روادید تجاری میان ایران و قزاقستان لغو شود

غلامحسین شافعی، رئیس اتاق ایران، که در صدر هیاتی تجاری همراه با حسن روحانی، رئیس جمهور، به آستانه پایتخت قزاقستان سفر کرده، امروز در «همایش تجاری قزاقستان و ایران» سخنرانی کرد.

رئیس اتاق ایران در این همایش که با حضور وزیر اقتصاد و سرمایه گذاری قزاقستان، رئیس اتاق بازرگانی قزاقستان، محمد نهاوندیان رئیس دفتر رئیس جمهور، مجتبی خسرو تاج رئیس سازمان توسعه تجارت و بیش از 250 نفر از فعالان بخش خصوصی دو کشور برگزار شد، گفت: در میان کشورهای منطقه، قزاقستان با برخورداری از اشتراکات عمیق تاریخی، فرهنگی، جغرافیایی و اقتصادی با ایران، برای ما در زمینه تقویت همکاری‌ها و افزایش تعاملات در اولویت قرار دارد.

شافعی بر لزوم همکاری دولت و بخش خصوصی دو کشور برای ارتقای مبادلات تجاری تاکید کرد و گفت: بدون فراهم آوردن تسهیلات لازم در خصوص صدور روادید تجاری، رفع موانع و مشکلات بانکی، برطرف کردن مشکلات ترانزیتی و گمرکی و ارائه تسهیلات لازم در زمینه حمل و نقل ریلی، دریایی و هوایی امکان افزایش حجم مبادلات تجاری بین دو کشور میسر نخواهد شد.

رئیس پارلمان بخش خصوصی ایران خواستار لغو روادید میان دو کشور به خصوص در رابطه با فعالیت اقتصادی  شد و پیشنهاد داد تا زمان برقراری ارتباط بانکی دو کشور، انجام مبادلات بانکی با ارزهای ملی انجام شود.

 رئیس اتاق ایران پیش از این نیز رئیس جمهور را در صدر یک هیات تجاری دیگر در سفر به ارمنستان همراهی کرده بود.

محمد نهاوندیان در سخنرانی افتتاحیه این همایش، فراهم کردن زیرساخت های لازم همراه با تسهیل روابط تجاری میان ایران و قزاقستان برای حرکت بزرگ در روابط دو کشور را خواستار شد و گفت: در شرایط جدید ایران و قزاقستان، قراردادهای بلندمدت و سرمایه گذاری در صنعت از اولویت برخوردار است. نهاوندیان به اهمیت توسعه روابط با کشورهای اوراسیا اشاره کرد و گفت: وزارت صنعت ایران به طور جدی به دنبال ایجاد شرایط جدید در تعاملات اقتصادی با این کشورهاست. او همچنین به عنوان اولین قدم، خواستار تسریع در صدور روادید تجاری برای بازرگانان دو کشور شد.

در این همایش محمدرضا کرباسی، معاون امور بین الملل اتاق ایران، ضمن اشاره به ظرفیت های اقتصادی و تجاری ایران، زمینه های موجود برای افزایش همکاری های تجاری میان دو کشور را تشریح کرد.

همچنین مجتبی خسرو تاج رییس سازمان توسعه تجارت، مشکلات کلان تجار در راه توسعه همکاری های متقابل را بر شمرد. امیر عابدی رئیس شورای مشترک بازرگانی ایران و قزاقستان نیز طی سخنانی بر لزوم تسهیل صدور روادید و همچنین حل مشکل ارتباط بانکی میان بانک های دو کشور به منظور ارتقای سطح مبادلات تجاری تاکید کرد.

در این همایش وزیر اقتصاد و سرمایه گذاری قزاقستان، رئیس اتاق بازرگانی این کشور و رئیس بایترک (BAITEREK) بزرگ ترین هلدینگ اقتصادی دولتی قزاقستان نیز سخنرانی کردند.

 متن کامل سخنرانی رئیس اتاق ایران در همایش تجاری قزاقستان و ایران به این شرح است:

عالیجنابان؛ خانم ها؛ آقایان                     

بسیار خوشحالم که در سفر به جمهوری قزاقستان، بار دیگر فرصت حضور در همایش عاملین اقتصادی دو کشور با حضور روسای محترم جمهور ایران و قزاقستان فراهم آمد. حضور روسای محترم جمهور دو کشور در همایش هایی از این قبیل نشان از حمایت دولتمردان از  بخش های خصوصی و تلاش مسئولین بلند پایه جمهوری اسلامی ایران و جمهوری قزاقستان در جهت رفع موانع و مشکلات موجود و ترسیم پایه های مناسبات بر اساس اصول محکم و قابل اعتماد می باشد.

