در سال ۹۶، برای ایجاد ۹۰۰ هزار شغل هدفگذاری شده است؛ کاری که متولیان حوزه کار کشور نیز به سخت بودن آن معترف هستند اما آن‌را قابل حصول می‌دانند.
این در حالی است که بین ایجاد اشتغال، میزان سرمایه‌گذاری و رشد اقتصادی رابطه مستقیمی وجود دارد. آنگونه که وحید شقاقی شهری، اقتصاددان، می‌گوید: برای ایجاد هر 100هزار نفر شغل، تقریبا یک درصد رشد اقتصادی نیاز است و بر این اساس برای ایجاد 900هزار شغل باید حداقل 8تا 9درصد رشد اقتصادی داشته باشیم.
این اقتصاددان، سرمایه‌گذاری مورد نیاز برای تحقق این میزان رشد اقتصاد را حدود 150میلیارد دلار برآورد می‌کند که رقم بسیار بالایی است. در این میان، صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی کرده است که رشد اقتصادی ایران در سال 96به 3.3و نرخ بیکاری آن به 12.5درصد برسد و از دیگر سو، آمارها نشان می‌دهد در 9ماهه سال گذشته نیز که رشد اقتصادی بالغ بر 11.6درصد بوده بخش عمده این رشد اقتصادی به کمک رشد بخش نفت محقق شده بود که اشتغالزایی چندانی ندارد.
تداوم روند افزایشی نرخ بیکاری
چندی پیش علی ربیعی، وزیر کار دولت یازدهم، با اعلام هدفگذاری ایجاد 900هزار شغل در سال 96، اظهار کرد: رسیدن به این رقم در حوزه اشتغالزایی، کار دشواری است اما با توجه به ایجاد ۷۰۰ هزار شغل در سال 95، رسیدن به چنین هدفی دور از دسترس نیست.
البته با توجه به اظهارات قبلی ربیعی درباره افزایش ورودی متقاضیان کار به بازار که گفته بود: در هر دقیقه 5نفر متقاضی وارد بازار کار می‌شود و مجموع ورودی به این بازار در طول یک سال به بیش از یک میلیون نفر می‌رسد؛ باز هم نمی‌توان انتظار داشت که حتی با تحقق هدفگذاری ایجاد 900هزار شغل در سال96، نرخ بیکاری روند کاهشی به‌خود بگیرد.
اشتغالزایی؛ از هدفگذاری تا تحقق
دولت یازدهم اعلام کرده است که در طول سال‌های 92تا 95، سالانه 700هزار شغل ایجاد کرده است. در این زمینه، عیسی منصوری، معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزیر کار، مجموع اشتغالزایی دولت یازدهم در طول دوره 4ساله را 2میلیون و 800هزار شغل عنوان می‌کند و می‌گوید:
در 4سال گذشته هر سال حدود 700هزار شغل (جمعا 2.8میلیون شغل) ایجاد کرده‌ایم و صحت این آمارها در مقایسه با آمار اشتغال اعلام‌شده از سوی مرکز آمار و داده‌های سازمان تأمین اجتماعی قابل راستی آزمایی است.این در حالی است که بررسی گزارش‌های مرکز آمار ایران از وضعیت بیکاری در سال‌های 91و 95، نشان می‌دهد در این دوره 4ساله، به‌طور خالص سالانه 356هزار شغل و در مجموع یک‌میلیون و 427هزار شغل ایجاد شده است.
براساس گزارش مرکز آمار ایران، جمعیت شاغل کشور در سال 91بالغ بر 21میلیون و 161هزار نفر بوده که در سال 95با یک‌میلیون و 427هزار نفر افزایش، به 22میلیون و 588هزار نفر رسیده است. این گزارش می‌افزاید: در طول این دوره چهارساله، جمعیت بیکار کشور از 2میلیون و 944هزار نفر در سال91 به 3میلیون و 203هزار نفر در سال95 رسیده است.
اشتغال پایدار نیازمند رشد اقتصادی و سرمایه‌گذاری مستمر
وحید شقاقی شهری، اقتصاددان، با اشاره به پژوهشهای مختلفی که در حوزه ارتباط بین رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال انجام شده، می‌گوید: در شرایط فعلی اقتصاد ایران، ایجاد هر 100هزار نفر شغل، تقریبا به یک درصد رشد اقتصادی نیاز دارد لذا برای ایجاد 900هزار شغل، حداقل 8تا 9درصد رشد نیاز است که براساس برنامه‌های پنج‌ساله توسعه، باید حدود30 درصد آن از محل بهره‌وری محقق شود.
به گفته او، برآوردها حاکی از این است که برای رشد اقتصادی 8درصد سالانه باید حدود 150میلیارد دلار سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی انجام شود. این اقتصاددان معتقد است وقتی برای ایجاد اشتغال هدفگذاری می‌شود، حتما باید به الزامات و نهاده‌های ورودی آن نیز توجه شود. شقاقی شهری ادامه می‌دهد: ایجاد اشتغال پایدار، نیازمند رشد مولد و پایدار است و یکی از مهم‌ترین الزامات رشد پایدار نیز سرمایه‌گذاری مستمر با بهره‌وری بالاست از این‌رو ایجاد اشتغال پایدار در اقتصاد ایران مستلزم تحقق مستمر حجم بالایی از سرمایه‌گذاری است.