سواحل مکران، دروازه‌ای به‌سوی توسعه اقتصادی

سواحل مکران به دروازه طلایی کشور معروف است که به‌سوی دریاهای آزاد گشوده می‌شود؛ تاریخی به درازی تاریخ ایران‌زمین دارد و از زمان هخامنشیان نقشه آن گره‌خورده به نام ایران که حکیم ابوالقاسم فردوسی در وصف آن شعر می‌سراید؛ مُکران یا مَکران همان گنجینه پنهان در سیستان و بلوچستان با تمدنی دیرینه و فرصت‌های نهان برای سرمایه‌گذاری توسعه‌ای.

از ایران بشد تا به توران و چین                                   گذر کرد از آن پس به مکران زمین

ز مکران شد آراسته تا زره                                        میانها ندید ایچ رنج از گره

پی او ممان تا نهد بر زمین                                      به توران و مکران و دریای چین

همه چین و مکران سپه گسترم                                     به دریای کیماک بر بگذرم

جهاندار سالی به مکران بماند                                  ز هر جای کشتی گران را بخواند

از آن پس دلیران پرخاشجوی                                   به تاراج مکران نهادند روی

مُکران نام ناحیه اصیل آریایی‌نشین در جنوب شرقی ایران است به‌عنوان چهاردهمین استان تحت فرمانروایی داریوش بزرگ. سرزمینی ساحلی در جنوب شرقی ایران و جنوب غربی پاکستان است که در طول خلیج عمان از راس‌الکوه در غرب جاسک تا لاس‌بلا در جنوب غربی ایالت بلوچستان پاکستان گسترده است.

می‌گویند گنجینه‌ای طلایی است در میان غروب دریا که بر تارک آن می‌درخشد همسایگی با آب‌های آزاد بین‌المللی در سرتاسر مرز جنوبی، همسایگی مستقیم با کشورهای پاکستان و افغانستان، و به‌طور غیرمستقیم با کشورهای آسیای مرکزی (از طریق ترکمنستان) است که راه غیرقابل چشم‌پوشی برای کشورهایی است محصور در خشکی (به‌جز پاکستان) که از مکران به دریاهای آزاد می‌رسند.

سیستان و بلوچستان باوجود مکران در مسیر دو کریدور از سه کریدور ترانزیتی بزرگ دنیا قرار دارد. منطقه مکران به‌عنوان محور ترانزیتی طرح توسعه جنوب شرق مطرح است. گنجینه‌ای طلایی که مدت‌ها از آن غفلت شده بود تا اینکه در برنامه ششم توسعه، به توسعه سواحل مکران توجه شد و ستاد توسعه سواحل مکران حدود دو سال است که کار خود را شروع کرد. قرار است تمام سازمان‌ها و وزارتخانه‌های کشور، چون جهاد کشاورزی، نیرو، نفت، صنعت، معدن و تجارت، اقتصاد و دارایی، آموزش‌وپرورش، سازمان گردشگری و سازمان مناطق آزاد تجاری و اقتصادی برای توسعه مکران همکاری کنند.

فعالان اقتصادی در راه سواحل مکران

جنوب شرقی کشور درحال پوست انداختن است. فقر دارد پا پس می‌کشد؛ آن هم در سرزمینی که پول وجود خارجی ندارد، آموزشی نیست، بهداشت معنا نشده و چشم مردمان پابرهنه‌اش به چیزی جز کپر عادت نکرده. نه جاده‌ای، نه فرودگاهی، نه اسکله‌ای و نه هیچ چیز دیگری. سرزمینی از شن که با نسیمی آرام، مثل مه رقیق صبحگاهی، از دریا به سمت کوه و از کوه به سمت دریا روان است. گاه شتری ویلان و بی‌رمق، در جست و جوی بوته خاری، سلانه سلانه پشت صخره‌ها گم می‌شود و گاه کشتی غول‌پیکری بعد از سه روز پهلو گرفتن در بندر فجیره امارات، قبراق و بی‌نیاز، راهش را سمت هرمز کج می‌کند. مکران را می‌گویم؛ 600 کیلومتر ساحل رها شده عمان؛ درست از میناب در دهانه هرمز تا پسابندر در خلیج گواتر.

