سه ماه پیش رئیسجمهور اندونزی در صدر هیاتی برای مذاکره با مقامهای ایرانی به تهران آمد. پیش از آن نیز حسن روحانی، رئیسجمهور، در اردیبهشت ماه سال 1394 به منظور شرکت در شصتمین سالگرد تأسیس کنفرانس کشورهای آسیایی - آفریقایی سفری به جاکارتا داشت.
بعد از اجرایی شدن برجام، فرصتهای بسیاری پیش روی ایران و اندونزی دو کشور مسلمان قاره آسیا برای ایجاد تحرک و جهش در همکاریهای اقتصادی بهویژه همکاری در حوزه انرژی قرار گرفته است. روابط تجاری و اقتصادی ایران و اندونزی در طول سالیان متمادی همتراز روابط خوب فرهنگی و سیاسی دو کشور نبوده است. علیرغم اینکه جمهوری اندونزی بزرگترین اقتصاد جنوب شرق آسیا (آسه آن) و یکی از بزرگترین اقتصادهای دنیا ازنظر تولید ناخالص ملی محسوب میشود، بر اساس آمار و اطلاعات، روابط دوجانبه اقتصادی دو کشور طی چند سال اخیر دچار نوسان بوده است. در سال 2006 حجم روابط تجاری ایران و اندونزی 404 میلیون دلار بوده که پس از تبادل هیأتهای متعدد بین دو کشور، روابط اقتصادی روندی صعودی طی کرد بهطوری که در سال 2011 حجم روابط تجاری به حدود 2 میلیارد دلار رسید و اندونزی در این سال تبدیل به نخستین مقصد صادراتی ایران در منطقه جنوب شرق آسیا و آسه آن و هفتمین مقصد صادراتی کالاهای ایران در آسیا شد.
اما با تحریمهای بین المللی علیه ایران در سال 2012، بازرگانان دو کشور با مشکلاتی مواجه شدند که در اثر آنها روند ارتقای روابط متوقف و سیر نزولی حجم روابط آغاز شد، چنانچه مبادلات تجاری دو طرف در سالهای 2014 و 2015 به کمتر از 200 میلیون دلار در سال رسیده است.
وجود سابقه ارتقای روابط به حجم 2 میلیارد دلار در مدت زمان کوتاه بیانگر ظرفیت مناسب رشد حجم تجارت بین دو کشور است.
فادل محمد، رئیس کمیته مشترک ایران و اندونزی، هفته گذشته با حضور در اتاق ایران با حسین سلاح ورزی، نایب رئیس اتاق ایران دیدار داشت. محمد در این نشست با اشاره به حجم مبادلات تجاری بین دو کشور گفت: حجم مبادلات دو کشور پیش از تحریمها 2 میلیارد دلار بوده و بر اثر تحریمها، به 200 میلیون دلار کاهش یافته است. لذا لازم است مجدداً این رقم به 2 میلیارد دلاری افزایش یابد.
محمد عملکرد بخش خصوصی ایران را مناسب ارزیابی کرده و به «پایگاه خبری اتاق ایران» میگوید: تنها مشکل موجود برای ارتقای روابط تجاری بین دو کشور، نقل و انتقالات مالی بود که در این زمینه با مقامهای دولتی ایران مذاکرات فشردهای داشتهایم. در حال حاضر این امکان وجود دارد که برای بازرگانان ایرانی ال سی باز کنیم و یکی از بانکهای اندونزی به نام سینارمس ارتباطات مالی خود را با بانکهای ایرانی آغاز کرده و بدون هیچ مشکلی این ارتباط ادامه خواهد داشت.
رئیس کمیته مشترک ایران و اندونزی فرصتهای برقراری روابط تجاری بین ایران و اندونزی را بسیار گسترده دانسته و میگوید: دو کشور در زمینه کالاهایی مانند کاغذ، قهوه و مواد غذایی و بهخصوص نفت میتوانند با یکدیگر ارتباط داشته باشند؛ چرا که در حال حاضر بزرگترین درخواست ما خرید نفت از ایران است و مذاکراتی در این زمینه آغاز شده است.
به گفته محمد، اکنون دوره جدیدی در تعامل ایران با جهان آغاز شده و تغییراتی نسبت به پیش از برجام رخ داده که مهمترین آن بهبود روابط بانکی است.
او همچنین آمادگی اندونزی را برای گسترش نقل و انتقالات بانکی را اعلام کرده و میگوید: از آنجا که روابط مالی تنها مانع برقراری روابط تجاری دو کشور بوده، دولت اندونزی به طور کامل آماده ادامه مذاکرات برای گسترش بیشتر روابط بانکی هستیم؛ چرا که گسترش مبادلات تجاری از همین کانال مبادلات مالی می گذرد.
رئیس کمیته مشترک ایران و اندونزی از سرمایهگذاری اندونزی در حوزه تولید ال پی جی و نفت و گاز در ایران خبر داده و توضیح میدهد: طبق مذاکرات صورت گرفته دانش و تکنولوژی را به ایران منتقل خواهیم کرد و در صورت لزوم آمادگی داریم نیروی انسانی متخصص را هم از اندونزی به ایران بیاوریم.
به گفته او، طرف ایرانی درخواستهایی برای سرمایهگذاری شرکتهای اندونزیایی بهمنظور توسعه حوزههای نفتی جنوب ایران داشته است که در جلسات آتی مورد بحث قرار میگیرد.
فعالان اقتصادی ایرانی و مالزیایی در فضای مثبت ایجاد شده بعد از برجام، چشم به احیای روابط تجاری میان دو کشور دارند.