در نود و ششمین گزارش از سلسله گزارش‌های «پایش تحولات تجارت جهانی» مجموعه‌ای از تحولات اخیر در دولایه جهانی و منطقه‌ای محیط ژئواکونومیک ایران ارائه‌شده و خلاصه‌ای از آخرین گزارش‌ها و انتشارات بین‌المللی در قالب بخش پژوهش‌ها و کتاب‌های تازه، ارائه شده است.
در بخش تحولات جهان، شرکت دولتی انرژی روسیه، گازپروم، پس از ثبت بزرگ‌ترین زیان خالص خود در حدود سه دهه اخیر، از فهرست ۱۰۰ شرکت پرسود روسیه در سال جاری که توسط مجله فوربز منتشر شده است، خارج شد. صادرات گاز شرکت گازپروم به بازارهای سنتی اروپایی به دلیل تحریم‌های مرتبط با جنگ اوکراین و تخریب خطوط لوله نورد استریم که به‌عنوان یکی از مسیرهای اصلی انتقال گاز روسیه به اروپا عمل می‌کرد، با کاهش شدیدی مواجه شد.
در خبری دیگر، اخیراً گروهی از قانون‌گذاران جمهوری‌خواه ایالات‌متحده، لایحه‌ای را برای لغو روابط تجاری عادی دائمی (PNTR) با چین مطرح کرده‌اند؛ اقدامی که می‌تواند به‌طور اساسی روابط اقتصادی بین دو اقتصاد بزرگ جهان را تغییر دهد.
از سوی دیگر، در یک اقدام مهم در سیاست تجاری اروپا، کشورهای عضو اتحادیه اروپا باوجود مخالفت‌های دیرهنگام آلمان، راه را برای اعمال تعرفه‌های ضددامپینگ بر خودروهای برقی وارداتی از چین هموار کردند.
در این‌سوی جهان هم، امضای توافقنامه مشارکت اقتصادی جامع بین امارات متحده عربی و صربستان و کاهش قابل‌ملاحظه تجارت اتحادیه اروپا و روسیه در پی تنش‌های ژئوپلیتیک از دیگر اخبار مهم بین‌الملل است.
در سطح منطقه، اختصاص ۱۹ میلیارد دلار از سوی صندوق سرمایه‌گذاری حاکمیتی عربستان برای پروژه‌های سبز مورد توجه قرار گرفته است. این تخصیص بخشی از تلاش‌های گسترده‌تر این کشور برای حرکت به سمت یک اقتصاد سبز و کاهش وابستگی به نفت به‌عنوان منبع اصلی اقتصادی است.
بخش خصوصی غیرنفتی عربستان سعودی همچنین در ماه سپتامبر به بالاترین میزان رشد خود در چهار ماه اخیر دست یافت و شاخص مدیران خرید اقتصاد این کشور (PMI) نیز به ۵۶.۳ واحد رسید، درحالی‌که این رقم در ماه اوت ۵۴.۸ واحد بود. این گزارش ماهانه که اخیراً توسط بانک ریاض منتشر شد، نشان‌دهنده تسریع در روند رشد اقتصاد بخش خصوصی غیرنفتی در عربستان سعودی است.
امضای تفاهم‌نامه همکاری بین عربستان و هیوندای برای پروژه شهر هوشمند و تفاهم‌نامه عربستان سعودی و عمان از دیگر تحرکات کشور عربستان در این بازه است.
بر اساس گزارش اخیر صندوق بین‌المللی پول عرب (AMF)، امارات متحده عربی اکنون سهم غالب ۴۷.۳ درصد از بخش شرکت‌های صرافی عربی را در اختیار دارد. از سوی دیگر شورای همکاری خلیج‌فارس (GCC) در حال پیشبرد برنامه‌های خود برای آغاز مذاکرات تجاری با بلوک‌های بزرگ بین‌المللی ازجمله آسه‌آن و مرکوسور است. این اقدامات بخشی از تلاش‌های گسترده‌تر آن برای توسعه توافق‌های تجارت آزاد محسوب می‌شود.
در بخش پژوهش‌های تازه گزارش «آمادگی کسب‌وکار 2024» از سوی بانک جهانی منتشر شد. این گزارش چارچوب جدیدی برای ارزیابی محیط کسب‌وکار و سرمایه‌گذاری در سطح جهانی معرفی می‌کند. این گزارش جایگزین گزارش دوره‌ای قبلی و بسیار مشهور «انجام کسب‌وکار» شده و بر توسعه بخش خصوصی، ارتقای منافع کارگران، مصرف‌کنندگان و کسب‌وکارها و همچنین توجه به محیط‌زیست تمرکز دارد.
گزارش سیاستی جدید بانک جهانی نیز با عنوان «اصلاح یارانه‌های سوخت: درس‌هایی از برخی تجارب و ارزیابی شوک قیمتی برای بخش‌های مختلف از طریق جدول داده-ستانده در مورد آنگولا» به بررسی اصلاح یارانه‌های سوخت می‌پردازد و به‌ویژه آنگولا را به‌عنوان مطالعه موردی مورد بحث قرار می‌دهد.
این گزارش به درس‌های کلیدی آموخته‌شده از اصلاحات یارانه سوخت در کشورهای مختلف می‌پردازد و اثرات مالی، اجتماعی و اقتصادی این اصلاحات را بررسی می‌کند. همچنین با استفاده از جدول داده-ستانده، شوک‌های قیمتی که ممکن است از حذف یارانه‌های سوخت در بخش‌های مختلف صنعتی و خانوارها رخ دهد را برای آنگولا شبیه‌سازی می‌کند.
به گزارش «اتاق ایران آنلاین»، مرکز پژوهش‌های اتاق ایران در حرکتی منسجم و کارشناسی، تهیه و انتشار سلسله گزارش‌های «پایش تحولات تجارت جهانی» را با هدف بررسی رویدادهای کلیدی در محیط ژئواکونومیک ایران در دستور کار قرار داده است و در این گزارش‌ها مسائل مهم روز از منظر تأثیرگذاری بر دیپلماسی اقتصادی و موقعیت ژئواکونومیک ایران موردبحث و بررسی قرار می‌گیرند.
متن کامل نود و ششمین گزارش از سلسله گزارش‌های «پایش تحولات تجارت جهانی» را اینجا بخوانید.