همایش تحلیل اقتصادی ایران و جهان در سال 96 با حضور مرتضی ایمانی‌راد، اقتصاددان و عضو هیات علمی سازمان مدیریت صنعتی ایران و سیامک انصاری، پژوهشگر موسسه مطالعات اقتصادی بامداد با حضور 500 فعال اقتصادی در سالن اتاق اصفهان برگزار شد.
نایب رئیس اتاق اصفهان بابیان اینکه وضعیت اقتصادی استان به دلیل صنعتی بودن فاجعه‌بارتر است، اظهار داشت: افزایش مالیات در استان اصفهان طی سه سال گذشته با یک شیب تند افزایشی مواجه بوده و از سوی دیگر ما شاهد کاهش سهم پرداختی مالیات اصناف در این سال‌ها بوده‌ایم.
مصطفی رناسی در این همایش با اشاره به افزایش 4 درصدی مالیات استان در سال 96 علیرغم فشارهای وارده، گفت: در سال 92 سوددهی بنگاه‌ها 64 هزار میلیارد تومان بوده که این رقم در سال 94 به دلیل افزایش فشارهای مالیاتی به 4 هزار میلیارد تومان کاهش‌یافته است.
رناسی با اشاره به تعطیلی تعداد زیادی از بنگاه‌های اقتصادی استان، اظهار داشت: بنگاه‌هایی هم که در حال فعالیت هستند، در آینده با خطر ورشکستگی یا سقوط مواجه می‌شوند. همچنین تعدادی از بنگاه‌هایی هم که زیر ظرفیت در حال کار کردن هستند آینده‌ای خوبی را نمی‌توان برایشان متصور بود، از سوی دیگر تعدادی هم شرایط مطلوبی دارند که امیدواریم وضعیت اقتصادی‌شان بهتر شود.
وی با تأکید بر اثرات منفی نوسانات نرخ ارز و تورم بر بنگاه‌های اقتصادی کشور، بیان داشت: متأسفانه دولت یازدهم نیز همانند دولت‌های دیگر تسعیر نرخ ارز را اجرا نکرده است.
رئیس کمیسیون سیاست‌گذاری و پایش اتاق اصفهان با این سؤال که چرا دولت یازدهم طی سه سال گذشته جسارت تک‌نرخی کردن قیمت ارز را نداشته است، گفت: باید ثابت شود چه کسانی از متفاوت بودن نرخ ارز ذی‌نفع هستند.
رناسی با طرح این سؤال که چه چیز بر رشد 2 برابری پرداخت مالیات استان در سه سال گذشته تأثیرگذار بوده، گفت: عمده فشارهای مالیاتی در سه سال گذشته بر بنگاه‌های اقتصادی کوچک، متوسط و عملاً تولیدی بوده و آن‌ها را فلج کرده در حقیقت همین واحدها و بنگاه‌های اقتصادی که تعطیل یا کارگرهای خود را اخراج کرده‌اند این امر را به وجود آورده‌اند.
وی در ادامه با اشاره به اینکه ایران دو بازار تاریخی عمان و سوریه را برای صادرات دارد، تأکید کرد: بنگاه‌های تولیدی کشور باید صادرات را از این دو کشور و کشورهای همسایه آغاز کنند و در صورت موفقیت به سراغ دیگر بازارها بروند.
ترامپ تمی تواند اقتصاد ایران را به دوره تحریم‌ها بازگرداند
عضو هیات علمی سازمان مدیریت صنعتی ایران در ابتدای سخنان خود با بررسی مؤلفه‌های اقتصادی جهان گفت: به دلیل ساختار قدرتمند اقتصاد آمریکا، ترامپ تمام چالش‌هایی را که در داخل آمریکا می‌خواهد ایجاد کند به بیرون از آمریکا منتقل می‌کند.
مرتضی ایمانی راد در رابطه با ریاست ترامپ در آمریکا گفت: درگیری ترامپ با ایران شروع خواهد شد ولی نمی‌تواند اقتصاد ایران را به دوران تحریم‌های بین‌المللی بازگرداند و تهدید جدی برای اقتصاد ایران نخواهد بود.