حضار محترم

 روابط دو کشور ایران و قزاقستان به ویژه در زمینه های اقتصادی از چشم انداز مثبت و رو به رشدی برخوردار است. اکنون ایران، با پشت سر گذاشتن دوران تحریم، دیدگاه اقتصادی نوینی را در دستور کار خود قرار داده است. از دستاوردهای گذر از تحریم می توان به بهبود شرایط اقتصادی و سیاسی در داخل کشور، ارتقاء جایگاه منطقه‌ای و بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران و تمایل شرکت‌های بزرگ بین‌المللی برای گشودن باب مراوده با شرکت‌های ایرانی در حوزه­های مختلف اشاره نمود که با گذشت مدت اندکی پس از  تحریم ها ایران شاهد حضور هر چه بیشتری شرکای بین المللی خود از مناطق مختلف جهان بوده است.

اقتصاد ایران اکنون با برخورداری از ثبات و امنیت، زیرساخت های گسترده، پتانسیل های متعدد اقتصادی، توسعه بخش های تولیدی کارآمد با برخورداری از قدرت رقابت در سطح بین المللی، منابع انسانی با دانش و مهارت بالا و همچنین مدیریت خلاق، کارآمد و تحولگرا، کانون توجه محافل اقتصادی بین المللی می باشد. بر اساس تحقیقات به عمل آمده توسط کارشناسان بین المللی، ایران یکی از مهم ترین اقتصادهای رو به رشد، با ثبات و تأثیر گذار در آینده نه چندان دور در منطقه خاورمیانه خواهد بود.

ایران با برخوردای از شرایط ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیکی مناسب؛ جایگاهی مهم در میان کشورهای صادرکننده نفت (اپک) داشته و با ایفای نقشی بالقوه در تأمین امنیت اقتصادی و انرژی جهان، شرایط منحصر به فردی را ازآن خود کرده است. همچنین قرار گرفتن در مسیر کریدورهای ترانزیتی شمال- جنوب، مرکزیت جغرافیایی میان کشورهای عضو سازمان همکاریهای اقتصادی اکو و برقراری ارتباط ترانزیتی افغانستان و آسیای میانه باعث گردیده تا از شاهراه­های بزرگ تجاری جهان در دریا و خشکی از ایران یا نزدیکی آن عبور نمایند. بر این اساس، ایران با پانزده کشور همسایه دارای مرز آبی و خاکی است و در نتیجه به عنوان مسیری امن، کوتاه و ارزان به عنوان سکویی برای دسترسی کشورها نه ‌تنها به بازار داخل، بلکه بازار 400 میلیون نفری منطقه مطرح است.

تجار و بازرگانان محترم

تقویت همکاری‌ها و افزایش تعاملات علی الخصوص در بخش های اقتصادی با کشورهای منطقه‌ از اولویت‌های دولت جمهوری اسلامی ایران می‌باشد. در این میان کشور قزاقستان با برخورداری از اشتراکات عمیق تاریخی، فرهنگی، جغرافیایی و اقتصادی از جایگاه خاصی برای ایران برخوردار است. همچنین همکاری در سازمان های منطقه ای از جمله اکو، سازمان همکاری های اسلامی و سیکا (کنفرانس تعامل و اعتماد سازی آسیا) علاوه بر مزیت های اقتصادی و تجاری، ضریب امنیت در منطقه را نیز افزایش می دهد.

متاسفانه علیرغم مزایای نامبرده، نگاهی به واقعیت های آماری نشان می دهد واردات کلی کشور قزاقستان در سال 2015 میلادی حدود30.5میلیارد دلار بوده که سهم ایران از این بازار تنها 0.38 درصد یعنی 116 میلیون دلار در مدت 10 ماه بوده و در مقابل میزان کل واردات ایران در همین سال44.5 میلیارد دلار است که در همین دوره، فقط0.19 درصد آن یعنی 84 میلیون دلار مربوط به قزاقستان می باشد. باتوجه به اینکه در این سال حجم کل صادرات ایران به جهان حدود 40.5 میلیارد دلار و قزاقستان 46 میلیارد دلار بوده درصدهای فوق بسیار ناچیز است.

با نگاهی به اقلام عمده وارداتی قزاقستان از سایر کشورها مانند مواد غذایی و دارویی، ماشین آلات، خودرو و برخی محصولات فلزی و پتانسیل موجود در کشور ایران در این زمینه ها و از طرف دیگر نیاز ایران به اقلامی همچون غلات، گوشت و مواد معدنی که جزو صادرات اصلی کشور قزاقستان است می توان دورنمای بسیار روشنی در افزایش حجم مبادلات تجاری بین دو کشور متصور شد.

از طرف دیگر، مقایسه آماری بین حجم مبادلات تجاری دو کشور در دوره 10 ماهه سال 2015 با سال 2014 میلادی بیانگر کاهشی چشمگیر است به طوری که میزان صادرات ایران به قزاقستان از حدود 222 میلیون دلار به 116 میلیون دلار و رقم واردات از این کشور از حدود 210 میلیون دلار به 84 میلیون دلار در این دوره تنزل پیدا کرده که ضروری است با ریشه یابی دقیق و اصولی، راه حل های عملی و کارساز جهت رفع این مشکل از سوی دو کشور اتخاذ گردد.

