طبقه نهم اتاق ایران مملو است از فعالان اقتصادی روسی که گروه گروه دور میزها جمع شده‌اند و منتظر پیدا کردن شرکای تجاری خود هستند. روس‌ها برای شرکت در همایش «روز اقتصاد مسکو» به اتاق ایران آمده اند. سالن سروصدایی بیش از همیشه دارد که ناشی از جمعیت زیاد افراد حاضر در آنجاست؛ صدای بلندگو به این همهمه اضافه شده که به زبان ایرانی و روسی، گروه‌های حاضر در سالن را معرفی می‌کند تا پیدا کردن شرکا برای افراد سرگردان در این جمع راحت‌تر شود. زبان انگلیسی اکثر فعالان روسی ضعیف است و مترجم کم؛ این امر برقراری ارتباطات دوجانبه بین آن‌ها و شرکایشان را با تأخیر و تعلل مواجه کرده است.
روی یکی از میزها نام Sitronics به چشم می‌خورد که شرکت میکروالکترونیک و همچنین تولیدکننده تلفن همراه است. 4 یا 5 نفر که به زبان روسی باهم صحبت می‌کنند، دور میز حلقه زده‌اند. وقتی با درخواست مصاحبه روبه‌رو می‌شوند، انگشت‌های اشاره آنان به سمت یک نفر می‌رود که مدیر فروش شرکت است.
اینترنت ضعیف ایران اولین و مهم‌ترین نقطه ضعفی است که برای ویکتور یاکوولف (Victor Yakovlev) مدیر فروش شرکت Sitronic جلب توجه کرده و البته از آنجا که تخصص او در این حوزه است، توجهش به سیستم شبکه‌ای ایران جای تعجب ندارد. از یاکوولف دباره وضعیت ارتباط تجاری میان ایران و روسیه پرسیده ایم.
از شرکت خودتان و ظرفیت‌هایی که دارد برایمان بگوئید و اینکه با چه هدفی به اتاق ایران آمده‌اید؟
شرکت سیترونیک شرکتی بزرگ است که منابع مالی خوبی دارد و در روسیه و خارج از آن اقدام به سرمایه‌گذاری می‌کند. تاکنون در حوزه‌های مختلف از کشاورزی گرفته تا شهرهای هوشمند سرمایه‌گذاری کرده‌ایم. در کشورهای دیگر، یا خودمان به طور مستقیم سرمایه گذاری می کنیم یا اگر توانایی نداشته باشیم، برای همکاری شرکای محلی پیدا می‌کنیم. آماده‌ایم که از حوزه سلامت تا انرژی در ایران سرمایه‌گذاری داشته باشیم و در حال حاضر اینجاییم که شرکت‌های خصوصی یا نهادهایی از بخش دولتی را که آماده همکاری با بخش خصوصی روسیه باشند، پیدا کنیم. این مهم است که بخش دولتی ایران با بخش خصوصی روسیه همکاری داشته باشد و سطح همکاری‌ها به روابط دولت ایران با دولت روسیه محدود نشود.
پتانسیل‌هایی که برای ارتباط تجاری ایران و روسیه وجود دارد، چیست؟
من طی چند روزی که در ایران بودم متوجه شدم مردم اینجا از نظر پوشش و کیفیت اینترنت با مشکل مواجه هستند. معمولاً اکثر تلفن‌های همراه در ایران با فناوری نسل سوم (3G) به اینترنت متصل شده و اغلب برای دانلود فایل‌هایی با سایز بزرگ، با مشکل مواجه می‌شوند. البته بعضی مناطق تحت پوشش 4G هستند که سرعت آن به اندازه کافی مناسب نیست. مناطق خارج از شهر که مردم در آن زندگی می‌کنند نیز بعضاً تحت پوشش شبکه اینترنت نیست که این ارتباط مردم با یکدیگر را با مشکل مواجه می‌سازد. در مقایسه با ایران، روسیه سرویس‌های اینترنتی بهتری دارد. در کشورهای مختلف و روسیه اپراتورهای دولتی به‌صورت مشترک در جاهایی که پوشش ندارند، سرمایه‌گذاری کرده و به بخش خصوصی کمک می‌کنند.
وضعیت حمل‌ونقل تهران هم در مقایسه با مسکو تقریباً یکسان است. البته که سیستم حمل‌ونقل تهران بسیار سریع رشد کرده است و از اینکه دیدم اغلب مردم از سیستم حمل‌ونقل عمومی استفاده می‌کنند شگفت‌زده شدم.
این دو حوزه، از حوزه های مهمی است که دو کشور می توانند خیلی زود روند همکاری های مشترک را در آن ها آغاز کنند.
چه مشکلات و موانعی بر سر راه برقراری روابط تجاری بین ایران و روسیه وجود دارد؟
دو مشکل عمده برای برقراری روابط بین دو کشور وجود دارد که اولین آن ارتباطات بانکی است، در روسیه وقتی هرگونه سرمایه‌گذاری یا پروژه مشترک با ایران داشته باشیم معمولاً با ریسک‌های مالی و تجاری مواجه می‌شویم. ارتباطات مالی بین شرکت‌ها باید باز باشد و بانک این رابطه را ضمانت کند. من معتقدم که ایران نیاز دارد سیستم بانکی خود را هرچه زودتر به سیستم بانکی جهان متصل کند یا حداقل ارتباط مالی بین ایران و روسیه در سطح مطلوب برقرار شود.
تفاوت دوم مقررات دولتی روسیه و ایران است که هریک از دولت‌ها، برای مقررات گذاری به موضوعات خاصی توجه می‌کنند و این امر رسیدن به اشتراک نظر را سخت می‌کند.
تفاوتی در رابطه ایران و روسیه بعد از برجام دیده می‌شود؟
تغییر مشهودی طی این مدت دیده نمی‌شود. اما نباید فراموش کنیم که راه‌های روسیه برای ارتباط و تعامل بیشتر با ایران باز است و هر دو کشور مردمی مهربان دارند؛ این خود زمینه ساز ارتباطات بیشتر است. با توجه به اینکه ایران و روسیه از نظر جغرافیایی با هم نزدیک هستند، باید رابطه نزدیک‌تری هم با یکدیگر داشته باشند. در طرف مقابل، کشوری مثل آمریکا وجود دارد که مرزهای خود را به روی دیگران بسته و می گوید بهترین کشور روی زمین است و اینکه فقط خودشان می‌فهمند چه چیزی خوب و چه چیزی بد است. ما این‌گونه نیستیم و برای همه کشورها احترام قائلیم و یکی از دلایلی که با کشوری همچون آمریکا مخالف هستیم، این رویه‌های آنان است.