اتاق ایران در سلسله نشست‌های آشنایی با برنامه‌های نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری، میزبان نامزدها خواهد بود و در دومین نشست، مصطفی پورمحمدی، نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در جمع هیات رئیسه اتاق ایران و فعالان بخش خصوصی حضور پیدا کرد و به تشریح برنامه‌ها و دیدگاه‌های خود پرداخت.
صمد حسن‌زاده، رئیس اتاق ایران در این نشست به مجموعه انتظارات بخش خصوصی از دولت آینده در راستای بهبود وضعیت اقتصادی، اشاره و تصریح کرد: اقتصاد ایران چندین سال است که با تورم ۴۵ درصدی، نرخ بهره بالای ۳۶ درصد که کمر فعالان اقتصادی را شکسته است، مواجهه بوده و با نوسانات شدید نرخ ارز دست‌وپنجه نرم می‌کنند. در همین شرایط، فعالان اقتصادی قادر به برنامه‌ریزی نیستند و برای همین با وضعیت سختی حرکت می‌کنند.
او ادامه داد: ناترازی در انرژی صنعت و تولید را تحت تأثیر قرار داده و موجب شده سطح سرمایه‌گذاری کاهش یابد. در برخی مطالعات مشخص شده است کارخانه‌های فعال دچار افت تولید و درنهایت تعطیلی شدند. درواقع باید اذعان داشت اقداماتی را انجام دادیم که تولید به چالش کشیده شده است. درواقع با سیاست‌های غیرکارشناسی اقتصاد خود را تضعیف کردیم.
او با بیان اینکه رغبت به سرمایه‌گذاری ازدست‌رفته است، افزود: در تمام برنامه‌های اقتصادی دنیا، یک واحد تولیدی تسهیلاتی را از بانک می‌گیرد و باید ظرف ۴ سال این منابع را تسویه کند؛ اما در ایران وضعیت متفاوت بوده و واحدها برای سال‌ها با بهره‌های بانکی بالا دست‌به‌گریبان هستند.
بر اساس اظهارات رئیس اتاق ایران، بخش خصوصی می‌خواهد بداند که دولت چهاردهم در صورت حضور شما چگونه مشکلات بیمه‌ای، بانکی، مالیاتی و … را برطرف می‌کند.
سرمایه اجتماعی تقویت شود
کیوان کاشفی، عضو هیات رئیسه اتاق ایران گفت: در سال‌های اخیر، سرمایه اجتماعی در کشور به دلایل مختلف تضعیف شده و این مسئله باعث شده که دولت‌ها در انجام اصلاحات مورد نیاز، محافظه‌کارانه رفتار کنند.
کاشفی ادامه داد: مثلاً در حوزه حامل‌های انرژی کشور وضعیت نامناسبی دارد؛ اما دولت‌ها نمی‌توانند این تصمیمات کارشناسی شده را اجرا کند. یا در حوزه مبارزه با فساد نهادینه شده، قوانین وضع شده اجرا نمی‌شود. در حوزه روابط خارجی هم وضعیت این‌گونه است.
عضو هیات رئیسه اتاق ایران اظهار کرد: در حوزه سیاست‌گذاری لازم است دولت‌ها در بستر سرمایه اجتماعی بالا به تصمیمات خود عمل کنند و مردم هم با این تصمیم‌ها همراهی کنند. برای همین لازم است برای اجرای سیاست‌های کارشناسی شده در حوزه‌های مختلف، سرمایه اجتماعی تقویت شود.
نهاد تنظیم‌گر در حوزه انرژی را فعال کنیم
آرش نجفی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران نیز در این نشست با تأکید بر لزوم نقش‌آفرینی نهاد تنظیم‌گر در حوزه انرژی، گفت: در دولت سیزدهم وعده داده شد تا این نهاد شکل بگیرد و فعالیت کند؛ اما نشد.
