در هفته گذشته، تحولات اقتصادی مهمی در سراسر جهان رخ داد که از افزایش نگرانی‌ها درباره رکود اقتصادی تا کاهش پیش‌بینی رشد جهانی را شامل می‌شود. افت شدید بازارهای سهام به دنبال اعلام تعرفه‌های جدید آمریکا، سقوط ۳۸ میلیارد دلاری بازار استرالیا، کاهش اعتماد مصرف‌کنندگان آمریکایی و هشدارهای نهادهای بین‌المللی مانند OECD و IMF درباره کند شدن رشد اقتصاد جهانی، همگی نشان از آینده‌ای نامطمئن برای اقتصاد دارند.
افت شدید بازارهای جهانی به دلیل نگرانی‌ها درباره تعرفه‌ها
بازارهای سهام جهانی کاهش شدیدی را تجربه کرده‌اند و این کاهش یکی از شدیدترین افت‌های ماهانه از سپتامبر ۲۰۲۲ تاکنون بوده است. این روند عمدتاً به دلیل اعلام رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، مبنی بر اعمال تعرفه‌های متقابل بر تمام کشورها بوده است که نگرانی‌ها در مورد وقوع یک جنگ تجاری گسترده را افزایش داده است و می‌تواند رشد اقتصادی را کاهش داده و تورم را افزایش دهد.
بازارهای اروپا، از جمله FTSE 100 انگلیس، DAX آلمان و CAC فرانسه، با افت قابل‌توجهی روبه‌رو شده‌اند. در آسیا نیز شاخص Nikkei ژاپن ۴ درصد کاهش داشته است. بانک‌های سرمایه‌گذاری پیش‌بینی‌های خود را کاهش داده‌اند؛ به‌عنوان‌مثال، گلدمن ساکس احتمال وقوع رکود اقتصادی در آمریکا را به ۳۵ درصد افزایش داده است.
از سوی دیگر، سرمایه‌گذاران به دنبال دارایی‌های امن‌تر هستند که این موضوع باعث افزایش قیمت طلا به بالاترین سطح تاریخی شده و دلار آمریکا نیز بدترین عملکرد ماهانه خود را از نوامبر ۲۰۲۲ تجربه کرده است.
افزایش سیاست‌های حمایت‌گرانه و موانع تجاری در جهان
سیاست‌های حمایت‌گرانه و موانع تجاری در سطح جهانی به‌شدت افزایش یافته و یادآور دوران انزواطلبی اقتصادی در دهه ۱۹۳۰ است که به رکود بزرگ اقتصادی منجر شد.
آمریکا تحت رهبری ترامپ، تعرفه‌های گسترده‌ای را اعمال کرده است که موجب واکنش تلافی‌جویانه از سوی اتحادیه اروپا، چین و کانادا شده است. این افزایش تعرفه‌ها احتمالاً رشد اقتصادی را کند، تورم را افزایش و همکاری‌های بین‌المللی را تضعیف خواهد کرد.
سازمان تجارت جهانی (WTO) در مدیریت این مناقشات با چالش روبه‌رو شده و این مسئله باعث افزایش عدم اطمینان اقتصادی و کاهش سرمایه‌گذاری تجاری و اعتماد مصرف‌کنندگان شده است.
افزایش بی‌سابقه قیمت مس به دلیل نگرانی از تعرفه‌ها
قیمت مس در آمریکا به بالاترین سطح تاریخی خود رسیده است زیرا تولیدکنندگان آمریکایی پیش از اجرای احتمالی تعرفه‌های جدید، اقدام به خرید انبوه این فلز کرده‌اند.
قیمت قراردادهای آتی مس در آمریکا امسال ۲۸ درصد افزایش یافته و به ۵.۱۱۲۵ دلار در هر پوند رسیده است که این میزان بیش از دو برابر رشد قیمت‌های جهانی (۱۳ درصد) است. افزایش تقاضا در بخش‌های مختلف از جمله تولید، ساخت‌وساز، انرژی‌های تجدیدپذیر و مراکز داده مشاهده می‌شود.
تحلیل‌گران پیش‌بینی می‌کنند که با کاهش این تقاضای شدید در نیمه دوم سال، ممکن است قیمت‌ها افت کند، اما در بلندمدت به دلیل کمبود عرضه و افزایش تقاضا، قیمت مس همچنان بالا باقی بماند.
هشدار IMF درباره رشد کند اقتصاد جهانی
صندوق بین‌المللی پول (IMF) هشدار داده که با وجود کنترل تورم، اقتصاد جهانی همچنان با رشد کند مواجه است. به گفته این سازمان نرخ رشد جهانی در ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ حدود ۳.۲ درصد خواهد بود که کمتر از ۳.۳ درصد در ۲۰۲۳ است.
