، این مشکلات قطعا ادامهدار خواهد بود.
چندین سالاست که تبعات بحران انرژی، گریبان بخش صنعت و عرصههای مولد را گرفته و این وضعیت هشدار میدهد با توجه به پیشبینی تکرار این شرایط بحرانی در تابستان امسال، متولیان امر از همین حالا بهدنبال تدبیر و اقدام موثر باشند. غلامحسین شافعی در صدودومین نشست شورای گفتوگوی دولت و بخشخصوصی خراسانرضوی گفته است: موضوع تامین برق واحدهای صنعتی در ماههای آتی مطالبه جدی بخشخصوصی و بنگاههای صنعتی کشور و استان است. تجربه تلخ محدودسازی یا قطع برق صنایع، در بزنگاه کمبود این انرژی، بهدفعات در سالهای گذشته تکرار شده و هربار هم این بخش صنعت بوده که سنگینترین تاوان را برای جبران آن پرداخت کردهاست.
هفتم فروردینماه امسال، سخنگوی صنعت برق کشور قول داده که در سال ۱۴۰۲ خاموشی این صنعت کاهش یابد. مصطفی رجبی مشهدی، سخنگوی صنعت برق با اشاره به تابستان بدون خاموشی گفته است: برای امسال ۱۴۰برنامه تنظیم کردیم که در سهمحور است. یک بخش توسعه ظرفیت تولید نیروگاههای کشور است که کمک میکند برق بیشتری را با هماهنگی وزارت صمت و نیرو به صنایع تحویل دهیم. ضمن اینکه تفاهمنامهای در این زمینه امضا شده است که بخشی از این نیروگاهها مربوط به نیروگاههایی میشود که در محل خود صنایع یا توسط خود صنایع احداث میشود که ۱۴هزار مگاوات برای چهارسال برنامهریزی شده است و برای تابستان امسال ۱۵۰۰مگاوات نیروگاههایی است که صنایع احداث میکنند.
سال 1399مرکز پژوهشهای اتاق ایران و سندیکای صنعت برق پژوهشی انجام دادند که براساس آن پژوهش صنعت برق ایران وضعیت نامساعدی داشت؛ تا جایی که دسترسی به موقع به برق به یکی از چالشهای فضای کسب و کار تبدیل شده است. بر اساس آن گزارش این صنعت در آینده نیز با کسری بودجه هزینهای و سرمایهای مواجه خواهد شد که احتمالا کار را سختتر نیز خواهد کرد. حالا حدود یکسال و نیم از آن گزارش میگذارد و این صنعت درگیر ناترازیهای زیادی است.
حالا با گذشت حدود دو سال و نیم از انجام آن گزارش، باز هم فعالان اقتصادی از وضعیت صنعت برق و عملکرد وزارت نیرو گلایه دارند که مطالبات بخش خصوصی را پرداخت نمیکنند و این مسئله یکی از عواملی است که باعث شده سرمایهگذاری در صنعت برق به دشواری انجام شود. کلاهیصمدی میگوید: وزارت نیرو پولی بابت تولید برق به بخش خصوصی نمیدهد در نتیجه توجیهی برای سرمایهگذاری وجود ندارد، بانکها هم حاضر نیستند پروژههای برقی را فاینانس کنند، در حوزه پروژههای انتقال و توزیع نیز اساسا سالها در محدوده ۱۰ تا ۲۰ درصد مورد نیاز سرمایهگذاری کردیم، بنابراین بحران بعدی ما در این حوزه خواهد بود.
حمیدرضا صالحی هم میگوید: در ۱۰ سال گذشته، ما عملاً سرمایهگذاری جدید در حوزه تولید نیروگاه و تولید برق را متوقف و فراموش کردهایم و همانطور که کارشناسان از سالها قبل هشدار داده بودند، این موضوع سرانجام گریبان ما را گرفت .
برق یک کالای تجاری است و باید با قیمت عادلانه فروخته شود؛ باید سرمایهگذاری و زیرساختهای آن حفظ شود. راهحل مشکل صنعت برق در سرمایهگذاری و روابط تجاری است نه در الگوی پاداش و تنبیه که راهحلی کوتاهمدت است.