فعالان اقتصادی بخش خصوصی با مقامات دولتی افغانستان به میزبانی اتاق ایران در هتل اوین دیدار کردند. در این نشست که در حاشیه سفر هیات عالی‌رتبه اقتصادی و تجاری از افغانستان به ایران به سرپرستی ملا عبدالغنی برادر آخوند، معاون اقتصادی نخست‌وزیر افغانستان، برگزار شد، ارائه پیشنهادات و تبادل نظر درباره راهکارهای توسعه همکاری های اقتصادی ایران و افغانستان در دستور کار قرار داشته و روسای اتاق‌ها، کمیسیون‌ها و تشکل‌های اقتصادی اتاق ایران در حوزه‌های خدمات فنی‌مهندسی، معادن و صنایع معدنی، حمل و نقل و ترانزیت، گمرک، انرژی، صنایع غذایی، کشاورزی، سرمایه گذاری و تامین مالی حضور داشتند.
آمادگی اتاق ایران برای تبیین فرصت‌های بازار افغانستان
پیام باقری، نایب‌رئیس اتاق ایران، در این نشست با بیان اینکه دو کشور ایران و افغانستان از استعداد غنی برای توسعه فعالیت اقتصادی و تجاری برخوردار هستند، گفت: همکاری اقتصادی و تجاری با افغانستان برای فعالان بخش خصوصی ایران بسیار مهم است و ما علاقه‌مند به توسعه کشور افغانستان و توسعه روابط با این کشور هستیم.
نایب‌رئیس اتاق ایران تصریح کرد: بخش خصوصی ایران در حوزه‌های مختلف توانمندی برجسته‌ای دارد. در صنایع مختلف ایران ظرفیت‌هایی دارد و می‌توان از این ظرفیت‌ها برای توسعه روابط تجاری بهره برد. یکی از این ظرفیت‌ها حوزه معدن و صنعت برق در ایران است.
او ادامه داد: البته در افغانستان هم ظرفیت بالایی برای کار وجود دارد که این حوزه‌ها فعالان اقتصادی به‌خوبی استقبال شده است. مثلاً در افغانستان برای سرمایه‌گذاری و توسعه فعالیت اقتصادی و همکاری مشترک و ایجاد خطوط تولید مشترک و صادرات به کشورهای منطقه، فرصت‌هایی وجود دارد که بسیار مغتنم است.
باقری افزود: اتاق ایران آمادگی دارد تا با محوریت اتاق مشترک ایران و افغانستان و با حمایت هیات رئیسه اتاق ایران این فرصت‌ها را تبیین کند و ظرفیت همکاری را افزایش دهد.
او یکی از هدف‌گذاری‌های این نشست را بالا بردن تراز تجاری بین دو کشور عنوان کرده و ادامه داد: تراز تجارت مشترک دو کشور باید بالاتر از دو میلیارد دلار باشد و برای این مسئله باید برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری داشته باشیم. در این مسیر و تحقق این هدف‌گذاری، هر کسی باید نقش خود را درست انجام دهد.
نایب‌رئیس اتاق ایران، تأکید کرد: ما از مسئولان دو کشور انتظار داریم بسترسازی لازم برای گسترش فعالیت اقتصادی و تجاری و بین‌المللی دو کشور را فراهم کنند. این حوزه حلقه‌های متعددی دارد که تولید و صادرات ابتدا و انتهای زنجیره هستند و سایر زنجیره باید کار خود را به‌درستی انجام دهند.
او اظهار کرد: نظام بانکی باید قابلیت لازم را برای برقرار روابط بانکی مناسب داشته باشد. همچنین حوزه حمایتی و تقنینی باید به کمک توسعه تجارت دو کشور بیاید. همه در این نقشه راه، نقش جدی دارند و اتاق ایران آمادگی دارد این مسائل را تبیین کند و بسترسازی در اتاق ایران شکل می‌گیرد و تبادل هیات را انجام خواهیم داد.