این تصویر اما به تندی در حال تغییر است؛ منطقه دوم نیروی دریایی ارتش، درحال کوچ از بندر بوشهر در کرانه خیلج فارس، به بندر جاسک در قلب سواحل مکران و در میانه‌راه میناب و چابهار است. حالا وزارت دفاع و ارتش جمهوری اسلامی ایران برای توسعه مکران وارد مرحله عمل شده است و بعد از آن فعالان اقتصادی. توسعه مکران بهانه‌ای بود برای برگزاری همایش بین‌المللی در چهارم و پنجم بهمن‌ماه با عنوان «معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری و توسعه پایدار در سواحل مکران»؛ در این همایش خیلی از کشورهای خارجی حضور داشتند؛ هند، چین، ژاپن، افغانستان، پاکستان، سوئد، نروژ و خیلی از کشورهای غربی و آسیایی دیگر. این همایش با حضور اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهوری و خیلی از وزرای اقتصادی کشور افتتاح شد. پنل‌های متعدد با عنوان: زیرساخت‌های مالی و اقتصادی؛ پنل نفت و گاز؛ پنل صنایع و معادن؛ پنل نیرو (آب و برق)؛ پنل فرصت‌های سرمایه‌گذاری گردشگری و اکو توریسم دریایی؛ فرصت‌های سرمایه‌گذاری منطقه آزاد چابهار؛ پنل حمل‌ونقل، بنادر و شهرسازی؛ پنل پتروشیمی؛ پنل شیلات و کشاورزی برگزار شد.

روایت از مکران

رضا پدیدار عضو هیات نمایندگان اتاق ایران و یکی از شرکت‌کننده‌های همایش «معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری و توسعه پایدار در سواحل مکران» می‌گوید: «مکران منطقه‌ای زر خیر است و توسعه این منطقه به فرصت، سرمایه، انسجام و هماهنگی بسیار بالایی نیاز دارد.» او مکران را به مرواریدی پنهان در ایران‌زمین تعبیر می‌کند که باید قدر و منزلت آن شناخته شود و متناسب با آن سرمایه‌گذاری شود. به گفته پدیدار مکران می‌تواند دروازه‌ای برای توسعه پایدار ایران باشد.

در همایش چه گذشت؟

در حاشیه نخستین همایش توسعه پایدار در سواحل مکران هفت تفاهم‌نامه با شرکت‌هایی از هند، عمان، چین و کره جنوبی به ارزش تقریبی 3 میلیارد دلار در قالب پروژه‌های مختلف صنعتی، تجاری و حمل‌ونقل باهدف جذب سرمایه‌های خارجی در منطقه آزاد چابهار به امضای طرفین رسید.

عبدالرحیم کردی، رئیس هیات‌مدیره و مدیرعامل سازمان منطقه آزاد تجاری-صنعتی چابهار می‌گوید: «پروژه پارک لجستیک با سرمایه‌گذاری مشترک شرکت‌های ایرانی و شرکت عمانی " MHD" به ارزش تقریبی بالغ‌بر یک میلیارد دلار انجام خواهد شد.»

کردی تصریح کرد: «این پروژه به‌منظور توسعه محور شرق و کریدور ترانزیتی شمال-جنوب تعریف‌شده و نیز در راستای تحقق «توافق‌نامه چابهار» میان ایران، افغانستان و هند و همچنین «توافق‌نامه عشق‌آباد» است که میان 5 کشور ایران، عمان، ترکمنستان، ازبکستان، قزاقستان و پاکستان به امضا رسیده است.»

به گفته رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل سازمان منطقه آزاد تجاری-صنعتی چابهار، احداث لجستیک پارک و توسعه زیرساخت‌ها ازجمله حمل‌ونقل در زمینی به مساحت 150 هکتار در منطقه آزاد چابهار انجام می‌شود.

کردی با اشاره به اهداف کلان این پروژه‌های بزرگ اقتصادی در منطقه آزاد چابهار تأکید می‌کند: «فعال‌سازی کریدور ترانزیتی شمال-جنوب، سامان‌دهی حمل‌ونقل ترکیبی بار از مبدأ تا مقصد، کاهش هزینه نهایی انتقال کالا در سه محور افغانستان، آسیای میانه و اروپای شرقی ازجمله روسیه از اولویت‌هایی است که با انعقاد این تفاهم‌نامه‌ها زمینه‌های عملیاتی شدن آن فراهم می‌آید.» همچنین «تفاهم‌نامه دیگری فی‌مابین سازمان منطقه آزاد چابهار و شرکت پوسکو از کره جنوبی باهدف توسعه زیرساخت‌ها از طریق تشکیل یک کنسرسیوم چندملیتی منعقد شد.»

