دیپلماسی اقتصادی دولت چهاردهم، گره‌های صادراتی را باز می‌کند؟

«وزارت خارجه به همه سفارتخانه‌ها دستور داده که برای صادرات هر چه بیشتر محصولات ایرانی و در رأس آن‌ها فرش تلاش کنند؛ معاونت اقتصادی وزارت خارجه هم مأموریت دارد که در این جهت کار کند.» به نظر می‌رسد این اظهارات جدید سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه در کنار سخنان چندی پیش مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور که گفته بود: «دولت چهاردهم از غرب تا شرق، از نیویورک تا سمرقند به دنبال دیپلماسی سیاسی و اقتصادی با جهان است. ما چنانکه وعده داده بودیم بر اساس منافع ملی با شرق و غرب تعامل خواهیم کرد»، مانیفست دیپلماسی اقتصادی دولت چهاردهم باشد.

سخنان عباس عراقچی در سی و یکمین دوره نمایشگاه بین‌المللی فرش دستباف این نکته مهم را هم داشت که: «دولت می‌خواهد کمیته خاصی را برای رسیدگی به وضعیت صادرات فرش ایرانی تشکیل دهد». به گفته او زنده بودن فرش ایرانی به صادرات آن بستگی دارد و این کمیته تلاش می‌کند که موانع موجود بر سر راه صادرات فرش را رفع کند.

عراقچی این را هم گفته که بخشی از موانع ریشه در تحریم‌ها دارند اما بخشی دیگر از آن‌ها مربوط به قوانین صادراتی هستند. او بر این اساس تأکید کرده است: باید قوانین صادراتی را تسهیل کرد. نکته‌ای که بسیاری از فعالان اقتصادی بخش خصوصی نیز بر آن تأکید دارند. از جمله صمد حسن‌زاده رئیس اتاق ایران که دو روز پیش در همایش توسعه صادرات غیرنفتی در تبریز گفت: امروز موضوع ارز یکی از مهم‌ترین موضوعات است که باید حل شود تا انگیزه تولید و صادرات حفظ شود. متأسفانه به دلیل مقررات و موانع قانونی، صادرکنندگان واقعی کنار رفته‌اند و تعداد کارت‌های بازرگانی یک‌بارمصرف افزایش یافته است. ورود صادرکنندگان غیرحرفه‌ای خسارت‌های قابل توجهی را به اقتصاد وارد می‌کند.

او با اشاره به مشکلات رفع تعهد ارزی برای صادرکنندگان نیز گفته بود: صادرکنندگان از نظر شرع، عرف و قانون، مالک ارز حاصل از کالای صادر شده خود هستند؛ اما متأسفانه تأخیر در فرآیند ثبت سفارش و تخصیص ارز، سرعت و چابکی فعالان و کارآفرینان را گرفته است.

حالا به نظر می‌رسد، وزارت خارجه موتور خود را برای تقویت دیپلماسی اقتصادی روشن کرده است. هرچند همان‌طور که عراقچی نیز تاکید کرده این کافی نیست و برداشتن موانع داخلی از مسیر صادرات مهم‌تر است.

هرچه هست باید دید عزم دولت برای عملیاتی کردن شعار دیپلماسی اقتصادی و سیاسی از نیویورک تا سمرقند، چقدر جدی است. آیا دولت چهاردهم می‌تواند گره‌های صادرات غیرنفتی را باز کند؟. باید منتظر ماند و دید.