مرکز ملی مطالعات ر اهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران گزارش ماهیانه پایش و تحلیل مواد غذایی 2024 که از سوی فائو منتشر شده و مشتمل بر قیمت محصولات گندم، برنج، ذرت، سویا و کنجاله در کشورهای مختلف است ترجمه و منتشر کرد.
گزارش فائو نشان می‌دهد: قیمت مواد غذایی در بسیاری از کشورها که توسط فائو مورد ارزیابی قرار گرفته، نشان می‌دهد در ماه‌های می و ژوئن سال 2024 در بالاترین سطوح قیمتی پایدار باقی مانده است. تداوم تعارضات و سطوح شدید ناامنی منجر به ایجاد اخلال در فعالیت‌های تجاری شده که این امر منجر به افزایش قیمت غلات در کشورهای هائیتی، میانمار، سودان جنوبی، سودان و کشورهای جنوب صحرای آفریقا شده است.
در کشورهای جنوب قاره آفریقا، قیمت ذرت به عنوان مهمترین کالای اساسی به دلیل خشکسالی گسترده و شدید که منجر به کاهش قابل توجه برداشت محصول سال 2024 نسبت به میانگین شده، افزایش یافته است. کاهش ارزش پول ملی و افزایش پایدار هزینه حمل و نقل منجر به افزایش قیمت مواد غذایی در بازارهای داخلی و افزایش هزینه واردات در برخی از کشورها شده است.
در بخشی از این گزارش آمده است: قیمت جهانی گندم در ماه ژوئن سال 2024 به دلیل افزایش عرضه ناشی از برداشت محصول در کشورهای نیم‌کره شمالی کاهش یافته است. قیمت پایه گندم در ایالات متحده آمریکا در مقیاس ماهیانه 8 درصد کاهش یافته است. با وجود نگرانی در خصوص وجود شرایط مرطوب آب و هوایی در برخی از کشورها شروع قریب‌الوقوع برداشت محصول در اتحادیه اروپا منجر به کاهش 3 درصدی قیمت در این اتحادیه شده است. اجرای ممنوعیت موقت واردات (21 ژوئن تا 15 اکتبر 2024) توسط کشور ترکیه نیز در کاهش قیمت جهانی گندم نقش داشته است. در مقابل کاهش تولید گندم در کشور روسیه نسبت به پیش‌بینی‌های قبلی به دلیل بروز شرایط نامساعد جوی باعث افزایش 5 درصدی قیمت گندم در کشور روسیه در مقیاس ماهیانه شده و تا حدودی کاهش قیمت جهانی را جبران کرده است.
در ادامه این گزارش وضعیت محصول ذرت بررسی شده است: با تداوم برداشت محصول ذرت در کشورهای برزیل و آرژانتین، قیمت ذرت در کشورهای برزیل و آرژانتین در مقیاس ماهیانه به ترتیب 5 و 3 درصد کاهش یافته است. قیمت پایه ذرت در آمریکا در ماه ژوئن به دلیل پیشی گرفتن سطح زیرکشت و عملکرد گزارش شده نسبت به پیش‌بینی‌های قبلی در کنار شرایط مساعد تولید در حدود 3 درصد کاهش یافته است.
میانگین شاخص قیمت برنج فائو در ماه ژوئن سال 2024 به 136.6 واحد رسیده که نسبت به ماه می 0.6 درصد کاهش یافته است. از طرفی عقب نشینی خریداران برنج فیلیپین تا زمان شفاف شدن تغییرات تعرفه صادرات توسط این کشور تا پایان ماه از جمله دیگر عواملی بود که باعث کاهش قیمت برنج شده است. در همین حال قیمت برنج دانه بلند ایالات متحده آمریکا در ماه ژوئن اندکی افزایش یافته است.
در ماه ژوئن 2024، شاخص قیمت دانه‌های روغنی و کنجاله فائو 4.5 واحد کاهش یافته است و به کمترین میزان خود از ماه نوامبر سال 2020 رسیده است. در مقابل شاخص قیمت کنجاله و روغن نباتی از ماه می به ترتیب 1.1 و 4 درصد افزایش یافته است. در حالی که شاخص قیمت دانه روغنی و کنجاله پایین‌تر از سطوح قیمتی سال گذشته است شاخص قیمت دانه روغنی 13.8 درصد نسبت به شاخص ماه ژوئن سال 2023 افزایش یافته است. کاهش جدید ثبت شده در شاخص قیمت دانه‌های روغنی نشان دهنده قیمت کمتر سویا و کلزا بوده به طوری که بخش عمده‌ای از قیمت بیشتر دانه آفتابگردان را جبران نموده است. پس از افزایش اندک قیمت سویا در ماه می، قیمت جهانی سویا در ماه ژوئن به دلیل چشم انداز مناسب تولید در ایالات متحده آمریکا 5 درصد کاهش یافته است. به علاوه طولانی شدن روند کند تقاضای واردات اثر تقاضای برای تولید سوخت زیستی توسط شرکت‌ها را خنثی کرده و بر کاهش قیمت سویا مؤثر بوده است.
در خصوص کنجاله دانه‌های روغنی، افزایش اندک شاخص قیمت این محصولات به دلیل افزایش اندک قیمت کنجاله سویا بوده است. با وجود عرضه قابل توجه محصول سویا در سطح جهان افزایش تقاضا برای غذای دام در دامپروری منجر به افزایش قیمت این محصول شده است.
شاخص قیمت روغن نباتی هم به واسطه افزایش قیمت روغن پالم، سویا و آفتابگردان و ثبات نسبی قیمت دانه آفتابگردان در ماه می‌افزایش اندکی داشته است.
متن کامل گزارش ماهیانه پایش و تحلیل مواد غذایی 2024 را از اینجا بخوانید.