رئیس هیات مدیره و مدیرعامل سازمان منطقه آزاد تجاری-صنعتی چابهار از تفاهم‌نامه‌ای برای ایجاد شهرک صنعتی ایران-هند خبر می‌دهد. او می‌گوید: «این شهرک صنعتی با سرمایه‌گذاری اولیه 500 میلیون دلار در زمینی به مساحت 300 هکتار راه‌اندازی خواهد شد.» او افزود: «بر اساس مطالعات صورت گرفته، راه‌اندازی این شهرک صنعتی، زمینه بهتری برای سرمایه‌گذاری شرکت‌های هندی در منطقه آزاد چابهار فراهم می‌نماید، کاهش هزینه‌های سرمایه‌گذاری با متمرکز کردن صنایع در یک منطقه، نفوذ در بازارهای آسیای میانه و افغانستان، رقابت‌پذیری با شرکت‌های بین‌المللی و انتقال تکنولوژی از دیگر اهداف احداث شهرک صنعتی مشترک است.»

اجرای پروژه‌های متعدد توسط یک شرکت چینی

قرار است در تفاهم‌نامه‌ای دیگر فی‌مابین سازمان منطقه آزاد چابهار و شرکت چینی CHIR در اجرا و ساخت پروژه‌های مختلفی در این منطقه مشارکت خواهد داشت. این شرکت در زمینه‌های آب، فاضلاب، زیرساخت‌های فولاد، لوله‌های نفت و گاز، فرآیندهای آبزی‌پروری، ورزش‌های آبی، خطوط کشتیرانی، هتل، ساختمان‌سازی، جذب و همکاری با گردشگران و .... مشارکت می‌کند.

رئیس هیات مدیره و مدیرعامل سازمان منطقه آزاد تجاری-صنعتی چابهار با اعلام این اینکه شرکت‌های ایرانی و خارجی در قالب یک تفاهمی سه‌جانبه پروژه‌های زیرساختی اجرا خواهند کرد افزود: «تأسیس شهرک‌های تخصصی و صنعتی مختلف و واحدهای مسکونی و سایر پروژه‌های زیرساختی موردنیاز توسط شرکت‌های جهان پارس، سیتیک CITIC چین و سازمان منطقه آزاد چابهار انجام می‌شود. این پروژه‌های بزرگ در زمینی به مساحت تقریبی 7000 هکتار با حداقل 1.5 میلیارد دلار سرمایه اجرا می‌شوند.»

سرمایه‌گذاری در زمینه‌های انرژی و شهرک مسکونی

کشورهای هند، چین و کره جنوبی مشتاق سرمایه‌گذاری در مکران هستند؛ مدیرعامل منطقه آزاد چابهار گفت: «دو تفاهم‌نامه بین شرکت‌های داخلی پتروشیمی توسعه نگین مکران و گروه مپنا و همچنین بین شرکت‌های عمران شهر جدید رامشار و پترو عمران مکران در زمینه‌های ساخت نیروگاه تولید برق و مشارکت در احداث شهر جدید تیس منعقدشده است.» کردی تصریح کرد: «تفاهم‌نامه ساخت نیروگاه تولید برق برای تأمین انرژی موردنیاز در شرکت پتروشیمی توسعه نگین مکران به ارزش تقریبی 179 میلیون یورو با ظرفیت تولید برق به میزان 340 مگاوات به‌صورت مشارکت توسط شرکت‌های پتروشیمی توسعه نگین مکران و گروه مپنا انجام خواهد شد. در تفاهم‌نامه‌ای دیگر شرکت‌های عمران شهر جدید رامشار و پترو عمران مکران در امر ساخت مسکن در شهر جدید تیس واقع در شهرستان کنارک مشارکت خواهند کرد.»

قرار است توسعه سواحل مکران از طریق بازار سرمایه داخلی و خارجی شروع شود؛ اما هنوز مشخص نیست که این چگونه این سرمایه وارد چرخه کار خواهد شد؛ سوالی که پدیدار هم بعد از صحبت‌های جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهوری که گفت: «8 میلیون تن تخلیه و بارگیری داریم که ظرف 10 سال آینده به 80 میلیون تن خواهد رسید.» او این عدد را نجومی می‌داند و معتقد است شاید رسیدن به این هدف با موانع ساختاری، مالی، بانکی و سرمایه‌ای ایران هماهنگ نباشد.

