در هفتاد و دومین گزارش از سلسله گزارش‌های «پایش تحولات تجارت جهانی»، گلچینی از تحولات اخیر در دولایه جهانی و منطقه‌ای محیط ژئواکونومیک ایران ارائه‌شده و آخرین روندها و پیش‌بینی‌های اقتصادی تهیه‌شده توسط بزرگ‌ترین نهادهای اقتصادی بین‌المللی، در قالب داده‌های تازه مورد واکاوی قرار گرفته‌اند.
در سطح جهانی، به نظر می‌رسد که اتحادیه اروپا عزم خود را برای انتقام‌جویی از چین و روسیه جزم کرده است. بیم تسلط چین بر بازار خودروهای برقی، اروپا را واداشته تا با هدف مبارزه با قیمت‌هایی که به‌طور مصنوعی و با کمک‌های هنگفت دولت چین پایین نگه داشته شده، طرح تحقیقات ضد یارانه‌ای از چین را پیش ببرد.
ایتالیا نیز، با وجود تاکید بر حفظ روابط دوستانه خود با چین، اعلام کرد که از طرح کمربند و جاده این کشور خارج خواهد شد. علاوه بر این دوازدهمین بسته تحریم‌های اروپایی نیز با تمرکز بر جلوگیری از دسترسی روسیه به کالاهای تحریم شده از طریق کشورهای ثالث، روی میز کار اتحادیه اروپا قرار دارد تا مواضع عمدتاً مناقشه برانگیز این اتحادیه در قبال چین و روسیه تکمیل شود.
در سطح منطقه، ترکیه پرچم‌دار تحولات اخیر بوده است. بهبود مستمر روابط میان این کشور با قطر سبب شده تا دورنمای گذشتن حجم سرمایه‌گذاری قطر در ترکیه از سقف کنونی 10 میلیارد دلاری، بسیار نزدیک باشد. ترکیه در ادامه مسیر اصلاحات اقتصادی و با کمک تسهیلات دریافتی از بانک جهانی، در پی احیای ثبات اقتصادی و رفع آسیب‌های ناشی از تورم حاکم بر اقتصاد است.
جلب موافقت غول چینی تجارت الکترونیک، شرکت علی‌بابا، برای سرمایه‌گذاری 2 میلیارد دلاری در ترکیه، ایجاد کریدورهای تجاری و استقبال از پروژه جاده توسعه عراق و نیز هم‌راستایی با چین در مخالفت با کریدور اقتصادی هند - خاورمیانه - اروپا که ترکیه در آن حضور ندارد، ازجمله اقدامات این کشور در راستای تقویت موقعیت ژئواکونومیک و بهبود شرایط اقتصادی است.
در سوی دیگر، عربستان و امارات همچنان در رقابتی تنگاتنگ در تکاپو برای توسعه هر چه بیشتر هستند. هر دو کشور، با هدف تنوع‌بخشی به ذخایر ارزی، ورود به حوزه‌های پر ریسک‌تر و با درآمد بالاتر و نیز افزایش سرمایه‌گذاری خارجی، اقدام به فروش بخشی از اوراق خزانه ایالات‌متحده خود کرده‌اند.
عربستان در جریان اجلاس سرمایه‌گذاری با کشور هند، بیش از 50 توافقنامه و یادداشت همکاری با این کشور به امضا رسانده است. این کشور مذاکراتی را نیز با آمریکا در پیش‌گرفته تا با سرمایه‌گذاری مشترک در معادن آفریقا، گامی در راستای تضمین امنیت عرضه فلزات حیاتی برداشته باشد که این روزها محل مناقشات سنگین میان چین و آمریکا است.
مشارکت امارات در پلتفرم‌های ایجادشده به‌منظور رفع مشکلات زیرساختی قاره آفریقا و تسریع در توسعه پروژه‌های انرژی پاک در این قاره، به‌موازات افتتاح اولین دفتر خارجی بانک سرمایه‌گذاری زیرساخت آسیایی در ابوظبی، نشان از اراده راسخ این کشور در دستیابی به توسعه پایدار دارد.
در بخش پژوهش‌های تازه، مروری صورت گرفته بر کتاب «ابتکار کمربند و راه چین در مناطق مختلف جهان: همکاری، تضادها و نگرانی‌ها» که مجموعه‌ای از نظرات متخصصان را در باب تاریخچه و اهداف این ابتکار، پیامدها، چالش‌ها، فرصت‌های ایجادشده و نیز توصیه‌هایی در مسیر اجرای عادلانه‌تر آن گردآوری کرده است.
همچنین بانک جهانی در قالب دو گزارش مختلف، به بررسی روند توسعه اندونزی در بطن تغییرات اقلیمی و بررسی تفاوت و شدت بیشتر آسیب-پذیری شرکت‌های کوچک‌تر در مقابله با بحران‌ها پرداخته است.
سازمان همکاری اقتصادی و توسعه نیز ضمن بررسی وضعیت شکوفاترین منطقه اقتصاد جهانی، یعنی آسیای جنوب شرقی، چین و هند، پیش‌بینی‌های خود را از متغیرهای اقتصادی اساسی این منطقه ارائه کرده است.
مرکز پژوهش‌های اتاق ایران در حرکتی منسجم و کارشناسی، تهیه و انتشار سلسله گزارش‌های «پایش تحولات تجارت جهانی» را با هدف بررسی رویدادهای کلیدی در محیط ژئواکونومیک ایران در دستور کار قرار داده است و در این گزارش‌ها مسائل مهم روز از منظر تأثیرگذاری بر دیپلماسی اقتصادی و موقعیت ژئواکونومیک ایران موردبحث و بررسی قرار می‌گیرند.
متن کامل هفتاد و دومین گزارش از سلسله گزارش‌های «پایش تحولات تجارت جهانی» را اینجا بخوانید.