انتظار می‌رود مصرف سالانه گازوئیل و نفتا در سال جاری در اروپا و کشورهای گروه توسعه و همکاری‌های اقتصادی، OECD، کاهش پیدا کند و مصرف نفتا به کمترین میزان خود از سال ۱۹۷۵ برسد؛ کاهشی که نشانه‌ای هشداردهنده درباره وضعیت اقتصاد اروپا است. گازوئیل به‌عنوان سوخت کامیون‌ها، قطارها، کشتی‌ها و صنایع مختلف ازجمله کشاورزی و ساخت‌وساز استفاده می‌شود. نفتا سوخت مایع هیدروکربنی است که توسط بخش پتروشیمی برای تولید همه‌چیز از تجهیزات پزشکی گرفته تا آدامس استفاده می‌شود.
آلن گلدر، معاون پالایش، مواد شیمیایی و بازارهای نفت در شرکت مشاوره Wood Mackenzie Ltd معتقد است رشد ضعیف اقتصادی اروپا به بخش تولید ضربه شدیدی زده است و همین موضوع میزان تقاضا برای نفتا و گازوئیل که هردو برای صنایع حیاتی هستند را به‌شدت کاهش داده است.
میزان تقاضای اروپا حتی در دنیایی که معامله‌گران به‌شدت بر پتانسیل اختلالات عرضه ناشی از جنگ در خاورمیانه متمرکز هستند، هنوز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. کاهش مصرف مورد انتظار در این دو نوع سوخت در سال جاری بیش از نیم میلیون بشکه در روز در مقایسه با میزان مصرف قبل از دوران همه‌گیری رسیده است؛ مقداری که فاصله چندانی با مصرف کلی نفت بلژیک ندارد.
به‌عنوان واردکننده اصلی سوخت دیزل از خاورمیانه، هند و آمریکا، و به‌عنوان صادرکننده منظم نفتا به آسیای شرقی و آمریکای لاتین، هر افت قابل‌توجهی در مصرف اروپا احتمالاً اثرات منفی بر اقتصادها و بازارهای نفت در سرتاسر جهان خواهد داشت.
بخشی از کاهش تقاضای اروپا در سال جاری به دلیل روندهای بلندمدت ساختاری است. خریداران در اتحادیه اروپا مدت‌هاست که گزینه‌های بنزینی را به دیزل ترجیح می‌دهند و افزایش فروش خودروهای برقی هم به مصرف سوخت ضربه زده است. اما ضعف اقتصادی اروپا هم عامل بزرگی به شمار می‌رود. داده‌های شاخص مدیران خرید نشان می‌دهد که انقباضات مداوم در ساخت‌وساز و تولید منطقه یورو ادامه دارد، درحالی‌که تورم بالاتر از هدف باقی‌مانده است. اقتصاد آلمان، بزرگ‌ترین اقتصاد اتحادیه اروپا، در ۳ ماهه گذشته کوچک شد و در معرض خطر ورود به رکود دارد.
به گفته سیاران هیلی، تحلیلگر بازار نفت در آژانس بین‌المللی انرژی، اعداد نفتا واضح هستند؛ مصرف سال جاری در مقایسه با سال ۲۰۲۱ بیش از یک‌چهارم کاهش خواهد داشت و به ۸۴۴ هزار بشکه در روز خواهد رسید که کمترین میزان در ۴۸ سال گذشته است. درحالی‌که نفتا در ترکیب برای ساخت بنزین هم استفاده می‌شود، دیده‌بان مصرف سوخت اروپا این آمار را شامل آمارهای خود نکرده است و در عوض نفتای مورداستفاده به‌عنوان مواد اولیه پتروشیمی را محاسبه کرده است.
روند نزولی دیزل
در پنج اقتصاد برتر قاره اروپا، یعنی آلمان، فرانسه، انگلیس، ایتالیا و اسپانیا، تمامی داده‌های جدید از کاهش تقاضا برای سوخت دیزل خبر می‌دهند. فروش دیزل جاده‌ای فرانسه در ماه سپتامبر نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۳٫۴ درصد کاهش‌یافته است. در آلمان، انتظار می‌رود که تقاضای کلی نفت در سال جاری حدود ۹۰ هزار بشکه در روز کاهش یابد، که این بیشترین میزان کاهش تقاضای نفت نسبت به هر کشور دیگری در جهان به‌غیراز پاکستان است.
براساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، تقاضای سوخت نوع دیزل در اروپا در سال جاری نسبت به دوران پیش از همه‌گیری کرونا حدود ۳۸۰ هزار بشکه در روز کاهش خواهد داشت.
تصویر آشفته جهانی
تصویر جهانی از وضعیت اروپا هم آشفته‌تر است. در چین، علیرغم چالش‌هایی که بخش املاک برای اقتصاد این کشور ایجاد کرده است، تقاضا در حال رونق است. در ماه‌های ژانویه تا اوت سال جاری، سوخت دیزل نسبت به مدت‌زمان مشابه در سال ۲۰۱۹ افزایشی ۴۰ درصدی داشته و مصرف نفتا در دوره مربوطه بیش از دو برابر شده است. چین سرمایه‌گذاری هنگفتی در بهبود ظرفیت پتروشیمی خود انجام داده است. جهش در تولید، بسیاری از محصولات این صنعت مانند اتیلن، پروپیلن و آروماتیک‌ها را به عرضه بیش‌ازحد سوق داده و جذابیت چین را به‌عنوان یک‌قطب تولید افزایش داده‌اند.
در آمریکا هم تقاضای ضمنی برای محصولات تقطیری شامل گازوئیل و روغن گرمایشی در چند هفته گذشته کمتر از استانداردهای فصلی کاهش‌یافته است. براساس پیش‌بینی‌های دولت، انتظار می‌رود تقاضای این محصولات در ۳ ماهه چهارم سال جاری و پیش از افزایش در اوایل سال آینده، کمتر از میزان سال قبل باقی بماند. به گفته تحلیلگران JPMorgan، بااین‌حال، صنعت حمل‌ونقل باری نشانه‌هایی از بهبودی از خود نشان داده‌اند و تقاضای بخش حمل‌ونقل ریلی برای این محصولات هم در حال افزایش است. در آمریکا نفتا معمولاً برای تولید بنزین استفاده می‌شود درحالی‌که مایعات گازی طبیعی ارزان‌تر که محصول جانبی حفاری نفت شیل هستند، به‌عنوان مواد اولیه پتروشیمی مورداستفاده قرار می‌گیرند. به گفته کارشناسان، چشم‌انداز هردوی این محصولات برای اروپا در سال ۲۰۲۴ بسیار ضعیف است.