محمد خزائی، رئیس سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران می‌گوید که سرمایه‌گذاری را از طریق هولدینگ سرمایه‌گذاری تأمین کنند؛ اما هنوز ورود سرمایه به ایران در مرحله ابهام، ناهماهنگی بانکی و محافظه کاری بانک‌های اروپایی گرفتار است.

فرصت‌های سرمایه گذاری در سواحل مکران کدام است؟

  وزارت نفت

اولین و مهمترین بخشی که در فضای بازگشت ایران به اقتصاد جهانی توجه سرمایه گذاران را به خود جلب می‌کند، بخش انرژی و به ویژه حوزه نفت و گاز و صنایع وابسته است. به دلیل مجاورت منطقه مکران با دریای آزاد، بستر مناسبی جهت سرمایه گذاری در حوزه انتقال و ذخیره سازی نفت در این منطقه فراهم گردیده است که به تبع آن، احداث پالایشگاهها و صنایع پایین دستی آن، قابل توجیه خواهد بود. همچنین، به دلیل تأمین زیرساخت‌های انتقال گاز از خط لوله هفتم سراسری که از شمال این منطقه عبور می‌نماید، امکان تعریف پروژه‌های پایین دستی صنایع گاز و خطوط انتقال به صنایع پایین دستی و نیز صادرات گاز به کشورهای همسایه میسر می‌باشد.

-احداث پایانه دوم صادرات نفت ایران و ایجاد مخازن نگهداشت نفت خام و فرآورده در جاسک

-انتقال گاز طبیعی از جاسک به عمان 

-انتقال گاز طبیعی از خط هفتم سراسری به جاسک

-انتقال گاز طبیعی از خط هفتم سراسری به چابهار

-احداث پالایشگاه در جاسک

-خط لوله نفت خام کوره (عسلویه) – جاسک   

-سرمایه گذاری در اکتشاف و استخراج میادین هیدرو کربوری

-پالایشگاه هرمز

-پروژه خط انتقال گاز از عسلویه به عمان

-احداث مخازن و پایانه نفتی جاسک

 پتروشیمی توسعه نگین مکران 

ضرورت‌های اصلی کشور، خروج از وضعیت خام فروشی و تولید مواد پتروشیمی به منظور ایجاد ارزش افزوده حداکثری از این منابع است و این موضوعی است که در این پنل موردتوجه خواهد بود. در همین راستا، احداث خط لوله هفتم سراسری گاز جهت انتقال گاز عسلویه به پاکستان، فرصتی طلایی جهت توسعه صنایع پتروشیمی در سواحل مکران فراهم آورده است. این پروژه‌ها در دو حوزه جاسک و چابهار تعریف و مکان یابی شده‌اند.

شرکت انبارها و پایانه‌های توسعه نگین مکران

-کریدور خطوط انتقال، مخازن ذخیره سازی و تجهیزات صادرات محصولات پتروشیمی مکران

شرکت آب نیروی مکران

-طرح احداث واحدهای یوتیلیتی و آفسایت

شرکت خط لوله انتقال گاز مکران

-طرح انتقال اتان عسلویه-چابهار

 وزارت صنعت، معدن و تجارت

-احداث شهرک صنعتی جاسک

-احداث واحد فولاد مکران در چابهار

-نیروگاه سیکل ترکیبی

-مجتمع فولاد

-احداث طرح‌های صنعتی کوچک، متوسط و صنایع تبدیلی

-مجتمع تولید آلومینیوم جاسک

-مجتمع پتروشیمی جاسک

-مجتمع منیزیوم جاسک

-تأمین زیرساختها و یوتیلیتی شهرک صنعتی جاسک

-مجتمع تیتانیوم جاسک

-مجتمع فولاد مکران

-احداث مجتمع فراوری آبزیان

-تولید پودر، خمیر و روغن ماهی از فانوس ماهیان (میکتوفیده)