ایمانی‌راد نامشخص بودن سیاست‌های اقتصادی ترامپ، اصرار دولت انگلیس به خروج از اتحادیه اروپا و احتمال انتخاب راست‌گرایان افراطی در انتخابات ریاست جمهوری فرانسه را بخش عمده مؤلفه‌های عمومی اقتصاد جهان دانست و گفت: با این نوسانات سیاسی بنگاه‌های اقتصادی ایران باید سیاست‌های کوتاه‌مدت برای سال 1396 بوده و از افق‌های بلندمدت دوری کنند.
وی با پیش‌بینی نرخ رشد اقتصادی جهان در سال 2017 افزود: به نظر می‌رسد سال 2017 یکی از پر نوسان‌ترین سال‌ها در اقتصاد جهانی در طی سال‌های گذشته باشد.
استاد اقتصاد دانشگاه تأکید کرد: با توجه به روند افزایش نرخ دلار در بازارهای جهانی، در ایران نیز افزایش بهای دلار را شاهد خواهیم بود و ازاین‌رو بهتر است فعالان اقتصادی برای معامله با اتحادیه اروپا، چین و کره جنوبی از ارز همان کشورها استفاده کنند.
وی افزود: نسبت برابری دلار با یورو روزبه‌روز در حال نزدیک شدن است و بعید نیست برابری یک یورو با یک دلار به 1.05 برسد.
ایمانی راد نرخ رشد درون‌زای اقتصاد سال 96 را بیشتر از سال 95 پیش‌بینی کرد و گفت: فرصت‌های اقتصادی برای کارآفرینان و شرکت‌ها در سال 96 بیشتر از سال 95 است.
وی افزود: نرخ رشد اقتصادی درون‌زا غیر از نفت در سال 96 رو به افزایش خواهد بود و شاهد اقتصادی رقابتی‌تر از سال جاری خواهیم بود.
قیمت نفت در سال 2017 بین 50 تا 60 دلار پیش‌بینی می‌شود
عضو هیات علمی سازمان مدیریت صنعتی ایران ضمن برشمردن دلایل عدم افزایش قیمت نفت تأکید کرد: قیمت نفت قدرت بالا رفتن نداشته و عرضه و تقاضای نفت در بازارهای بین‌المللی و گران بودن دلار قیمت 50 تا 60 دلار را برای نفت رقم‌زده است.
ایمانی راد از کاهش سهم نفت در اقتصاد ایران خبر داد و گفت: ارزآوری نفت در اقتصاد ایران به دلیل قیمت جهانی آن کاهش‌یافته و این میزان به 50 میلیارد دلار در سال رسیده است. دولت نمی‌تواند بر روی افزایش قیمت نفت حساب باز کند زیرا تمام مراکز پیش‌بینی قیمت نفت حداکثر برای سال 2017 قیمت 60 دلار را پیش‌بینی کردند.
وی خاطرنشان کرد: به دلیل ثابت ماندن قیمت نفت، درامد دولت برای هزینه عمرانی کاهش پیدا می‌کند و برای جبران کسری بودجه به مالیات روی خواهد آورد و این در شرایطی است که کشش درامدهای مالیاتی موجود بیش از 10 درصد وجود ندارد.
این استاد دانشگاه، انتخابات ریاست جمهوری ایران در اردیبهشت سال 96 را تأثیرگذار بر اقتصاد ایران خواند و گفت: اگر انتخابات تعجب‌برانگیز نباشد و دولت فعلی یا دولت نزدیک به تفکرات دولت فعلی بر سرکار آید ادامه روند اقتصادی سال 95 و گشایش‌های اقتصادی را شاهد خواهیم بود.
عضو هیات علمی سازمان مدیریت صنعتی ایران افزایش ارزش دلار را عامل کاهش قیمت مواد اولیه دانست و گفت: با نگاهی به قیمت مس، فولاد و سایر کالاها نوسانات اندک مواد اولیه مشهود است.
ایمانی راد گفت: قیمت مواد اولیه در سال 2017 با افزایش کمی روبرو خواهد شد.