او تأکید کرد: درصورتی‌که رئیس‌جمهور شدید، قبل از اتمام سال ۱۴۰۳، این نهاد را شکل دهید تا چالش‌های مترتب بر حوزه نفت، گاز، برق، بازیافت و … برطرف شود.
سند توسعه بخش تعاون نوشته شود
رضا وفایی یگانه، معاون اقتصادی و کسب‌وکار اتاق تعاون گفت: سال 2025 از طرف سازمان ملل به‌عنوان سال جهانی تعاون نام‌گذاری شده است؛ خیلی از متخصصان این را ظرفیتی برای مشارکت مردم دهک‌های پایین، زنان و اقشار آسیب‌پذیر می‌دانند. از طرفی سرمایه اجتماعی و سرمایه انسانی در این نام‌گذاری مهم است. این دو نکته در قانون اساسی ما هم مورد توجه قرار گرفته است؛ ولی تابه‌حال در حوزه اجرای قوانین حوزه تعاون مشکلاتی داریم.
وفایی یگانه گفت: برای تحقق سهم 25 درصد تعاون در اقتصاد، باید سند توسعه بخش تعاون نوشته شود. البته قبلاً در دوره ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد این سند نوشته شده ولی اجرا نشده است. این موضوع بارها پیگیری شده ولی اجرایی نمی‌شود. در سیاست‌های کلی اصل 44، قرار بود به بخش تعاون اهمیت داده شود ولی چنین نشد. برای اجرای سند توسعه بخش تعاون و تحقق سهم 25 درصد حوزه تعاون چه برنامه‌ای دارید؟
دولت شما چه برنامه‌ای برای عبور از ناترازی انرژی دارد؟
پیام باقری، نایب‌رئیس اتاق ایران نیز با اشاره به انتظارات بخش خصوصی از دولت چهاردهم بیان کرد: ازآنجاکه یکی از مسائل اصلی ما موضوع اصلاح ساختار اقتصاد کشور و تبیین جایگاه دولت، مشارکت مردم و بخش خصوصی در این زیست‌بوم است، یکی از سؤالات اصلی ما این است که دولت شما چه نگاهی به این امر دارد.
او با اشاره به تبعات منفی اقتصاد تکلیفی و قیمت‌گذاری دستوری برای بخش خصوصی، گفت: ما می‌خواهیم بدانیم جایگاه بانک مرکزی در حوزه پولی و مالی کشور در دولت شما کجاست. وزرای اقتصادی دولت شما ازجمله وزرای صمت و اقتصاد چه کسانی هستند و آیا ارتباط نزدیک با بخش خصوصی خواهند داشت؟ انتظار ما این است که پیش از تصمیم‌گیری‌ها و سیاست‌گذاری‌های اقتصادی، نظرات بخش خصوصی از سوی دولتمردان شما اخذ شود.
باقری به چالش جذب سرمایه برای توسعه زیرساخت‌های کشور اشاره کرد و افزود: یکی از آثار این امر در ناترازی انرژی خود را نشان می‌دهد. کمبود منابع موجب شده تا زیرساخت‌ها از نیازهای ما عقب بماند. برنامه شما برای هدایت نقدینگی موجود در کشور به سمت تولید چیست و نقش بازار سرمایه در تأمین مالی در دولت شما چه خواهد بود. چه برنامه مشخصی برای عبور از مشکل ناترازی انرژی در برنامه‌های شما دیده شده است.
چه برنامه‌ای برای حل FATF دارید؟
در ادامه نشست، عبدالله مهاجر دارابی، عضو هیات رئیسه اتاق ایران به شرایط نامطلوب اقتصادی کشور اشاره کرد و افزود: چه برنامه‌ای برای تحقق شعار سال دارید؟ نگاه شما به‌عنوان رئیس‌جمهور به مردمی سازی چیست. یکی از مشکلات اصلی بخش خصوصی مزاحمت‌های دولت و تصدی‌گری‌ها است.