-احداث مجتمع فرآوری خرما

-احداث مجتمع فرآوری میوه‌های گرمسیری

-احداث مجتمع تولید غذای آبزیان

وزارت جهاد کشاورزی

از جمله ظرفیت‌های اصلی نهفته در دل منطقه مکران، ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های کلان این منطقه در حوزه کشاورزی و شیلات است. اقتصاد مبنی بر کشاورزی و شیلات، در این منطقه، قدمتی چند صد ساله و حتی شاید چند هزار ساله دارد. زمین‌های وسیع و حاصل خیز منطقه و نیز وجود سواحل زیبای دریای عمان، جملگی ویژگی‌های منحصر بفردی را برای سواحل مکران رقم زده است که با برنامه ریزی و سیاست گذاری درست و با جذب و هدایت سرمایه‌ها می‌توان این پتانسیل را به یک ثروت فعال ملی تبدیل نمود. از جمله جذابیت‌های سرمایه گذاری در حوزه شیلات و کشاورزی در منطقه مکران عبارتند از: پروژه‌های پرورش ماهی در قفس، مزارع پرورش میگو و کشت گلخانه‌ای با هدف صادرات به بازارهای بین المللی. از این رو، تشریح برنامه‌های آتی و پروژه‌های جاذب سرمایه گذاری حوزه شیلات و کشاورزی در منطقه مکران و تمهیدات پیش بینی شده در این حوزه از اهم سیاست‌های این همایش و این پنل خواهد بود.

وزارت جهاد کشاورزی- طرح‌های کشاورزی

-طرح‌های توسعه حوزه آب و خاک (ذخیره سازی آب حاصل از بارش، انتقال آب تجهیز و نوسازی شبکه‌ها اصلی و فرعی)

-طرح‌های توسعه حوزه تولیدات گیاهی (ایجاد 3500 هکتار کشت داربستی،1400 هکتار کشت گلخانه‌ای، 3000 هکتار نخلستان،8 واحد قرنطینه نباتی، یک واحد آمادگاه مبارزه با ملخ صحرایی در جاسک)

-طرح‌های توسعه حوزه تولیدات دامی (طرحای توسعه پرورش شتر، شترمرغ، مرغ گوشتی، پروار بندی گوساله، دام سبک و ایستگاه خدمات شتر داری)

-تولید محصولات گلخانه ای

-پایانه صادرات محصولات کشاورزی

-توسعه باغات میوه‌های گرمسیری

وزارت جهاد کشاورزی-طرحهای شیلات

-برداشت از ذخایر فانوس ماهیان

-احداث، تکمیل تجهیز بنادر صیادی و مراکز تخلیه صید

-احداث زیستگاه مصنوعی پرورش آبزیان

-احداث مجتمعهای صنایع تبدیلی (تولید عصاره از فانوس ماهیان، خوراک دام، کنسرو تن ماهیان)

-پرورش ماهیان در قفس

-احداث زیرساختهای سایتهای پرورش میگو

-توسعه صید تون ماهیان در آبهای فراساحلی

-صید در آبهای سایر کشورها 

-توسعه صید فانوس ماهیان

-تامین شناورهای لانگ لاینر

-تامین شناورهای پرساینر

 سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری

از دیگر ظرفیت‌های مغفول مانده در منطقه مکران، ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های بی نظیر گردشگری منطقه است. جاذبه‌های خدادادی طبیعی متعدد در کنار سایر جاذبه‌های مسافرتی و استقرار در مبداء ورودی کریدور شمالی- جنوبی کشور، با تاریخی غنی و سرشار و قدمتی چند هزار ساله بر اساس یافته‌های باشتان شناسی و فرهنگ و آداب بومی غنی، همگی از این منطقه یک جاذبه بی نظیر و یک مقصد گردشگری جذاب، ولی بالفعل نشده، فراهم آورده که در صورت سیاست گذاری درست و تدوین برنامه‌های اجرایی معین و جذب و هدایت صحیح سرمایه‌های بخش خصوصی، در کنار تأمین زیرساختهای اساسی گردشگری توسط دولت. صنعت گردشگری از آنجایی که در توسعه اقتصاد محلی و اقتصاد خرد جامعه میزبان و نیز ایجاد اشتغال گسترده مستقیم و غیر مستقیم برای جامعه میزبان، تاثیرات مستقیم کوتاه مدت ایجاد می‌نماید و نیز به دلیل ارتباط این صنعت با مخاطب عام و ایجاد حافظه و علقه عمومی، و به دلیل همراستایی کامل اثرات این صنعت با سیاست‌های کلان توسعه منطقه مکران، می‌تواند به عنوان یکی از محورهای اصلی توسعه منطقه مکران قرار گیرد و از این منظر، نیازمند توجه ویژه مسئولین در این حوزه می‌باشد.