تاکید افغانستان بر همکاری با بخش خصوصی ایران است
نورالدین عزیزی سرپرست وزارت صنعت و تجارت افغانستان،با تاکید بر اینکه افغانستان تمرکز خود را بر توسعه معادن این کشور گذاشته است، افزود: اگرچه سرمایه‌گذاران زیادی از کشورهای مختلف برای سرمایه‌گذاری اعلام آمادگی کرده‌اند، اما تاکید ما بر همکاری و مشارکت با شرکت‌های ایرانی در این حوزه است. چرا که بسیاری از این معادن در نزدیکی مرزهای افغانستان با ایران قرار دارند.
او ادامه داد: ما ظرفیت‌های مختلفی از شرکت‌های ایرانی در بخش های مختلف معدن از جمله در اکتشاف، بهره‌برداری و فرآوری دیده‌ایم که ما را برای کار با بخش خصوصی ایران مشتاق کرده است.
عزیزی با تاکید بر اینکه بیش از 90 درصد فساد در افغانستان را از بین برده‌ایم، اظهار کرد: علاوه بر معدن، حوزه‌های کشاورزی، معادن، برق، آب و داروسازی امکان زیادی برای مشارکت دارند و ما امیدوار به آغاز همکاری‌های مشترک با طرف‌های ایرانی هستیم.
او با بیان اینکه دولت افغانستان در تلاش است تا مشکلات قوانین گمرکی و ترانزیتی خود را حل کند، ادامه داد: ما در تلاش هستیم که استانداردهای خود را به ویژه برای واردات محصولات کشاورزی و غذایی و همچنین سوخت و انرژی بالاتر ببریم. امیدوارم این موضوع از سوی تجار ایرانی قابل درک باشد که سلامت مردم افغانستان به دلیل عدم رعایت برخی استانداردها به خطر افتاده است.
عزیزی با بیان اینکه با فعال شدن استان‌های مرزی ایران و افغانستان در تجارت میان دو کشور، گام مهمی برای رسیدن به هدف‌گذاری 10 میلیارد دلاری تجارت میان دو کشور برداشته خواهد شد، افزود: ما می‌خواهیم تجارت دو کشور تسهیل شود. افزون بر این تأکید ما بر صادرات مشترک است.
او تأکید کرد: یکی از خواسته‌های ما تأسیس شهرک صنعتی مشترک با ایران است. افغانستان نیروی کار مناسب و ایران انرژی برق و گاز با قیمت مناسب دارد و ما می‌توانیم انقلاب صنعتی در منطقه ایجاد کنیم. اگرچه بازار ما برای محصولات ایران کوچک است اما به خاطر راه‌های ترانزیتی به کشورهای دیگر از جمله ازبکستان و تاجیکستان، صادرات از طریق افغانستان برای ایران مقرون به صرفه خواهد بود.
توسعه همکاری‌های تجاری به ایجاد ثبات و امنیت در ایران و افغانستان منجر می‌شود
حسن کاظمی قمی، نماینده ویژه ایران در امور افغانستان در ادامه این نشست گفت: اراده مسئولان دو کشور ایران و افغانستان بر تقویت همکاری‌هاست و امیدواریم همکاری برای ثبات و امنیت بیشتر در افغانستان شکل بگیرد. ما سعی می‌کنیم در حوزه اقتصاد با افغانستان همکاری کنیم.
کاظمی قمی، تصریح کرد: در حوزه تجارت غیرنفتی، نفتی، کریدورها، توریسم و گردشگری سلامت، ترانزیت و حمل‌ونقل، همکاری ایران و افغانستان شروع‌شده و ما بر اتصال زیرساخت‌ها اصرار داریم.
او ادامه داد: ایران و افغانستان از تهدید و منافع مشترکی برخوردارند. باید برای ثبات و امنیت بیشتر تلاش کنیم و در این مسیر یکی از این راهبردها توسعه همکاری اقتصادی است. تنقیح قوانین مزاحم تجارت وظیفه دولت است.
کاظمی قمی افزود: هنر دولت تسهیل قوانین و رفع موانع است. هوشمندسازی، سرمایه‌گذاری مشترک، ایجاد مناطق اقتصادی مشترک، فعال کردن همکاری استان‌های مرزی، که در ذیل سیاست کلان همکاری تجاری اقتصادی دو کشور قرار دارد.