او با اشاره به اهمیت توسعه تجارت بین‌المللی ادامه داد: پیش‌نیاز این توسعه حل مشکل FATF است. شما چه برنامه‌ای برای حل آن دارید.
مقابله واقعی با قاچاق را در دستور کار قرار دهیم
موسی احمدزاده، نایب‌رئیس کمیسیون اقتصاد کلان اتاق ایران نیز در این نشست با بیان اینکه اقتصاد کشور گل‌آلود است، گفت: سطح قاچاق در ایران بالاست، از طرفی به بهانه تولید، کالاهایی وارد کشور می‌شود که تنها توسط عده‌ای خاص انجام می‌گیرد و انحصار را در بازار شکل می‌دهد. این مسئله امنیت اقتصادی را تحت تأثیر داده است. برنامه دولت چهاردهم در صورت حضور شما به‌عنوان رئیس‌جمهور برای مقابله با قاچاق چه خواهد بود؟
به رگلاتوری حوزه اقتصاد دیجیتال توجه کنید
سادینا آبایی، رئیس کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق ایران نیز به حوزه اقتصاد دیجیتال اشاره کرد و گفت: فعالان حوزه اقتصاد دیجیتال دچار سردرگمی هستند و این سردرگمی به دلیل تعدد نهادهای تصمیم گیر و تصمیم‌ساز است. این وضعیت باعث شده که کسب‌وکار دیجیتال دچار مشکلاتی جدی شوند.
آبایی ادامه داد: در دنیا این حوزه رقم زننده و تعیین‌کننده GDP های بالاست؛ اما در کشور ما به دلیل تعدد نهادهای تصمیم گیر، نمی‌توان به جایگاه واقعی رسید. آیا حاضر هستید در راستای کوچک‌سازی دولت، تعدد نهادهای تصمیم‌ساز را در این حوزه حذف کنید؟
او همچنین درباره باید استقلال نهاد رگلاتوری حوزه اقتصاد دیجیتال، گفت: درخواست بخش خصوصی این است که رئیس‌جمهوری آینده رگلاتوری حوزه فناوری اطلاعات را به رسمیت بشناسد و بخش خصوصی هم در این تنظیم‌گری حضور داشته باشند.
فرصت زیادی برای مدیریت و حل ابرچالش آب وجود ندارد
در ادامه نشست، عباس کشاورز، معاون مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران، با بیان اینکه موضوع آب به یک ابرچالش جدی برای کشور بدل شده است، گفت: مطالعات ما در 10 سال گذشته نشان می‌دهد فرصت مدیریت و حل این ابرچالش بسیار محدود است. برنامه شما برای حل این موضوع چیست. ناترازی افت و یا اضافه برداشت منابع آب‌های زیرزمینی و فرونشست‌ها کشور و فضای کسب‌وکار را تهدید می‌کند.
او با بیان اینکه آب دارای تعارض منافع جدی است، افزود: بخش آب مشارکت بخش خصوصی در خود را نمی‌پذیرد. متأسفانه برخی از اسناد قانونی آب به دلیل همین تعارضات منافع سال‌هاست که فراموش شده‌اند.
معاون مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران، با اشاره به مشکلات فضای تولید بخش کشاورزی، گفت: برنامه شما برای رفع انحصار تولیدات کشاورزی چیست. تولید بخش کشاورزی از انحصار منابع و سرمایه و مدیریت و تجارت رنج می‌برد.
بخش خصوصی را باور دارم
در ادامه این نشست و پس از اظهارنظر هیات رئیسه اتاق ایران و فعالان اقتصادی، مصطفی پورمحمدی، نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری نظرات و پیشنهادهای بخش خصوصی را مهم ارزیابی کرد و گفت: به دنبال وعده دادن نیستم چون می‌دانم جامعه دنبال وعده‌های نامزدهای انتخاباتی نیست. بااین‌حال به نقش مردم در حوزه‌های مختلف اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و … اعتقاد واقعی دارم.
