از عمر استارتآپها در ایران چیزی حدودی دو سال میگذرد. اوایل توجه چندانی به این کسبوکارها نمیشد که شاید علتش ابهام در موفقیت و استقبال مشتریان از آنها بوده است. اما حالا که موفقیت آنها امری غیرقابل انکار است، انتقادات متعددی از سوی کسبوکارهای سنتی مطرح شده و در مواردی حتی فعالیت این نرم افزارها غیرقانونی خوانده شده است.
محسن احتشام، عضو هیات نمایندگان اتاق ایران و رئیس اتاق بیرجند یکی از کسانی است که فعالیت اینگونه کسبوکارها را به نفع مشتری دانسته و معتقد است آنها دست کسبوکارهایی را که در راستای تجارت منصفانه گام برنمیدارند، رو میکند. او درباره استارتآپها به «پایگاه خبری اتاق ایران» میگوید: از مشخصات بارز تجارت پست مدرنیسم یا فراصنعتی این است که تولید اطلاعات و خدمات جای کالا را میگیرد. این مشخصه درحال ورود به ایران نیز هست، چنانچه شرکتها بهجای فروش کالا، خدمات و اطلاعات را میفروشند. در این شرایط مصرفکننده برای تهیه کالای با کیفیت بهتر و قیمت پایینتر اقبال پیدا میکند.
به گفته این عضو کمیسیون جوانان، کارآفرینی و کسب وکارهای نوین و دانش بنیان اتاق ایران، چنین ایدهای سالها قبل در کشورهای دیگر اجرا شده است و ما باید همگام با دهکده جهانی حرکت کنیم.
احتشام با تاکید بر اینکه خدمات استارتآپها به نفع مصرفکنندگان است، میگوید: مصرف کننده از این طریق کشف قیمت می کند و از طرق گوناگون قیمت میگیرد؛ در نتیجه قدرت انتخاب بیشتری از لحاظ کیفی و کمی دارد.
کسبوکارهای سنتی اخیرا احساس تهدید و خطر کردهاند و نوک تیز انتقادات خود را به سوی استارتآپها گرفتهاند. عضو هیات نمایندگان اتاق بیرجند معتقد است استارتآپها برای کسانی که خدماتشان مشتری مدار نیست، تهدید محسوب میشوند. او توضیح میدهد: در هر صنف و کالایی سود منصفانه وجود دارد و تاجر در تجارت باید این سود متعارف را کسب کند. سود غیرمنصافانه مبتنی بر بازاریابی اجتماعی نیست، یعنی بازاریابی مبتنی بر انسانیت رفاه انسانها. برخی کسبوکارهای سنتی از عدم اطلاع مصرف کننده سوء استفاده میکنند و سود غیرمتعارف از آنها میگیرند.
به گفته احتشام، استارتآپها به مشتریها خدمت میکنند و دست کسانی را که در راستای تجارت منصفانه قدم بر نمیدارند، رو میکنند. او این کسبوکارهای جدید را نوعی فرصت باشد برای انواع سنتی آن دانسته و میگوید: کسبوکارهای سنتی به اشتباه فکر میکنند استارتآپها در کوتاه مدت خطرآفرین هستند، اما در واقع بلند مدت فرصتی است برای آنها تا خودشان را با تجارت با اخلاق سود منصفانه تطبیق دهند. این کار هزینههای مبادله، یعنی هزینههایی که در اثر عدم اطلاع مصرف کنندگان به دست میآید را از بین برده و در کل به نفع اقتصاد کشور است.
این عضو هیات نمایندگان معتقد است اگر اگر استارتآپها مجوز فعالیت داشته باشند، اعتراض سایر اصناف نمیتواند خللی در کار آنها ایجاد کند.
احتشام همچنین حمایت از ادامه حیات کسبوکارهای جدید را به عهده دولت و بهخصوص مصرف کنندگان دانسته و میگوید: بخشی از این کار تامینکننده حقوق مصرفکننده است و استقبال زیاد مردم از آنها نشان میدهد مصرف کنندگان با حقوق خود آشنا شدهاند.
به گفته احتشام، استارتآپها کسبوکارهای سنتی ها را نیز به سمت مدرنیته میکشانند.