او تأکید کرد: همکاری اقتصادی دو کشور را به استان‌های مرزی محدود نکنیم. توجه به همکاری دو کشور در جنوب و مرز و شهرهای مختلفی چون قندهار لازم است. همچنین سرمایه‌گذاری مشترک در داخل ایران و افغانستان از معدن تا انرژی پاک لازم است و برای همین باید پروژه‌های مشترک سرمایه‌گذاری تعریف شود. باید کریدورها را فعال کنیم و پروژه مشترک استراتژیکی بین ما و افغانستان و در راستای یک کمربند -یک جاده تعریف شود.
به گفته کاظمی قمی حوزه دانش‌بنیان حوزه خوبی برای همکاری است. او افزود: ایران حدود 7 هزار شرکت دانش‌بنیان در حوزه‌های متعدد دارد که می‌تواند فرصت همکاری با افغانستان باشد.
او تأکید کرد: دو کشور ایران و افغانستان لیست پروژه‌های خود را مشخص کنند. کنسرسیوم افغان، ایران، چین هندوستان و غیره برای همکاری مشترک تشکیل شود و درنتیجه این تسهیل‌گری و توجه به زیرساخت‌ها، سهم تجارت دو کشور افزایش خواهد یافت.
زیرساخت‌های جذب سرمایه‌گذاری خارجی در افغانستان فراهم شده است
شفیع‌الله اعظم رئیس روابط اقتصادی وزارت خارجه افغانستان، با تأکید بر اینکه ما با پیشنهادهایی برای سرمایه‌گذاری و کار مشترک و تأمین منافع هر دو طرف به ایران آمده‌ایم، گفت: تلاش‌های زیادی برای جذب سرمایه‌گذاری در افغانستان صورت گرفته و یکی از مهم‌ترین موانع سرمایه‌گذاری که فراهم نبودن بستر امنیتی مناسب بود را برطرف کرده‌ایم.
او با بیان اینکه افغانستان، فساد را به عنوان دومین مانع مهم جذب سرمایه‌گذاری در این کشور ریشه‌کن کرده است، افزود: سومین اقدام ما برای جذب سرمایه‌گذاری حرکت به سمت دیجیتالی شدن است. امروز بیش از 90 درصد امور بانکی و دولتی را دیجیتالی کرده‌ایم و این امر هم به کاهش فساد کمک کرده است.
اعظم با تأکید بر اهمیت توسعه صادرات در افغانستان گفت: ما آماده هر اقدامی برای تقویت بخش‌های خصوصی دو کشور برای تقویت بیشتر روابط تجاری بین دو کشور هستیم.
او افزود: سرمایه‌گذاری و همکاری‌های مشترک در حوزه‌های معادن، کشاورزی، ترانزیت و انتقال انرژی می‌تواند بسیار برای سرمایه‌گذاران ایرانی سودآور باشد. ما تلاش می‌کنیم همه موانع بانکی را رفع کرده و بستر همکاری را بیشتر از گذشته فراهم کنیم.
ایران و افغانستان برای امضای موافقت‌نامه تجارت ترجیحی توافق کردند
هادی طالبیان مقدم، مدیر کل شبه قاره هند سازمان توسعه تجارت، با بیان اینکه نگاه دو طرف ایران و افغانستان تقویت بخش خصوصی است، ادامه داد: ما اعتقاد داریم باید برای توسعه پایدار از ظرفیت‌های بخش خصوصی دو کشور به عالی‌ترین شکل استفاده شود.
او با بیان اینکه مذاکراتی برای انتقال خدمات آموزش و انتقال و صدور خدمات فنی و مهندسی و تسهیل تجارت بین دو طرف صورت گرفته است افزود: توافق کلی درباره امضای موافقت‌نامه تجارت ترجیحی بین دو کشور انجام شده و مذاکرات برای نهایی سازی متن آن و لیست اقلام کالاهای این توافقنامه به زودی آغاز خواهد شد.
او افزود: قرار است کمیته مشترک تجاری -بازرگانی و صنعتی -نفتی بین دو کشور تشکیل شود و اولین جلسه آن در تهران یا کابل تا یک ماه آینده برگزار خواهد شد.