پورمحمدی ادامه داد: قصد دارم به بخش خصوصی و اعضای اتاق ایران اعتماد کنم و از نگاه‌های مشورتی آنها بهره ببرم. در هر حوزه‌ای که فعالیت داشتم، انجمن‌ها را فعال کردم، چون به سمن‌ها و NGO ها اعتقاد دارم. به اتاق‌های سراسر کشور سر زدم و با آنها آشنا هستم چون به بخش خصوصی باور دارم.
این نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری خاطرنشان کرد: مشکلات را همه می‌دانیم و در این شرایط تنها دنبال راه‌حل‌ها هستیم. برای همین بیشتر شنونده بوده و نظرات را از گروه‌های مختلف دریافت می‌کنم. پشت مردم حرکت می‌کنم، هرچند می‌دانم کار سختی خواهد بود. چنانچه بخش خصوصی همدلی لازم را نشان دهد با همکاری هم اقتصاد را جلو می‌بریم.
اساس برنامه من ثبات اقتصادی است
پورمحمدی در ادامه نشست اظهار کرد: بی‌ثباتی پولی کشور آثار خود را در ناترازی های متعدد نشان می‌دهد. اساس برنامه من ثبات اقتصادی است. نمی‌توانیم این دریای مواج ناترازی را بدون برنامه مدیریت کنیم؛ از طرفی تلاش می‌کنیم این امواج سنگین را برای فعالان اقتصادی پیش‌بینی پذیر کنیم. سناریوهای قابل‌درک و قابل عمل برای اقتصاد طراحی کنیم. در تدوین سناریوها، سناریو دوم و سوم، با زمان‌بندی مشخص طراحی کنیم. ریسک‌پذیری اقتصادی را مشخص کنیم.
نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری با نقد برنامه هفتم توسعه، ثبات را اصل مهم اقتصاد عنوان کرد. حتی در دوره جنگ هم سناریو بدیل باید مشخص شود. نمی‌شود اوضاع را بر مبنای جنگ طراحی کرد یا شرایطی ایجاد کنیم که همیشه در تلاطم جدی باشیم.
او تصریح کرد: مسئله دیگر اعتمادسازی است. تا اعتماد بین مردم و دولت برقرار نشود، نقشه‌ها و برنامه‌های ما عقیم می‌ماند. ناترازی انرژی یکی از معضلات اقتصاد ایران است؛ این وضعیت باری بر اقتصاد ایران است که باعث رانت شده؛ بخشی از اقتصاد ایران با رانت انرژی اداره می‌شود. انرژی فساد تولید کرده و سرمایه ملی را بر باد داده درحالی‌که انرژی مزیت عمده اقتصاد ایران است و نباید این به نکته تهدید تبدیل شود. چاره‌اندیشی در این حوزه، با اعتمادسازی ممکن است.
اعتماد معجزه می‌کند
پورمحمدی افزود: قرار بود در دولت نهم مصرف سوخت سهمیه‌بندی شود. من آن زمان وزیر کشور بودم، خیلی از مقدمات اجرایی شدن این طرح انجام نشده بود ولی من معتقد بودم زودتر اجرا شود. تمام گزارش‌ها از همراهی مردم خبر می‌داد. اعتماد معجزه می‌کند و این معجزه با مردم رخ می‌دهد. باید صادقانه با مردم حرف بزنیم و برنامه‌مان را تنظیم کنیم و ارائه کنیم.
پورمحمدی تأکید کرد: در داخل کشور متخصص در حوزه دولتی، دانشگاهی و خصوصی داریم. کمبود نظریه و کارشناس هم نداریم. باید به نظر کارشناسی، اجماعی و توافق قابل‌قبول برسیم.
