از زمان شروع به کار شورای سیاست‌گذاری قراردادهای جدید نفتی (IPC) تاکنون بیش از سه سال می‌گذرد. چقدر از توان بخش خصوصی در حوزه فعالیت اکتشاف و تولید (E&P) استفاده شده است؟ نرسی قربان تحلیل‌گر ارشد انرژی در گفت‌وگو با پایگاه خبری اتاق ایران می‌گوید: «حدود سه سال است که شورای سیاست‌گذاری قراردادهای جدید نفتی (IPC)در ایران فعالیت می‌کند. در این مسیر برای بهره‌گیری از توان و قابلیت‌های بخش خصوصی کشور در حوزه اکتشاف و تولید (E&P) بحث‌های زیادی صورت گرفته است.» او از مناقشات داخلی تصمیم‌سازان و مجریان می‌گوید. اما مهمترین مشکل در این حوزه به گفته نرسی قربان، مسایلی بود که بعد از تحریم بر جان اقتصاد و شرکت‌ها برجای مانده بود.
با عبور از بحران‌های داخلی و بین‌المللی مدل قراردادهای جدید نفتی ایران موسوم به IPC مسیر قانونی خود را طی نمود و در مهرماه سال جاری پس از اخذ مصوبه از هیات دولت برای دست‌اندرکاران وزارت نفت لازم‌الاجرا شد.
نرسی قربان تصریح می‌کند: «بند ۴ دستورالعمل و مصوبه فوق ناظر بر استفاده از حداکثر توان شرکت‌های داخلی به‌ویژه درزمینهٔ اکتشاف و تولید بود که با بسترسازی قبلی حوزه معاونت مهندسی و پژوهش و فناوری منجر به تهیه دستورالعملی برای تعیین صلاحیت شرکت‌های ایرانی و خارجی گردید.»
او به روند انتخاب شرکت‌های E&P اشاره می‌کند: «پس از فراخوان جهانی، شرکت‌های علاقه‌مند برای سرمایه‌گذاری در پروژه‌های ایران، تعداد ۲۹ شرکت توانستند با داشتن معیارهای موردنظر به‌طور رسمی در این انتخاب شرکت کنند و در نهایت با اعلام ۸ شرکت که اکثریت مطلق آنان را شرکت‌های دولتی و شبه دولتی تشکیل داده‌اند مسیر ارزیابی و تعیین صلاحیت را طی نموده و به‌عنوان شرکت‌های ایرانی (E & P) معرفی شدند.»
به گفته نرسی قربان، در همان زمان با اعلام اعتراض و درخواست رسیدگی مجدد نسبت به اعلام حضور ۴۹ شرکت ایرانی که از میان آنها تعداد ۳۸ شرکت مدارک خود را به وزارت نفت ارسال نموده بودند تعداد ۳ شرکت دیگر واجد تجدیدنظر ارزیابی قرارگرفته و با احتساب ۸ شرکت قبلی، تعداد شرکت‌های ایران تعیین صلاحیت شده برای قراردادهای جدید نفتی به‌عنوان شرکت‌های پیمانکار اکتشاف و تولید به ۱۱ شرکت رسید.
نرسی قربان از مشکل دیگر شرکت‌های ایرانی هم می‌گوید: «اگرچه انتخاب‌ها مسیر قانونی خود را طی کرد ولی با توجه به تأخیری که در این انتخاب صورت گرفت عملاً حضور شرکت‌های ایرانی E&P را در فرآیند دسترسی به پروژه‌های جدید نفتی ایران مانع می‌شود.» او پیشنهاد می‌کند: « در حوزه سرمایه‌گذاری به توان شرکت‌های ایرانی توجه شود؛ همچنین از ظرفیت‌های ایجادی در اجرای طرح‌های توسعه‌ای صنایع نفت و گاز به‌ویژه در حوزه بالادستی که در حال حاضر کمتر از ۳۰ درصد از توان آنها مورد بهره‌برداری قرارگرفته است، بهره‌گیری لازم به‌عمل‌آمده و تجارب مفید این شرکت‌ها که درزمینهٔ بومی‌سازی و حرکت به‌سوی استفاده از توان داخلی بوده است موردتوجه قرار گیرد.»
نرسی‌قربان می‌گوید: «باید در آمد و شد هیات‌های تجاری خارجی به ایران بخش خصوصی فعال‌تر عمل کند، تا بتوانند زمینه سرمایه‌گذاری و حضور خود را در پروژه‌های مشترک تضمین کنند؛ در این صورت هم می‌توانند از سرمایه و تکنولوژی شرکای خود استفاده کنند و هم توان خود را به استانداردهای جهانی نزدیک کنند.»
او تاکید می‌کند: «دولت باید حضور بخش خصوصی را در همه حوزه‌ها به‌خصوص در حوزه انرژی جدی‌تر دنبال کند و موانع آنها را به طور جد برطرف کند؛ توسعه اقتصادی هر کشور در حوزه بخش خصوصی توانمند و فعال است.»