به گفته او تقویت زیرساخت‌های تجاری، فعال‌سازی مذاکرات برای تشکیل کمیته مشترک سرمایه‌گذاری، ازسرگیری روابط بانکی و فعال‌سازی اعزام و پذیرش هیات‌های تجاری مورد تأکید مسئولان دو کشور قرار گرفت.
تمام مرزهای ما به روی سرمایه‌گذاران ایرانی باز است
در ادامه مولوی عبدالمتین سعید، رئیس گمرکات افغانستان، گفت: ما تمام موانع سد راه سرمایه‌گذاری را از بین برده‌ایم و درهای سرمایه‌گذاری را به روی سرمایه‌گذاران ایرانی بازکرده‌ایم.
رئیس گمرکات افغانستان گفت: در حوزه گمرکات به توافق خوبی دست‌یافته‌ایم، یکی از این‌ها همکاری 24 ساعته گمرکات دو کشور ایران و افغانستان است و این فرصت همکاری را هموار می‌کند.
او تصریح کرد: هزینه‌های ترانزیت از طرف دو کشور باید حذف شود و به کمترین حد ممکن برسد و این به توسعه تجارت کمک خواهد کرد. تمام مرزهای ما به روی سرمایه‌گذاران ایرانی باز خواهد بود و ما اطمینان می‌دهیم در زمینه تسهیلاتی فراهم خواهد شد.
رویکرد خود را از تجاری به سرمایه‌گذاری مشترک تغییر دهید
محمود سیادت، رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان، هم گفت: امروزه به دلیل امنیت ایجادشده در افغانستان، فرصت خوبی برای همکاری در حوزه‌های متعدد اقتصادی ازجمله حوزه کشاورزی، معدن و صنعت فراهم‌شده است. شهرک‌های صنعتی که قبلاً امکان فعالیت در آنجا وجود نداشت، امن شده. افغانستان روزبه‌روز بیشتر از قبل در مسیر آبادانی و پیشرفت خواهد بود.
سیادت ادامه داد: شرایط اقتصادی افغانستان به‌طور چشمگیری در حال تحول است؛ اگر ایران صنایع تبدیلی را به افغانستان منتقل نکند، با توجه به افزایش تعرفه‌ها فرصت‌های طلایی بازار این کشور را از دست خواهد داد. از طرفی افغانستان هم چاره‌ای جز جذب سرمایه در کشور خود ندارد.
او تصریح کرد: امروز در افغانستان بازیگران جدید چون چین، ترکیه و غیره فعال‌شده‌اند و ما باید با همکاری با خود افغانستانی‌ها و سرمایه‌گذاری مشترک در حوزه‌ها متعدد در این بازار فعالیت کنیم. باید ایران رویکرد خود را از تجاری به سرمایه‌گذاری مشترک تغییر دهد و با انتقال دانش و فناوری خود به داخل خاک این کشور، نیازهای آن‌ها را تأمین کند.
رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان تصریح کرد: افغانستان در حوزه معادن ظرفیت بسیار خوبی دارد؛ حدود هزار تا سه هزار ذخایر معدنی در این کشور وجود دارد و امیدواریم با مشارکت افغانستان، زمینه همکاری بیشتر در این حوزه هموار شود تا به رشد و توسعه افغانستان کمک کند. در صورت توسعه افغانستان، می‌توانیم شاهد باشیم که مهاجران افغانستانی هم به کشور خود برمی‌گردند.
سیادت گفت: باید فرصت‌های همکاری موجود برای فعالان اقتصادی تبیین شود و از همه سرمایه‌گذاران بخصوص سرمایه‌گذاران ایرانی در افغانستان حمایت شود. البته افغانستان هم باید لیست کالاهای صادراتی و اولویت‌های سرمایه‌گذاری خود را تهیه‌کرده و در اختیار فعالان اقتصاد و سرمایه‌گذاری ایرانی قرار دهد.
او با تأکید بر ضرورت تسهیل رفت‌وآمد تجار بین دو کشور، ادامه داد: اگر می‌خواهید بخش‌های خصوصی دو کشور تقویت شوند و همکاری‌های خوبی شکل بگیرد، باید اتاق مشترک متناظر افغانستان و ایران تشکیل شود.
