دولتها به طرق مختلف به تولید ضربه زدهاند. چه با دخالت در قیمتگذاری و وضع تعرفهها، چه با به هم زدن قیمتهای نسبی و به هم ریختن بازارها؛ اما میخواهند همه ضرباتی ر ا که به تولید زده با تزریق منابع مالی حل کنند. این در حالی است که تجربه نشان میدهد تزریق نقدینگی به واحدهای تولیدی مشکلات آنها را حل نمیکند و درنهایت به کسری بودجه دولت و ایجاد تورم منجر میشود.
کامران ندری، کارشناس بانکی در گفتوگو با «اتاق ایران آنلاین» میگوید: کاری که بانکها در اقتصاد ایران میکند، خلق پول و نقدینگی است. نقدینگی در اختیار جامعه توسط بانکها جمعآوری و به بخشهای مختلف تزریق میشود؛ درواقع بانکها هم اعتبار ایجاد میکنند و هم تولید نقدینگی. این نقدینگی هم به صاحبان کسبوکار و هم به خانوار کمک میکند که کار خود را مدیریت و برنامهریزی کنند.
ندری میگوید: بانکها نقش مهمی در اقتصاد دارند و باعث میشوند که پساندازهای کوچک به کمک سرمایهگذاری برود. بانکها در تجهیز پسانداز و تکمیل و تسریع سرمایهگذاری نقش کلیدی دارد و دنیای بدون بانک متصور نیست اما فعالیتهای بانکها با ریسکهایی مواجه است.
او درباره ریسک بانکها میگوید: اگر مدیریت بانکها نتواند ریسک بانکداری را مدیریت کند، خطراتی برای حیات بانک دارد و منابع پولی کشور را به خطر میاندازد. البته این مسئله فقط به مدیریت بانکها ربط ندارد و کمرنگ بود نهادهای ناظر هم مشکلات جدی دارد. در نتیجه اگر در حوزه مدیریت و تنظیم مقررات، قوانین و نظارت بر حسن اجرای مقررات دچار مشکل باشیم، عملکرد بانکها تضعیف میشود و خروجی و نتیجه مورد انتظار در اقتصاد حاصل نخواهد شد.
او تصریح میکند: در حوزه مدیریت بانکها با مشکلاتی مواجه هستیم؛ مدیریت بانکها را سهامداران انتخاب میکنند. بخشی از بانکها دولتیاند و بخش غیردولتی در اختیار نهادهای حاکمیتی هستند و برای همین انتخاب مدیران بهدرستی انجام نمیشود؛ بنابراین مدیریت بانکها غیرحرفهای نیست. البته این مشکل در کل حوزه اقتصاد وجود دارد و مدیریت از سمت حاکمیت تعیین میشود و برای همین مدیریت حرفهای در بانکها و واحدهای اقتصادی وجود ندارد و یا انگشتشمار است.
ندری ادامه میدهد: عدم تخصص مدیران در اقتصاد و بانکها باعث بروز مشکلاتی میشود. البته در حوزه نظارت بر عملکرد بانکها که باید توسط بانک مرکزی انجام شود، ضعفهای جدی وجود دارد. نهاد ناظر در سالهای گذشته نتوانسته وظیفه خود را بهدرستی انجام دهد و مشکلاتی در بانکها به وجود آمده که سالبهسال زیاد شده است.
او تاکید میکند: ما با عمده مشکلات حلنشده در بانکها مواجه هستیم و ضعف بانک مرکزی در اعمال نظارت خوب و قوی بر بانکها مشکلاتی را ایجاد کرده و این مشکلات پیچیدهتر شده و بهراحتی قابلحل نیست. نتیجه ضعف مدیریتی و نظارتی باعث شده که اقتصاد با تورم بالا و مزمن مواجه شود. نا اطمینانیهای قیمتی در اقتصاد افزایشیافته که در بلندمدت تأثیر منفی روی سرمایهگذاری و رشد اقتصادی میگذارد.
ندری تصریح میکند: اگر نظام بانکی نتواند بر تورم مزمن و دورقمی فائق آید، اقتصاد ایران در زمینه رشد و عملکرد اقتصاد کلان با مشکلات جدی مواجه خواهد شد. ضعفهای نهادی در نظام بانکی سبب شده که گرفتار تورم بالا شویم و تورم بالا در میزان سرمایهگذاری در اقتصاد و رشد اثر بسیار منفی دارد.