سازمان تجارت جهانی که در ژنو مستقر است، اعلام کرد شاهد افزایش شدید محدودیتهای تجاری یکجانبه و رشد این دیدگاه در میان بلوکهای متقابل بوده است که همکاری با گروههای محدودتری از کشورهای دوست و ریسک زدایی از تجارت، راه درستتری است. ایده «جهانی زدایی» یا حرکت در مسیر مخالف جهانیشدن، از زمان آغاز همهگیری کرونا و پسازآن با آغاز جنگ میان روسیه و اوکراین که منجر به اختلال در زنجیره تأمین جهانی شد، موردتوجه قرار گرفت.
از زمان حمله روسیه به اوکراین، شکل تجارت میان ۲ بلوک از کشورها با الگوهای متفاوت رأیدهی در سازمان ملل متحد، ۴ تا ۶ درصد کندتر از تجارت در داخل این بلوکها شده است. در جدیدترین رأیگیری سازمان ملل در ارتباط با اوکراین و درخواست از روسیه برای عقب کشیدن نیروهایش از خاک این کشور، ۱۴۱ عضو ثابت سازمان رأی مثبت دادند. ۷ کشور روی مخالف دادند و ۳۲ کشور ازجمله چین، هند و آفریقای جنوبی روی ممتنع دادند.
بر اساس گزارش سازمان تجارت جهانی، این واگرایی میان کشورها، درزمینهٔ سرمایهگذاری خارجی هم مشابه بوده است. همچنین این سازمان هشدار میدهد تقسیم تجارت جهانی به ۲ بلوک مجزا میتواند به قیمت از دست رفتن ۵ درصد از درآمد خالص اقتصاد جهانی باشد، رقمی که ممکن است برای بعضی از اقتصادهای درحالتوسعه دو برابر هم بشود.
نگرانیهای تجاری مطرحشده در سازمان تجارت جهانی که بهعنوان شاخصهای هشدار اولیه در نظر گرفته میشوند، با افزایش محدودیتهای یکجانبه افزایش پیداکرده است. بااینهمه تجارت کلی به رشد خود ادامه داده است.
گزارش جدید سازمان تجارت جهانی به گسترش سریع تجارت خدمات دیجیتال و محصولات محیطزیستی اشاره دارد، اما باور دارد اقدامات و محدودیتهای یکجانبه کشورها همچنان قادر است اقتصاد جهانی را متلاشی کند. این گزارش استدلال میکند حرکت جدید به سمت یکپارچگی یا جهانیسازی دوباره، راهی برای مقابله با مشکلات فعلی امنیت، فقر و تغییرات اقلیمی است.