افغانستان آماده جذب سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی است
عتیق‌الله مسلم، رئیس حفاظت نباتات و قرنطینه وزارت زراعت، آبیاری و مالداری افغانستان، با بیان اینکه ما امنیت خوبی برای سرمایه‌گذاران خارجی در افغانستان ایجاد کرده‌ایم، افزود: برخورداری افغانستان از زمین‌های زراعی گسترده و حاصلخیز، هشت اقلیم متنوع برای کشاورزی و دامداری، نیروی کار ارزان، تقاضای بالای بازار فرصت‌های بسیار خوبی برای سرمایه‌گذاری تجار ایرانی در افغانستان است.
او با بیان اینکه افغانستان آماده جذب سرمایه‌گذاری تجار ایرانی در بخش کشاورزی است، تأکید کرد: سیاست افغانستان درباره کشورهای همسایه خود، حمایت حداکثری برای جذب سرمایه‌گذاری است.
مشکلات ترانزیتی و حمل‌ونقل با افغانستان مرتفع شود
علیرضا خامه زر رئیس اتاق بیرجند، نیز با اشاره به آمار 6 ماهه 265 میلیون دلاری صادرات از مرز این استان به افغانستان گفت: واردات افغانستان از ایران عمدتاً شامل کالاهای سنگین مانند کاشی و سرامیک، قیر و ... است، در واقع این کشور کالاهایی از ایران خریداری می‌کند که نتوانسته این کالاها را از دیگر کشورها تهیه کند. در حالی که ما خواستار تنوع‌بخشی بیشتر به این اقلام هستیم و در این راستا می‌خواهیم برخی از سخت‌گیری‌ها برای واردات محصولات ایرانی از سوی دولت افغانستان کمتر شود.
او افزود: تا فعال شدن کمیته مشترک اقتصادی-تجاری میان دو کشور، ما خواهان اقدامات کوتاه‌مدت هستیم که حمل‌ونقل و روابط ما در مرزها را تسهیل کند. الان فصل برداشت انار و پنبه افغانستان است و تجار ایرانی و افغانستانی نباید این فرصت‌ها را از دست بدهند.
خامه زر تأکید کرد: باید مسائل پولی مالی ما با افغانستان حل شود. علاوه بر این قوانین گمرکی افغانستان باید به صورت مشخص در اختیار تجار ایرانی قرار بگیرد. همچنین ممنوعیت‌های واردات افغانستان را اعلام کنید و استانداردهای مورد نظر برای واردات محصولات ایرانی را به طور شفاف اعلام کنید تا تجار ما در مرزها دچار مشکل نشوند.
او با اشاره به وجود برخی مشکلات ترانزیتی میان ایران و افغانستان گفت: اگر این مشکلات مرتفع شوند دسترسی ایران به ازبکستان و تاجیکستان از طریق افغانستان می‌تواند عواید خوبی برای این کشور داشته باشد و هزینه‌های حمل برای طرف‌های ایرانی را هم به‌صرفه‌تر خواهد کرد.
بازار افغانستان برای تجار ایرانی اهمیت ویژه‌ای دارد
فیروز ابراهیمی، رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: در دوره جدید افغانستان، حدود 40 درصد ارزش پول ملی افغانستان افزایش‌یافته و تورم در این کشور به صفر رسیده است.
او ادامه داد: با توجه به امنیت حاکم در افغانستان می‌توان از فرصت‌های سرمایه‌گذاری استفاده کرد. بازار افغانستان برای تجار ایرانی اهمیت ویژه‌ای دارد. پیشنهاد می‌کنیم حقوق و عوارض گمرکی برای سرمایه‌گذاران ایرانی در افغانستان به صفر برسد. تولیدات مشترک افغانستان و ایران باید فرصت صادرات به کشورهای ثالث داشته باشد. همچنین باید در حوزه استانداردهای کالایی به مؤلفه مشترک برسیم.
در پایان این نشست، فعالان اقتصادی ایران به طرح پرسش‌ها و مشکلات خود در تجارت با افغانستان پرداخته و مقامات دولتی افغانستان نیز به آن‌ها پاسخ دادند.