سرعت گردش پول در اقتصاد ایران به زیر عدد یک رسیده است
عضو موسسه مطالعات اقتصادی بامداد در این نشست با تحلیل روندهای اقتصادی ایران گفت: نمودار سرعت گردش پول در اقتصاد ایران برای اولین بار در سال 95 به زیر عدد یک رسیده است.
سیامک انصاری افزود: تا زمانی که سرعت گردش پول در اقتصاد ایران پایین است احتمال خروج از رکود اقتصادی بسیار پایین است این در حالی است که پایین بودن سرعت گردش پول تورم ایجاد نمی‌کند.
انصاری اضافه کرد: بازار پول در حالت انجماد قرارگرفته است و این انجماد باعث شده که رکود در تمام ارکان اقتصادی ایران رسوخ پیدا کند.
در ادامه ایمانی راد خاطرنشان کرد: اقتصاد ایران در شرایط کنونی به یک تنفس نیاز دارد، یک نگاه جدید در حوزه سیاست‌گذاری کلان تا بتوان علاوه بر سرعت بخشیدن به گردش پول، از دام رکود اقتصادی خارج شویم.
وی افزود: اقتصاد ایران از تله رکود به‌راحتی خارج نخواهد شد و بحران بانکی همچنان وجود خواهد داشت زیرا معادلات سیاسی بر معادلات اقتصادی اثرگذار است و بخش اقتصاد به سیاست، هزینه‌های بسیاری پرداخت می‌کند.
87 درصد نقدینگی اقتصاد در سپرده‌های مدت‌دار بانکی رسوب شده است
انصاری عضو موسسه مطالعات اقتصادی بامداد با مقایسه حجم نقدینگی اقتصاد ایران طی سال‌های گذشته گفت:87 درصد نقدینگی در سپرده‌های مدت‌دار،10 درصد سپرده‌های جاری و 3 درصد اسکناس و مسکوکات تجمیع شده است.
وی با اشاره به اینکه از فروردین تا بهمن‌ماه منابع از سپرده‌های بانکی بلندمدت خارج نشده است، افزود:: دولت نتوانسته سپرده‌های بلندمدت بانکی را به جاری تبدیل و سرعت گردش نقدینگی را افزایش دهد.
وی مقاومت بانک‌ها و نبود جاذبه برای سرمایه‌گذاری سپرده‌گذاران عامل انجماد سپرده‌های بلندمدت دانست و گفت: بدهی دولت به بانک‌ها (16 درصد)، دارایی غیرمالی بانک‌ها (15 درصد) در کنار مطالبات وصول نشده (11) باعث شده 42 درصد منابع بانک‌ها قفل شود و در چرخه اقتصاد کشور جریان نداشته باشد.
ایمانی راد نیز در این راستا گفت: بخش دولتی 230 هزار میلیارد تومان به شبکه بانکی بدهکار است و دولت بدهکار به‌جای اینکه موتور توسعه باشد در شرایط کنونی مانع توسعه شده است. در اقتصاد ایران 90 درصد تأمین مالی بر عهده بانک‌هاست و وقتی بانک‌ها قفل می‌شوند اقتصاد نیز قفل می‌شود.
مسئله اصلی توسعه صادرات ایران، واقعی کردن نرخ ارز است
ایمانی راد مسئله اصلی توسعه صادرات ایران را واقعی شدن نرخ ارز برشمرد و گفت: جامعه اقتصادی تثبیت نرخ ارز را از دولت و مجلس نمی‌خواهد بلکه واقعی شدن آن‌ها خواستار است.
عضو هیات علمی سازمان مدیریت صنعتی ایران با اشاره به صادرات 30 میلیارد دلاری غیرنفتی ایران در کنار صادرات 50 میلیارد دلار نفت گفت: اسم صادرات غیرنفتی است ولی بوی نفت می‌دهد.
وی تأکید کرد: نرخ ارز در ایران به‌طور غیرواقعی پایین نگه‌داشته می‌شود زیرا از منظر برخی از مسئولین و نمایندگان مجلس پایین بودن این نرخ خواسته جامعه است.
ایمانی راد با بیان این پرسش که چرا مجلس همواره می‌خواهد نرخ ارز پایین باشد، افزود: مشکل مجلس این است که در ترکیب آن تحصیل‌کرده اقتصاد بسیار اندک است و مجلس مشکل دانستگی علم اقتصاد را دارد.
