دونالد ترامپ که از بعد از به قدرت رسیدن دوبارهاش مشغول کشورهایی مانند مکزیک و چین بود، بهندرت نامی از کلمبیا میبرد، که این موضوع به معاملهگران در بوگوتا اعتمادبهنفس میداد تا بهطور پیوسته ارزش پزو و قیمت سهام را بالا ببرند.
اما این آرامش در ساعت ۱:۲۹ بعدازظهر روز یکشنبه ناگهان شکسته شد، زمانی که ترامپ از طریق شبکههای اجتماعی، یک جنگ اقتصادی علیه کلمبیا به راه انداخت؛ تعرفههای ۲۵ درصدی، تحریمها، بازرسیهای فوقالعاده بارها، محدودیتهای سفر؛ بهعنوان مجازاتی برای امتناع این کشور از پذیرش مهاجران اخراج شده، مطرح شد.
اینکه کلمبیا بهسرعت عقبنشینی کرد، رئیسجمهور گوستاوو پترو همان شب بیشتر خواستههای ترامپ را پذیرفت و از فروپاشی گسترده بازار که بسیاری از آن بیم داشتند جلوگیری کرد، اهمیت چندانی ندارد. آنچه در ذهن سرمایهگذاران بازارهای نوظهور باقی ماند، این بود که با ترامپی جسورتر که برنامه «اول آمریکا» را با شدت بیشتری در داخل و خارج از کشور پیش میبرد، دیگر هیچ معاملهای واقعاً امن نیست. هر دارایی، در هر نقطه از جهان، بهویژه در کشورهایی که ازنظر مالی شکننده هستند، میتواند در هرلحظه تحت تأثیر یک پیام در شبکههای اجتماعی یا یک اظهارنظر غیرمنتظره قرار گیرد.
ممکن است پزو با توافق شب یکشنبه از کاهش شدید نجاتیافته باشد، اما همچنان سقوط کرد و روز سهشنبه پس از افت ۲ درصدی در ابتدای معاملات روز دوشنبه کاهش بیشتری داشت که این امر به گمانهزنیها در مورد اینکه بانک مرکزی کاهش نرخ بهره را این هفته به تعویق خواهد انداخت، دامن زد. این کاهش، که باهدف تقویت اقتصادی ضعیف در نظر گرفتهشده بود، تا چند روز پیش تقریباً قطعی به نظر میرسید.
ریکاردو پنفولد، مدیرعامل شرکت Seaport Global در نیویورک، گفت که این ریسک جهانی است و آمریکا هم میخواهد که اینگونه باشد. بازار باید یک حق بیمه ریسک تحریمهای ترامپ را در قیمتگذاری خود لحاظ کند.
البته، سیاستهای بدون ملاحظه ترامپ با توجه به دوره اول ریاست جمهوری او نباید چندان تعجبآور باشد. اما این بار، او احتمالاً استراتژیکتر عمل میکند و دولتهای سراسر جهان نیز پس از همهگیری کووید و نیاز به استقراضهای سنگین، در موقعیت ضعیفتری قرار دارند.
بازارهای نوظهور پیشازاین با دلار قوی و عدم قطعیت در مورد سیاستهای نرخ بهره فدرال رزرو مواجه بودند. از زمان پیروزی ترامپ در انتخابات، سهام و ارزهای کشورهای درحالتوسعه کاهشیافته و سرمایهگذاران میلیاردها دلار از صندوقهای اختصاصی بازارهای نوظهور خارج کردهاند.
با توجه به شرایط متزلزل بازارها، ترامپ میتواند با یک پست در شبکههای اجتماعی یا یک اظهارنظر تصادفی، بهراحتی موجی از آشفتگی ایجاد کند.
اولگا یانگول، رئیس تحقیقات و استراتژی بازارهای نوظهور معتقد است که باید مواضع و اظهارات ترامپ جدی گرفته شوند. مثال کلمبیا نشان میدهد که یک اعلام تعرفه میتواند در هرلحظه رخ دهد.
تصمیم برای نرخ بهره
برای سیاستگذاران کلمبیا، این درگیری، هرچند کوتاهمدت، عوامل بیشتری را به فهرست مواردی که باید هنگام نشست روز جمعه خود در نظر بگیرند، اضافه کرد. بانک مرکزی این کشور در حال کاهش تدریجی نرخ بهره از ۱۳.۲۵ درصد به ۹.۵ درصد بود.
آلخاندرو آرآزا، اقتصاددان در بارکلیز، گفت که آنها علیرغم توقف فدرال رزرو، فضای لازم برای کاهش نرخ بهره رادارند. مسئله این است که آیا عوامل سیاسی آنها را مجبور به توقف خواهد کرد یا خیر.
پیشازاین مناقشه، وضعیت کلمبیا نسبت به بسیاری از دیگر کشورهای درحالتوسعه بهتر بود. نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی این کشور کمتر از بسیاری از همتایان خود بود و پزو یکی از معدود ارزهایی بود که از زمان پیروزی ترامپ در انتخابات، در برابر دلار تقویت شد و از نوامبر تاکنون ۴.۵ درصد افزایش داشته است.
اما پترو که پیشازاین با کسری بودجه رو به رشد و اقتصادی راکد دستوپنجه نرم میکرد، تمایلی نداشت که با آمریکا، متحد دیرینه سیاسی و بزرگترین خریدار صادراتش مانند قهوه و نفت درگیر شود. پترو روز یکشنبه در پستی در شبکههای اجتماعی نوشت که کلمبیا باید خود را به روی جهان باز کند که تکرار ایدهای آشنا از سوی رهبران کشورهای درحالتوسعه برای کاهش وابستگی به آمریکا بود.
تنها ۹ساعت پس از تهدید ترامپ، پترو مسیر خود را در مورد اخراج مهاجران تغییر داد. تا روز سهشنبه، او یک هواپیمای نظامی کلمبیا را به آمریکا فرستاد تا ۹۱ شهروند این کشور را بازگرداند. این رویداد نشان میدهد که ترامپ چقدر میتواند بر کشوری که روابط قوی با آمریکا دارد تأثیر بگذارد. به بیانی دیگر اگرچه کلمبیا احتمالاً به دنبال متنوع سازی متحدان تجاری و سیاسی خود خواهد بود، اما وابستگی این کشور به آمریکا با اقدامات بازدارنده و تهدیدهای قاطع ترامپ برجسته شد.