کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق ایران طی نشستی به بررسی چالشهای کشت گوجه‌فرنگی خارج از فصل در کشور پرداخت.
طبق گزارش‌های به‌دست‌آمده به دلیل دیر سرد شدن هوا در پاییز سال جاری، محصول گوجه‌فرنگی استان‌های جنوبی کشور زودتر از همیشه آماده عرضه به بازار شدند. در ابتدا قیمت تمام‌شده سر زمین برای کشاورز مناسب بود اما به دلیل ورود محصولات همه مناطق زیرکشت، قیمت‌ها کاهش پیدا کرد هرچند به دلیل هزینه بالای حمل همچنان قیمت برای مصرف‌کننده بالاست.
به‌منظور کاهش صادرات گوجه‌فرنگی و درعین‌حال تولید بیشتر این محصول، شاهد مازاد تولید گوجه در شهرهای بوشهر، هرمزگان، زاهدان، فارس و جنوب کرمان هستیم. از سوی دیگر سرمای اخیر موجبات از بین رفتن بخش زیادی از این محصول را فراهم کرده و آسیب‌های مالی برای کشاورزان به بار آورده است. در همین راستا طی هفته گذشته گروهی متشکل از نمایندگان مجلس در کمیسیون کشاورزی و فعالان اقتصادی عازم بوشهر و از نزدیک با کشاورزان و چالشهای آن‌ها آشنا شدند. پس‌ازاین گزارشی توسط مجلس تهیه و در اختیار سخنگوی دولت قرار گرفت.
بر اساس اظهارات احمدعلی کیخا، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس، دولت باید برای حل این معضل تا دو هفته آینده تصمیم‌گیری کند در غیر این صورت‌مجلس از سایر راه‌های قانونی خود برای مواجهه با این چالش استفاده خواهد کرد.
وی تصریح کرد: همین امروز که با چالشهای مازاد تولید گوجه مواجه هستیم، 30 سال قبل نیز همین مشکلات گریبان گیر بخش کشاورزی کشور بود. به اعتقاد من دلیل اصلی این معضل عدم رعایت قانون و بی‌توجهی دستگاه‌ها و نهادهای عمومی به تکالیف قانونی خود است.
این نماینده مجلس یادآور شد: زمانی که تصمیم به کشت محصولی می‌گیریم باید شرایط بازار آن را هم در نظر داشته باشیم. اتاق ایران باید در این رابطه فعالان عمل کند.
کیخا با اشاره به اعتراضات کشاورزان بوشهری مبنی بر سرمازدگی محصولات و بی‌توجهی دولت به این امر گفت: مردم بوشهر این سؤال را مطرح می‌کنند که چرا وقتی محصولات کشاورزی در استان‌های شمالی دچار سرمازدگی می‌شود، رسانه‌ها اخبار را مخابره کرده و دولت واکنش نشان داده و منابع حمایتی خود را در اختیار کشاورزان منطقه قرار می‌دهد اما امروز که همین مشکل برای کشاورزان بوشهری رخ‌داده هیچ‌کس رسیدگی نمی‌کند؟
بر اساس اظهارات وی پاسخ دولت در مقابل این سؤال برای مجلس قانع‌کننده نیست.
در ادامه محمدباقر سعادت، عضو دیگر کمیسیون کشاورزی مجلس با بیان این مطلب که دولت اهتمام لازم برای رسیدگی به این مسئله را ندارد، تصریح کرد: اگر نظام برنامه‌ریزی درستی در کشور وجود داشت، امروز با مشکلاتی در این سطح روبرو نبودیم. ما می‌دانیم اگر امروز بحث گوجه‌فرنگی مطرح هست، فردا نوبت خرما و پس‌فردا نوبت محصول دیگری است. ادامه حرکت‌های بی‌برنامه نتیجه‌ای جز آنچه در بحث آب با آن دست‌به‌گریبان هستیم، نخواهد داشت.
وی بر این باور است که کارشناسان وزارت کشاورزی نباید پشت میزها بنشینند بلکه محل فعالیت آن‌ها در دل مزارع و در کنار کشاورزان است. آن‌ها باید راهنمایی‌های لازم را در اختیار کشاورزان قرار دهند.
گفتنی است فعالان این حوزه در بخش خصوصی انتظار دارند در طول کمترین زمان ممکن، دولت اقدام به حل این چالش کند. البته از نظر کشاورزان خرید حمایتی نمی‌تواند راهکار منطقی باشد. چراکه دولت نه چنین منابعی در اختیار دارد و نه انبار مناسبی برای نگهداری از این میزان گوجه‌فرنگی، بدین ترتیب باید سازوکار بهتری اتخاذ شود.
خدنگی از معاونت زراعت وزارت جهاد کشاورزی، از برنامه‌ریزی‌های دولت برای آغاز خرد حمایتی محصول گوجه‌فرنگی در کمترین زمان ممکن خبر داد و گفت: طی سال گذشته بالغ‌بر 221 هزار تن گوجه به عراق صادر شد که امسال به دلیل کشت این محصول در بصره و کربلا، صادراتی به عراق نداشتیم. از سوی دیگر شرایط آب‌وهوایی برای تولید گوجه مناسب بود.
وی تأکید کرد: وزارتخانه آمادگی پرداخت هزینه‌های حمل و خرید تضمینی گوجه را دارد.
محمدتقی منوچهری، رئیس سازمان جهاد کشاورزی بوشهر با بیان این مطلب که بحث کشاورزی وابسته با شرایط اقلیمی است، عنوان کرد: در مورد سطح زیر کشت محصولات، خردادماه جلسات برگزار شد و بیت و دوم همان ماه قراردادهای کشت برای کشاورزان ارسال گردید. هرچند متأسفانه در این رابطه ضمانت اجرایی کافی وجود ندارد. بالغ‌بر 40 درصد چاه‌ها، غیرمجاز هستند و از هیچ قانونی تبعیت نمی‌کنند.
وی پیشنهاد داد: باید اجرای قانون را جدی گرفته و از کشاورزانی که بیش از میزان سطح زیر کشت ذکرشده در قرارداد اقدام به کشت محصول کرده‌اند، هیچ‌گونه حمایتی صورت نگیرد. با این کار هم انصاف رعایت شده و از حقوق افرادی که طبق قانون رفتار کرده‌اند، حمایت می‌شود و هم سایر کشاورزان را وادار می‌کند که سال بعد طبق قرارداد عمل کنند.
گفتنی است نمایندگان مجلس حاضر در این جلسه نیز با تأیید اظهارات منوچهری خاطرنشان کردند که مجلس نیز نسبت به حمایت از همه کشاورزان مدعی نبوده و اجرای قانون را خواستار است. کیخا در مورد صادرات گوجه‌فرنگی به عراق نیز تصریح کرد: وزارتخانه باید قبل از قرارداد با کشاورز مطالعه دقیقی نسبت به بازار داخل و خارج داشته باشد. کشت گوجه در عراق یک‌روزه انجام‌نشده است که تصمیم‌گیری در مورد آن در ایران غیرممکن باشد. به‌طور حتم کشاورزان ایرانی باید از تحولات بازارهای هدف خود اطلاع داشته باشند.