وی تشریح کرد: نرخ پایین ارز در ایران باعث شده که برخی از ایرانیان درآمدهای داخلی را تبدیل به ارز کنند و برای خانواده‌های خود در کانادا و آمریکا ارسال کنند زیرا با 10 هزار دلار درامد ماهیانه در کانادا می‌توان جزو طبقه مرفهان زندگی کرد و در آمریکا همانند یک فارغ‌التحصیل دانشگاه هاروارد کسب درآمد داشت. واقعی شدن نرخ ارز رفتار خیلی از مردم را تغییر خواهد داد و به‌جای سفرهای خارجی و خرید کالا از داخل کشور کالاهای خود را تعیین می‌کنند.
ایمانی راد با تأکید بر اینکه مسئولین در درون خود نمی‌توانند مسئله اقتصاد را حل کنند، افزود: دولت بخشی از تصمیم‌گیری‌های اقتصادی را باید به دانشگاه‌ها و مراکز تخصصی واگذار کند.
ایمانی راد اضافه کرد: نرخ ارز یک متغیر پرالتهاب، پر نوسان و با افزایش فشارهای سیاسی همراه است ولی بااین‌وجود می‌توان قیمت دلار تا پایان سال 95 به نزدیک 4 هزار تومان رسانده و تا پایان سال 96 افزایش حداقل 500 تومانی قیمت دلار بسیار محتمل است.
وی اتخاذ استراتژی توسعه صادرات تنها راه برون‌رفت از مسائل و مشکلات بنگاه‌های اقتصادی دانست و گفت: ارتباطات اقتصادی بین‌المللی ایران با سایر کشورها موجب می‌شود برای همیشه از چنبره مشکلات خارج شویم. مسئله داخلی نظام این است که مشکلات اقتصادی را همچنان در درون خود جستجو می‌کند و به دنبال سیاست‌های جدید نیست.
بخش مسکن در سال 96 به‌اندازه نرخ تورم رشد فزاینده دارد
انصاری در ادامه این نشست به تحلیل مسکن در بازار ایران پرداخت و گفت: نرخ رشد قیمت مسکن در دی‌ماه سال جاری از نرخ تورم بالاتر رفته است و بعد از 3.5 سال وارد فاز افزایش شده است.
سیامک انصاری افزود: با توجه به تحرک نسبی در بخش مسکن و احتمال افزایش قیمت آن بیشتر از نرخ تورم، سرمایه گذری شرکت‌ها با انباشت سرمایه ثابت در بخش ساختمان پیشنهاد می‌شود.
این عضو هیات علمی سازمان مدیریت صنعتی ایران با اشاره به اینکه ارز حاصله از صادرات نفت به‌راحتی در اختیار بانک مرکزى نیست و لذا عرضه ارز در سال 96 مشروط خواهد بود و گاهی تحت تأثیر سیاست‌های غیرقابل‌پیش‌بینی امریکا قرار خواهد گرفت، افزود: این تنگناى دسترسى، عرضه ارز واقعى را، مخصوصاً به‌یک‌باره، کاهش می‌دهد و شرایط را براى افزایش نرخ ارز فراهم می‌کند.
وی همچنین تصریح کرد: پیش‌بینی می‌شود در سال 96 نرخ رشد اقتصادی ایران بین 4.8 تا 5.3 درصد باشد که بیشتر مربوط به بخش‌های غیرنفتی است بااین‌وجود در سال 96 اقتصاد کشور از تله رکود خارج نخواهد شد همچنین بحران بانکی تداوم دارد و هزینه‌های محیطی افزایش می‌یابد.
انصاری با تأکید بر اینکه نرخ رشد اقتصادی اصفهان در سال 96 بهتر خواهد شد، گفت: بخش خدمات و صنعت در سال 96 در اصفهان رشد قابل‌توجهی خواهند داشت.
در ادامه به گفته ایمانی راد سال 96 به‌طورقطع برای صنعت فولاد سال خوبی خواهد بود چراکه سرعت رشد در صنعت خودرو افزایش‌یافته و در این راستا تقاضا از فولاد مبارکه بیشتر می‌شود.