او درباره وضعیت بانک‌ها هم گفت: بانک‌ها نباید بنگاهداری کنند. تعاریف جهانی هم همین را می‌گویند. بخشی از مشکلات از بنگاهداری بانک‌هاست. نباید سرمایه و منابع مردمی را به بنگاه اقتصادی هدایت کرد. با بنگاهداری بانک‌ها اقتصاد رشد نمی‌کند. ما جز همراهی مردم، هیچ راهی نداریم. دولت باید قدرت هماهنگی داشته باشد. برخی نمی‌دانند که چقدر در بروکراسی دولت کارشناسان خورد می‌شوند. برخی ایده نو ندارند. باید در دولت‌مداری به هوش مصنوعی و دولت الکترونیک اهمیت دهیم.
لزوم حمایت از نسل جدید استارتاپ‌ها و فناوری نوین
پورمحمدی با بیان اینکه تکنولوژی‌ها بسیار رهگشا هستند و می‌توانند خطرات را با اعداد و ارقام دقیق‌تر بیان کنند، گفت: باید از نسل جدید استارتاپ‌ها و فناوری نوین حمایت کنیم. بنگاه‌های دانش‌بنیان باید حمایت شوند و این حمایت فقط وام دادن نیست و وام تمام مسئله نیست. باید از آنها در حوزه تصمیم‌گیری استفاده شود.
پورمحمدی تأکید کرد: من در حوزه فناوری تخصص ندارم. باید از متخصصان این حوزه استفاده کنم. برنامه‌ریزی باید هماهنگ باشد. دولت باید با قوا و مجلس و رسانه و مردم هماهنگ و همراه باشد. اگر پشتوانه قدرت مردمی داشته باشیم، هماهنگی راحت‌تر انجام خواهد شد.
کشور نیازمند تصمیمات سخت در حوزه داخلی و خارجی است
نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری با تأکید بر ضرورت برخورداری از جسارت در عمل در عملکرد دولت، گفت: نیازمند تصمیمات سخت در عرصه خارجی و داخلی هستیم و با مماشات و محافظه‌کاری و ملاحظه‌کاری نمی‌توانیم مسائل را حل کنیم.
پورمحمدی ادامه داد: ما از انتقاد شنیدن می‌ترسیم؛ اما باید جسارت کنیم و اجازه ندهیم ترس از واکنش‌ها و فروریختن محبوبیت عمل نکنیم. این وعده خداست که اگر صادق باشیم و با صداقت عمل کنیم محبوب هم خواهیم شد.
او به اهمیت حضور مدیران توانمند و متعهد و جسور در دولت اشاره کرد و گفت: مدیری که در مجلس از رأی استیضاح بترسد و مواضعش را با آن تنظیم کند به کار مملکت نمی‌آید. ملاحظات جانبی و تهدید تطمیع نباید در تصمیمات مدیران اثر بگذارد. انتخاب افراد در دولت من با توجه به این مکات خواهد بود.
دولت باید از تصدی‌گری پرهیز کند
پورمحمدی تأکید کرد: دولت باید از تصدی‌گری و دخالت در امور باید پرهیز کند. کار دولت تنظیم گری است و باید به آن بپردازد.
او با بیان اینکه مبارزه با فساد به شکل سنتی را قبول ندارم، افزود: متأسفانه برخی از تصمیمات ما فسادزاست. مثلاً جریان وی‌پی‌ان را ببینید که چه بلایی بر سر کشور آورده است.
پورمحمدی با تأکید بر اینکه تا سایه فساد از سر کشور کنار نرود، اقتصاد رونق نمی‌گیرد، ادامه داد: مبارزه با فساد جریمه و زندان نیست. راه‌حل مبارزه با فساد، برنامه‌ریزی، شفافیت، پاسخگویی و کنترل هوشمند امور است. باید به دنبال اجرای دولت الکترونیک باشیم و با ابزارهای مالیاتی دقیق با فساد مبارزه کنیم.