گروهی از تحلیلگران اقتصادی و دیپلماتیک باور دارند آنچه امسال در نشست گروه 20 در دهلی به ریاست هند رخ داد، نوعی کودتای دیپلماتیک توسط هند علیه چین بود. غیاب رهبران چین و روسیه در این نشست فرصتی مناسبتر را برای قدرتنمایی هند بهعنوان یک مهره کلیدی اقتصادی و دیپلماتیک فراهم کرد و هند تلاش کرد با دستیابی به چندین تصمیم اقتصادی مهم در این اجلاس، به کمک آمریکا و دیگر اعضای گروه 7 از میزان نفوذ اقتصادی چین بر کشورهای درحالتوسعه بکاهد.
توسعه بانک جهانی برای کاهش نفوذ چین
رهبران جهان در حاشیه نشست گروه ۲۰ خواستار توسعه بانک جهانی بهمنظور افزایش و بهبود ظرفیت وامدهی این نهاد شدهاند، اما این بانک معتقد است بدون تأمین بودجه توسط بخش خصوصی امکان چنین توسعهای فراهم نیست.
آجای بانگا، رئیس بانک جهانی میگوید: بانک جهانی دیگر تنها بر ریشهکنی فقر متمرکز نیست، بلکه روی دیگر چالشهای جهانی قریبالوقوع - مانند بیماریهای همهگیر، تغییرات آب و هوایی و ناامنی غذایی تمرکز دارد. هیچ راهی وجود ندارد که پول کافی در بانکهای توسعه چندجانبه یا حتی در دولتها وجود داشته باشد که بتواند انواع تغییراتی را که برای مهار این بحران چندگانه به آن نیاز است را ایجاد کند. در این راستا جذب سرمایه و نبوغ بخش خصوصی از اهمیت بسیاری برخوردار است.
رهبران کشورهای گروه ۲۰ در اجلاس اخیر این گروه توافق کردند که توسعه بانک جهانی کاری نیست که این بانک بهتنهایی بتواند با آن مقابله کند. جو بایدن در حمایت از این ایده از رهبران گروه ۲۰ خواست تا در سال آینده از بانک جهانی و سایر بانکهای توسعه چندجانبه بیشتر حمایت کنند تا توانایی این نهادها برای حمایت از کشورهای کمدرآمد و متوسط افزایش یابد. رئیسجمهور آمریکا همچنین از کنگره خواسته است تا بیش از ۲۵ میلیارد دلار بودجه بانک جهانی را افزایش دهد، اقدامی که این بانک را قادر میسازد تا به کشورهای درحالتوسعه برای دستیابی به اهداف توسعه و اقتصادی خود کمک کند. بایدن قبلاً اعلام کرده بود که کشورهای درحالتوسعه برای کاهش وابستگی خود به چین و بهبود از تبعات جنگ روسیه بر اوکراین، به گزینههای دریافت بودجه بیشتری نیاز دارند.
بانک جهانی در سال ۱۹۴۴ برای کمک به تلاشهای بازسازی اروپا و ژاپن پس از جنگ جهانی دوم ایجاد شد. این نهاد تنها با ۳۸ عضو آغاز به کار کرد اما امروزه بیشتر کشورهای جهان را شامل میشود.
علاوه بر فراهم کردن منابع مالی بیشتر برای کمک به کشورهای درحالتوسعه برای کاهش فقر و توسعه اقتصادی، توسعه بانک جهانی همچنین به توسعه و انتقال انرژیهای تجدید پذیر کمک خواهد کرد. علاوه بر بانک جهانی، صندوق بینالمللی پول هم در حاشیه اجلاس گروه ۲۰ متعهد شده است که مشارکت قویتری برای کمک به کشورها در مبارزه با بدهی، اهداف پایداری و توسعه فناوری ایجاد کند. رئیس صندوق بینالمللی پول تأکید کرد که بانک جهانی و صندوق باید برای تکمیل یکدیگر و بهبود همکاریها تلاش کنند.
پروژه رقیبی برای جاده و کمربند چین
پروژه ریلی و کشتیرانی طرح ابتکاری چندملیتی جدیدی بود که در حاشیه اجلاس G۲۰ معرفی شد و میتواند در صورت اجرا نفوذ اقتصادی چین را در منطقه به چالش بکشاند. این کریدور جدید که شامل هند، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، اردن، اسرائیل و اتحادیه اروپا میشود، به تقویت تجارت، ارائه منابع انرژی و بهبود اتصال دیجیتال کمک خواهد کرد. به نظر میآید آمریکا با حمایت از این طرح در تلاش است تا از فشار طرح ابتکاری کمربند و جاده چین خارج شود. جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا در حمایت از این طرح در حاشیه اجلاس گروه ۲۰ اعلام کرد که این شبکه حملونقل رشد اقتصادی را تقویت میکند، به گردهمآمدن کشورهای خاورمیانه کمک میکند و این منطقه را بهجای منبع چالش، درگیری یا بحران به قطبی برای فعالیتهای اقتصادی تبدیل خواهد کرد.
هنوز جزئیات زیادی درباره قراردادی که برای اجرای این طرح میان کشورهای شریک در آن به امضا رسیده مشخص نشده است، اما مقامات مطلع میگویند این یک کریدور اقتصادی است که برای اتصال هند، خاورمیانه و اروپا طراحی شده و شامل خطوط راهآهن و خطوط کشتیرانی است که از امارات متحده عربی، عربستان سعودی، اردن و مناطق اشغالی میگذرد. همچنین مقامات آمریکایی و اروپایی از این طرح بهعنوان تغییردهنده تاریخی بازی استقبال کردند زیرا میتواند مدتزمان تجارت میان هند و اروپا را ۴۰ درصد کاهش میدهد.
محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان هم در این اجلاس اعلام کرد که پروژه جدید شامل خطوط لوله برای برق، هیدروژن و راهآهن است و به امنیت انرژی بینالمللی کمک خواهد کرد. مقامات ایالاتمتحده هم اعلام کردند که هدف این طرح رقیب طرح جاده و کمربند چین، اتصال به کشورهای خاورمیانه از طریق راهآهن،ر اتصال به هند از طریق بندر، کمک به جریان انرژی و تجارت از خلیجفارس به اروپا با کاهش زمان حمل، هزینه و مصرف سوخت است.