سرمایِ زودهنگام آذرماه که به باغهای مرکبات و باغ زیتون استانهای شمال کشور رسید، خیلی از باغدارها دسترنج خود را از دست دادند و سفره آنها، مرکبات خود را به خوان دریای شمال بخشید. دریا پرتقال گرفت و موج آنها را به ساحل کشاند؛ ساحل شد نارنجیرنگ. آن زمان گفته شد که حدود 85 درصد از محصولات باغهای استان جمعآوری نشده بود. خسارت تلنگری بود به کشاورزان و باغدارها که از آن پرسیده شود چند درصد زمینها، باغها و محصولاتشان بیمه کشاورزی دارد؟
امیر یوسفی، عضو هیات نمایندگان اتاق ایران در گفتوگو با پایگاه خبری اتاق ایران از شرایط پیش آمده و تبعات آن میگوید: «حدود 85 درصد از محصولات باغی استان جمعآوری نشده است که سرما فرا رسید؛ اما شرایط سرما در استان غیرقابل پیشبینی بوده است. در طول 50 سال این سرما در آذر بیسابقه بوده و این برای کشاورزان هم غیرقابل پیشبینی است. اما شدت سرما به حدی بود که خسارت زیادی به باغدارها زد.» او میگوید: «این ضرر و زیان تنها باغهای مرکبات را هدف نگرفت، باغهای زیتون هم به دلیل سرما آسیب جدی دیدند؛ اگرچه محصول زیتون برداشتشده بود، سرما به درختان هم آسیب جدی زد و شاید سال آینده زیتون نداشته باشیم، مثل امسال که پرتقال نداریم.»
به گفته یوسفی، «آذرماه ستاد بحرانی با حضور استاندار، رئیس اتاق و رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق گرگان تشکیل شد، در این ستاد مشکلات کشاورزان و باغدارها به اطلاع استاندار، نماینده تامالاختیار دولت، معاون استاندار، مدیر باغبانی، معاون صنعت، معدن و کشاورزی و رئیس جهاد کشاورزی رسید.»
باغهای مرکبات بیمه نیستند
او میگوید: «از حدود 6500 هکتار باغی که در استان وجود دارد، 300 هکتار بیمه هستند و مابقی بیمه نیستند.» یوسفی دلیل این مسئله را توضیح میدهد: «برای اینکه کشاورزان به بیمه کشاورزی اعتمادی ندارند؛ با توجه به مشکلاتی که کشاورزان با بیمه کشاورزی داشتهاند به عملکرد آنها اعتمادی ندارند و این باعث شده که رغبتی برای بیمه محصولات کشاورزی نباشد. مثلاً مرغدار در سال 94 دچار مشکل یا خسارت شده، هنوز هم نتوانسته است مبلغ خسارت خود را از بیمه بگیرد؛ همین عملکرد بد بیمه باعث میشود در دراز مدت به آنها اعتماد نشود و انگیزه کشاورز از بین برود. بیمه خیلی ضعیف عمل میکند.»
عضو هیات نمایندگان اتاق ایران میگوید: «اتاق گرگان و جهاد کشاورزی برآورد کردهاند که حدود 120 هزار تن از محصول باغی استان دچار خسارت شده است؛ یعنی حدود 150 میلیارد تومان به کشاورزان خسارت واردشده است. البته این خسارت به میوه سردرختی است و خسارت درختها هنوز مشخص نیست.»
میوههای سرمازده در مسیر دریا
او میگوید: «دولت خیلی از مرکبات را از باغدارها خریداری کرد؛ اما در خرید آن تعلل کردند؛ خودشان هم میدانستند که مرکبات سرمازده خیلی زود خراب میشود. در نتیجه تعلل جهاد کشاورزی، سازمان تعاون روستایی و برخی از تشکلها مرتبط، میوهها خراب شد و بار محصول به دامها داده شد و باقیمانده آن به دریا ریخته شد.»
اتاق گرگان چه برآوردی از آثار زیستمحیطی این مسئله دارد؟
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق گرگان میگوید: «کشاورزان چارهای جز انجام این کار نداشتند؛ آنها از دریافت کمک از طرف جهاد کشاورزی و سازمان تعاون روستایی ناامید شده بود و محصولات خود را جمعآوری نکردند.» یوسفی به تلخی میگوید ماهیها و دامها بار ویتامین ث از کشاورزان دریافت کردند و کشاورزان در انتظار کمک ماندند.
او میگوید: «بخشی از این محصولات را دولت با قیمت 550 تومان از کشاورزان خریداری کرد ولی هنوز پولی به کشاورزان داده نشد.» او تاکید میکند: «امسال استانهای شمالی از چند جهت آسیب دیدند؛ هم محصولات خود را از دست دادند و هم درختان آنها سرمازده شد؛ آثار زیستمحیطی ریختن پرتقال به دریا هم خسارت دیگری است که گویا خیلی به آن توجه نمیشود؛ همه این موارد نتیجه تعلل وزارت جهاد کشاورزی و سازمان تعاون روستایی بود.» خبر از آلودگی دریای خزر، در میان حرمان کشاورزان و باغدارها گم میشود؛ اگرچه باید از وزارت جهاد کشاورزی و سازمان تعاون روستایی پرسید که کدام تدبیر شما میتوانست جلوی این اتفاق را بگیرد و چرا این تدبیر در میان عمل غایب بود؟