-منطقه نمونه گردشگری ساحل غربی چابهار

-منطقه نمونه گردشگری تالاب صورتی

-منطقه نمونه گردشگری دریا بزرگ

-منطقه نمونه گردشگری گلفشان کنارک

-منطقه نمونه گردشگری گواتر

-منطقه نمونه گردشگری گوردیم

-منطقه نمونه گردشگری مینیاتوری

وزارت راه و شهرسازی

بی شک یکی از ضروریات توسعه در هر عرصه‌ای، توسعه زیر ساختهای ارتباطی و شریانی و ایجاد امکان حمل و نقل و ترانزیت آسان افراد و کالاها به آن منطقه است. همچنین توجه به لزوم استقرار و اسکان در منطقه و تهیه زیرساختهای سکونتی و ایجاد شرایط زیست و سکونتگاه‌های مناسب برای فعالان اقتصادی در منطقه از دیگر ضروریاتی است که می‌بایست موردتوجه گیرد. به عبارت دیگر، ایجاد سکونتگاههای زیستی امن و راحت در کنار ایجاد محورهای ارتباطی زمینی (راه و راه آهن)، هوایی و دریایی و نیز احداث و تأسیس فرودگاهها و بنادر مورد نیاز در منطقه مکران، از ضروریات اولیه توسعه و ترقی این منطقه است. این منطقه در حال حاضر از زیر ساختهای چندان مناسبی در این حوزه (چه در بخش سکونتگاهی و چه در بخش زیرساخت‌های ارتباطی) برخوردار نیست و این در حالیست که وجود سواحل دریای عمان که امکان ارتباط منطقه و کشور را با آبهای آزاد و اقیانوس هند فراهم آورده و نیز استقرار مبدأ ورودی کریدور شمال- جنوب به خاک ایران در این منطقه، شرایط منحضر به فردی را در جهت توسعه زیرساخت‌های زمینی و دریایی در منطقه فراهم آورده و از دیگر سو، استقرار شهرها و مراکز سکونتگاهی جدید و توسعه فعالیت‌های اقتصادی و صنعتی در منطقه، لزوم ایجاد یک فرودگاه بین المللی جدید با استانداردهای بین المللی را نیز، اجتناب ناپذیر می‌نماید و این همه، مشمول حیطه کارکردی و فعالیتی وزارت محترم راه و شهرسازیست. شایان ذکر است، معرفی و تشریح دقیق فعالیت‌های این بخش، در ترغیب سرمایه گذاران سایر بخش‌ها نیز تأثیر انکار ناپذیری خواهد داشت.

-بهسازی راه اصلی بندر عباس – کنارک

-احداث شبکه ریلی چابهار، ایرانشهر، زاهدان، مشهد، سرخس

-طرح توسعه بنادر شهید بهشتی 

-احداث بزرگراه ساحلی میناب – جاسک- چابهار – گواتر

-توسعه فرودگاههای چابهارو تبدیل آن به فرودگاه هاب بار منطقه‌ای و ترانزیت مسافر و بار در مسیر اروپا – اقیانوسیه

-توسعه فرودگاههای جاسک

-شهر جدید تیس 

وزارت نیرو

حوزه نیرو از دو منظر جایگاه ویژه‌ای را در تعامل با سرمایه گذاران منطقه مکران خواهد داشت. نخست در خصوص تأمین منابع آب و برق کلیه پروژه‌هایی که در سطح منطقه به اجرا در خواهند آمد و دیگر در خصوص جذب سرمایه گذار برای پروژه‌های حوزه نیرو (آب و برق) که در منطقه مکران پیش بینی شده است. از این منظر، تشریح سیاست‌های کلان وزارت نیرو در حوزه تأمین آب و برق برای پروژه‌های منطقه مکران و پیش بینی‌ها و تمهیدات اندیشیده شده در این خصوص، از اهم موضوعاتیست که با سرمایه گذاران به بحث و گفتگو گذارده خواهد شد. همچنین تشریح پروژه‌های دارای اولویت منطقه که نیازمند تأمین مالی و جذب سرمایه می‌باشد، از دیگر مؤلفه‌های این پنل می‌باشد.