بر اساس این گزارش، تورم جهانی از ۹.۴ درصد در سه‌ماهه سوم ۲۰۲۲ به ۳.۵ درصد در پایان ۲۰۲۵ کاهش می‌یابد. این سازمان همچنین هشدار داده که رشد اقتصادی چین هم از ۴.۸ درصد در ۲۰۲۴ به ۴.۵ درصد در ۲۰۲۵ کاهش خواهد یافت. این تحولات نشان‌دهنده افزایش عدم اطمینان اقتصادی و کاهش رشد جهانی در سایه افزایش تنش‌های تجاری و سیاست‌های جدید اقتصادی هستند.
کاهش ۳۸ میلیارد دلاری بازار استرالیا
روز ۳۱ مارس ۲۰۲۵، بازار استرالیا شاهد افت ۳۸ میلیارد دلاری در شاخص بازار سهام خود شد. دلیل اصلی این سقوط، گزارش گلدمن ساکس در مورد افزایش احتمال رکود اقتصادی در آمریکا به ۳۵ درصد به دلیل سیاست‌های تعرفه‌ای ترامپ است.
ترامپ قصد دارد از ۲ آوریل ۲۰۲۵ تعرفه‌های جدیدی اعمال کند که موجب بی‌ثباتی در بازارهای جهانی شده است. صنایع آلومینیوم، فولاد و خودروسازی بیشترین تأثیر را از این تعرفه‌ها خواهند پذیرفت. این سیاست‌ها می‌تواند ۲۳.۹ میلیارد دلار از صادرات استرالیا را تحت تأثیر قرار دهد.
خودروسازان جهانی در آستانه بحران ناشی از تعرفه‌های آمریکا
خودروسازان بین‌المللی در حال آماده‌سازی برای پیامدهای ناشی از تعرفه ۲۵ درصد ترامپ بر واردات خودرو و قطعات یدکی هستند که قرار است از ۳ آوریل اعمال شود.
هدف از این اقدام، افزایش اشتغال و درآمدهای مالیاتی در آمریکا است، اما این سیاست می‌تواند باعث افزایش قیمت خودروها شده و در نهایت به ضرر مصرف‌کنندگان آمریکایی تمام شود.
خودروسازانی از ژاپن، کره جنوبی، مکزیک، کانادا و اروپا که به‌شدت به بازار آمریکا وابسته هستند، تحت تأثیر این تعرفه‌ها قرار خواهند گرفت. سیاست‌گذاران جهانی در حال بررسی اقدامات تلافی‌جویانه هستند، اما همچنان مذاکرات ادامه دارد تا از وقوع جنگ تجاری جلوگیری شود. انتظار می‌رود این تعرفه‌ها تأثیرات اقتصادی گسترده‌ای داشته باشند و هزینه‌های بالای آن در نهایت به مصرف‌کنندگان منتقل شود و زنجیره‌های تأمین جهانی را مختل کند.
هشدار OECD درباره کند شدن رشد اقتصادی
سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) هشدار داده است که جنگ‌های تجاری به رهبری ترامپ در حال کند کردن رشد اقتصادی جهان و افزایش تورم هستند. در آخرین گزارش خود، این سازمان پیش‌بینی‌های رشد اقتصادی برای آمریکا، کانادا، مکزیک، انگلیس و چین را کاهش داده است.
این گزارش هشدار می‌دهد که افزایش تنش‌های تجاری، به‌ویژه برنامه ترامپ برای اعمال تعرفه‌های سنگین بر واردات از کانادا و مکزیک، می‌تواند وضعیت را بدتر کند و احتمالاً مکزیک را وارد رکود اقتصادی نماید و رشد اقتصادی کانادا و آمریکا را به‌شدت کاهش دهد.
OECD از دولت‌ها خواسته است که با همکاری یکدیگر از افزایش محدودیت‌های تجاری خودداری کنند، زیرا این اقدامات در نهایت به کاهش استانداردهای زندگی مردم منجر خواهد شد.
کاهش شدید اعتماد مصرف‌کنندگان آمریکایی
شاخص اعتماد مصرف‌کنندگان آمریکا به پایین‌ترین سطح خود در دو سال اخیر رسیده است. طبق گزارش دانشگاه میشیگان، شاخص اعتماد مصرف‌کنندگان در مارس به ۵۷.۰ کاهش یافته است که در مقایسه با ۶۴.۷ در فوریه افت قابل‌توجهی دارد. افزایش تورم و نگرانی از تعرفه‌های جدید موجب این کاهش شده است. شاخص S&P 500 نیز ۲ درصد کاهش یافته استت و بازارهای اروپایی نیز منفی بسته شدند.