با برخورداری کشور قزاقستان از اراضی وسیع کشاورزی ، معادن، ذخایر عظیم انرژی، آب و هوا و خاک متنوع از یک طرف و توانمندی­های عاملین اقتصادی ایرانی در زمینه ارائه خدمات فنی و مهندسی، کشاورزی، دامداری، داروسازی، احداث پروژه­های بزرگ نیروگاهی و مواصلاتی از طرف دیگر، زمینه­های مساعدی برای همکاری های مشترک دو کشور وجود دارد. ایران با تکیه بر دانش بومی و متخصصین و دانشمندان داخلی، پیشرفت های قابل توجهی در زمینه دستیابی به فناوریهای نو در حوزه نانو و بیو تکنولوژی در سالهای اخیر کسب کرده است. با توجه به ظرفیت های قابل توجه قزاقستان در زمینه یاد شده، می‌توان با تبادل تجربیات و دانش فنی به رشد و توسعه دو کشور کمک نمود.

جمهوری اسلامی ایران از توانمندی قابل توجهی در زمینه خدمات فنی و مهندسی برخوردار است و هم اکنون  شرکت های ایرانی در زمینه جاده سازی، ساختمان سازی و ساخت اتوبان  در قزاقستان حضور دارند که با فعالیت درخشان خود آثار ماندگاری در سرزمین زیبای شما به یادگار گذاشته اند. از شرکت های فنی و مهندسی فعال در قزاقستان می توان به دنا ره ساز، پل و دژ، دیداس و ... اشاره نمود.

علاوه بر همکاری در زمینه های ساختمانی و خدمات فنی – مهندسی، بخش معادن نیز با توجه به سابقه درخشان بخش خصوصی ایران از پتانسیل مناسبی برای دو کشور برخوردار است. قزاقستان جزو ۱۰ کشور مطرح دنیا در زمینه حجم ذخایر منابع طبیعی است به گونه‌ای که معادن مختلفی از جمله کروم، روی، طلا، زغال‌سنگ، اورانیوم، آهن و مس در کشور شما موجود است و در این حوزه چشم انداز مناسبی برای همکاریهای مشترک دو کشور وجود دارد. ذکر این نکته ضروری است که در حال حاضر ۱۹ شرکت ایرانی در معادن مس قزاقستان در حال فعالیت هستند.

در زمینه سرمایه گذاری مشترک هشت طرح مشترک بین دو کشور به ارزش یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار تعریف شده و تاکنون ۲ طرح آن اجرایی شده است.

ضمنا همکاری در زمینه های نمایشگاهی علی الخصوص نمایشگاه اکسپو 2017 که به زودی در شهر زیبای آستانه برگزار خواهد شد فرصت مغتنمی را برای حضور عاملین اقتصادی ایرانی به منظور معرفی توانمندی های ایشان در سطوح بین المللی فراهم می آورد.

حضار محترم

دریای خزر افزون بر موقعیت حساس راهبردی و ارتباطی بین کشور های ساحلی و همچنین زیست محیطی به عنوان بزرگترین دریاچه کره زمین شناخته شده است. ایران با برخورداری از بیشترین جمعیت ساحل نشین در دریای خزر، خواستار رعایت مسائل زیست محیطی و تأمین امنیت در خزر می باشد. پر واضح است که بی توجهی به موارد ذکر شده، نه تنها به حفظ منابع طبیعی به عنوان سرمایه ای برای آیندگان بلکه به اقتصاد منطقه نیز لطمات جبران ناپذیری را وارد خواهد آورد.

عالیجنابان

قطعا بدون فراهم آوردن تسهیلات لازم در خصوص صدور روادید تجاری، رفع موانع و مشکلات بانکی، برطرف نمودن مشکلات ترانزیتی و گمرکی و ارائه تسهیلات لازم در زمینه حمل و نقل ریلی، دریایی و هوایی امکان افزایش حجم مبادلات تجاری بین دو کشور میسر نخواهد شد. لازم است مجددا تاکید نمایم که وظیفه دولت ها فراهم آوردن بسترهای لازم، تامین امنیت اقتصادی و تسهیلات تجاری است و وظیفه بخش خصوصی، شناسائی فرصتهای اقتصادی و تحقق نفع متقابل در ابتکارها و همکاری های مشترک است. امید است با رفع موانع و مشکلات موجود بتوانیم حق خود را در قبال عاملین اقتصادی ادا نماییم. در این خصوص با توجه به اهمیت مقوله تجارت بین دو کشور و حضور رییس جمهوری محترم جمهوری اسلامی که مبین لزوم تقویت بیش از پیش روابط تجاری است، امضا موافقتنامه کنسولی میان دو کشور جهت لغو روادید به خصوص در رابطه با فعالیت اقتصادی و سهولت کار تجار دو کشور پیشنهاد می شود.

همچنین از آنجا که در حال حاضر هیچگونه ارتباط بانکی میان دو کشور برقرار نمی باشد پیشنهاد می گردد مبادلات بانکی با ارزهای ملی در دستور کار قرار گیرد.

در پایان ضمن تشکر از دست اندرکاران برگزاری این همایش، توفیقات شما را از خداوند متعال خواهانم. متشکرم