رئیس اتاق رشت با اشاره به جایگاه فرش در اقتصاد ایران، گفت: تولید فرش دستباف ایران از ابتداییترین مراحل تولید تا رسیدن به دست مصرفکننده حدود ۳۰ فرصت شغلی ایجاد میکند و این صنعت به لحاظ اشتغالزایی از صنایع دارای بیشترین حجم از ایجاد شغل است.
قاسم رضائیان در نشست تخصصی «گیل فرش» افزود: هزینههای ایجاد اشتغال در حوزه فرش دستباف یکدهم میزان متوسط هزینه ایجاد اشتغال در صنعت است و ازآنجاییکه هزینه مواد اولیه تنها ۲۰ درصد از ارزش فرش را تشکیل میدهد و ۸۰ درصد مابقی هزینه طرح برند و کار و دستمزد است، فرش بهعنوان محصولی با ارزشافزوده نسبتاً بالا که میتواند به تقویت اقتصاد ملی کمک کند، محسوب میشود بهاینترتیب این صنعت به دلیل ارزشافزوده بالا با ارزش صادراتی و کسب درآمد ارزی باعث افزایش درآمد ملی کشور میشود.
وی تصریح کرد: با توجه به مزایایی که رونق و توسعه این صنعت برای اقتصاد کشور دارد، توجه به آن و رفع مشکلاتش باید بهعنوان یکی از اولویتها در تصمیمات سیاستگذاران قرار گیرد.
رضائیان اضافه کرد: طبق اعلام گمرکات صادرات فرش دستباف در سال ۱۴۰۲ به کمتر از ۵۰ میلیون دلار رسیده که تصویر روشنی از افول صادرات فرش دستباف ایران ترسیم میکند در حقیقت ایران در سال گذشته یکدهم سالهای قبل از تحریم فرش صادر کرده است.
وی در خصوص دلایل سقوط صادرات فرش گفت: ایران جایگاه گذشته را در حوزه فرش ندارد اما این ظرفیت وجود دارد که با همراهی دولت دوباره به جایگاه قبل برگردد و درآمد سالهای میانه دهه ۹۰ را کسب کند.
وی گفت: بر اساس آمارهای رسمی طی دهه گذشته متوسط رشد سالانه ارزش صادرات فرش دستباف ایران به نقاط مختلف جهان معادل منفی ۱۹ درصد بوده و بهطور میانگین ایران هرسال ۱۹ درصد از صادرات فرش دستباف خود را به دلایل مختلف از دست داده است.
وی تأکید کرد: اکنون صادرکنندگان فرش مشوقی ندارند و مصوبه تعهد ارزی به ضرر صادرکنندگان فرش بوده است در ۲ دولت قبل به هر فرشی که صادر میشد پنج درصد جایزه صادراتی تعلق میگرفت اما امروز آن جایزه صادراتی نهتنها وجود ندارد بلکه گفته شده ارز حاصل از صادرات به حساب بانک مرکزی برگردانده شود.
رئیس اتاق رشت تصریح کرد: کاهش میزان رفع تعهد ارزی برای فرش دستباف در لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ دیده نشد در نتیجه اجرای این قانون در سال جاری فعلاً منتفی است؛ بنابراین باید به دنبال راهحلی برای تمدید این قانون بود.
وی گفت: از سوی دیگر ورود گردشگر به ایران از زمان شیوع کرونا به بعد با کاهش جدی روبرو شد و همین تعداد اندک گردشگری که به کشور میآیند نیز اطلاعاتی از فرش ایرانی ندارند ازاینرو موضوع برندسازی و بازاریابی از معضلات اقتصادی سازی عرضه فرش در کشور و استانهاست.
رضائیان اضافه کرد: گاه گردشگران هزینه لازم برای خرید فرش دستباف ایرانی را به همراه ندارند و شرایط نظام بانکی ما نیز بهگونهای است که امکان استفاده از کارتهای اعتباری خارجی وجود ندارد که این خود مشکلی جدی است. تحریمها موجب شده اقتصاد هشت میلیون نفری فعال این حوزه به خطر بیفتد. عمدتاً بازار فرش دستباف متأثر از تحریمهاست زیرا کشورهای هدف مانع از ورود این کالا به کشورشان میشوند.
وی اظهار کرد: بخش خصوصی در احیای جایگاه فرش گیلان به نگاه و توجه خاص و بیشتر نیاز دارد. این امر مستلزم اقدامات منسجم و برنامه محور حوزههای مختلف است. باید بستر برای برگزاری دورههای آموزشی فعالان این عرصه در استان فراهم شود تا از طریق تلفیق آموزههای علمی با تجربه کاری علاوه بر موفقیت در بازارهای داخلی به بازارهای بینالمللی نیز ورود کرد.
رضائیان اضافه کرد: فرش دستباف کالایی لوکس محسوب میشود و نمیتوان آن را مانند سایر صنایعدستی استان در بازارهای سنتی و روز به فروش رساند. بنابراین باید به دنبال ایجاد نمایشگاه دائمی برای تولیدکنندگان فرش بود تا بهطور مرتب بازدیدکنندگان با این هنر و صنعت ارزشمند گیلان آشنا باشند. فعالیت نمایشگاه دائمی کمک میکند تا با ورود هیاتهای تجاری خارجی به استان بتوان ضمن معرفی این هنر ارزشمند بستر لازم را برای صادرات آن فراهم کرد.
وی گفت: موضوع رفع تعهدات ارزی که مشکلات فراوانی را برای برخی صنایع فراهم کرده از طریق مطالبه گری بخش خصوصی و اتاق رشت در کنار سایر اتاقهای سراسر کشور به نتایج قابل قبولی منتج شده که اتاق گیلان آمادگی کامل را برای پیگیری موضوع رفع تعهدات ارزی صادرکنندگان فرش و انجام رایزنیها و مکاتبات لازم دارد.
وی خاطرنشان کرد: در بحث تسهیلات از مسئولان بانکهای استان انتظار میرود با پرداخت کمکهزینه خرید فرش در قالب تسهیلات کمبهره و قرضالحسنه به خریداران به تولیدکنندهها و کارآفرینان فرش استان کمک کنند.
در پایان این نشست تخصصی از ۱۱ نفر از کارآفرینان حوزه فرش و نخبگان طراحی فرش گیلان تحلیل شد.