وزارت نیرو – طرح‌های توانیر

-احداث نیروگاه‌های کوچک و پراکنده در منطقه

-توسعه شبکه و احداث پستهای 230/63،230/132، 132/20 و 63/20

-احداث 4 نیروگاه 500 مگاواتی

-احداث خط انتقال نیرو از جاسک به عمان و امارات

-احداث نیروگاه‌های هسته‌ای

-نیروگاه خورشیدی جاسک

-نیروگاه خورشیدی کوه مبارک

وزرات نیرو – طرح‌های آب

-احداث کارخانه‌های آب شیرین کن:
-مجتمع آب شیرین کن بمانی 
-مجتمع آب شیرین کن چاله گریند و کوخرد 
  -مجتمع آب شیرین کن ده تل 
 -مجتمع آب شیرین کن گابریک 
- مجتمع آب شیرین کن نانگ

-احداث اجرایی سدهای رابچ ـ کاریانی و سرگان، سدهای ترادان، لند شرقی و غربی سد گابریک

-تأمین آب و انتقال آب به چابهار از سد زیردان

-احداث آب شیرین کن و انتقال آب از دریای عمان به شمال استان سیستان و بلوچستان

-احداث، بهره برداری و انتقال تاسیسات آبرسانی به مجتمع 6 روستایی طیس کوپان

-احداث، بهره برداری و انتقال تاسیسات آبرسانی به مجتمع 4 روستایی بریس و پسابندر

-احداث، بهره برداری و انتقال تاسیسات آبرسانی به مجتمع 204 روستایی زیرمجموعه سد پیشین

-پروژه آب رسانی به مجتمع روستایی نیک شهر

-پروژه آبرسانی به مجتمع روستایی حمیری قصرقند

-پروژه  آبرسانی به مجتمع 55 روستائی زیرمجموعه سد کهیر

-پروژه آبرسانی به مجتمع روستایی تیاب شهرستان میناب

 وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی

-بیمارستان 400 تخت خوابی جاسک

-بیمارستان 500 تخت خوابی چابهار

سازمان منطقه آزاد چابهار

بی شک منطقه آزاد چابهار به عنوان یکی از قطب‌های اصلی اقتصاد (از منظر تجاری و صنعتی) مستقر در محدوده سواحل مکران و محرک توسعه منطقه، از جذابیت‌های ویژه‌ای برای سرمایه گذاران برخوردار می‌باشد و سازمان منطقه آزاد چابهار به عنوان نهاد مدیریتی و سازمان دهنده این منطقه آزاد، دارای طرح‌ها و برنامه‌های ویژه‌ای در جهت توسعه منطقه و جذب و جلب سرمایه گذاران و بخش خصوصی جهت فعالیت در منطقه می‌باشد. 

-مولد برق مقیاس کوچک (CHP) / ترکیبی برق و گاز

-پایانه صادراتی محصولات کشاورزی

-شهر سلامت

-بازیافت گازCO2 در نیروگاه

-مرکز بازیافت پسماندهای صنعتی

-تولید برق از امواج دریا

ظرفیت تولید:230000 مگاوات/سال؛ محل اجرای پروژه: منطقه آزاد چابهار؛ سرمایه ثابت مورد نیاز -میلیون یورو-: 188.24؛ سرمایه عملیاتی مورد نیاز -میلیون یورو-: 0.64؛ حجم کل سرمایه گذاری مورد نیاز -میلیون یورو-: 188.88؛ نرخ بازده داخلی: IRR 20%؛ دوره بازگشت سرمایه: PBP 4.0

-شهرک خدمات حمل و نقل بین المللی

-دهکده المپیک

-انبارهای مکانیزه و سردخانه صنعتی

-مجتمع صنعتی نساجی

-تولید انواع لاستیک اتومبیل

-تولید انواع آلیاژ های پلیمری

-نیروگاه بادی

-نیروگاه خورشیدی

-هتل 5 ستاره

مکران، محصور در میان دو دریای عمان و خلیج‌فارس تشنه توجه است و مکانی امن برای سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی در حوزه کشاورزی، انرژی، نیرو، پتروشیمی و گردشگری؛ برنامه‌ای که همه زوایای پیدا و پنهان آن در جهت توسعه منطقه باشد نه تخریب آن؛ توسعه‌ای که در آن رشد اقتصادی و حراست از محیط‌زیست دوشادوش هم حرکت کند و نه با تأخیر و تعویق.